śpiewak (baryton); ur. 1 stycznia 1922, Lwów; zm. 26 lutego 2000, Kraków. Naukę śpiewu odbył we Lwowie pod kierunkiem Heleny Oleskiej i Adama Didura. W studium przy Teatrze Starym w Krakowie pracował nad zasadami gry aktorskiej. Zadebiutował w 1941 w rozgłośni radiowej we Lwowie. Śpiewał wówczas pieśni Jana Karola Galla, Stanisława Niewiadomskiego i Stanisława Moniuszki. Jego debiut sceniczny odbył się w Krakowie w 1944 – wystąpił wtedy na scenie Teatru Starego w partii Janusza w Halce Stanisława Moniuszki. W latach 1945-56 był solistą Państwowej Opery Śląskiej w Bytomiu, od 1957 zaś solistą Opery Warszawskiej. Brał udział w najsłynniejszych festiwalach muzycznych, m.in. Berliner Festwochen, Edinburgh Festival, Salzburger Festspiele, Holland Festival w Amsterdamie, Wiener Festwochen, Brucknerfest w Linzu, Praska Wiosna, Warszawska Jesień. Śpiewał także w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Minneapolis, Waszyngton, Atlanta), Kanadzie (Toronto), Iranie (Shiraz-Persepolis), a także w Münster (gdzie w 1966 brał udział w światowym prawykonaniu Pasji według św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego), Atenach, Montreux, Perugii oraz w słynnych sala operowych – La Scali w Mediolanie, Teatro San Carlo w Neapolu, Teatro Colón w Buenos Aires (w 1981 w Królu Rogerze Karola Szymanowskiego), Theater der Stadt Bonn. Współpracował z radiem i telewizją w kraju i za granicą, nagrywał płyty dla takich firm fonograficznych jak Deutsche Grammophon, Philips i Polskie Nagrania. W 1971 otrzymał Grand Prix du Disque za nagranie Króla Rogera Karola Szymanowskiego na płytach Polskich Nagrań, w 1973 – za nagranie Diabłów z Loudun Krzysztofa Pendereckiego.
Andrzej Hiolski miał rozległy repertuar – od baroku do współczesności. Do jego najlepszych ról scenicznych można zaliczyć postać Miecznika w Strasznym dworze Stanisława Moniuszki, Golauda w Peleasie i Melizandzie Claude Debussy’ego, Hrabiego Almavivy w Weselu Figara Wolfganga Amadeusa Mozarta, tytułowe role w operach Król Roger Karola Szymanowskiego, Don Giovanni Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Eugeniusz Oniegin Piora Czajkowskiego, a z oper współczesnych śpiewał w Il prigioniero Luigi Dallapiccoli i Diabłach z Loudun Krzysztofa Pendereckiego (w 1969 brał udział w prawykonaniu tego dzieła w Hamburgu w roli ojca Grandier). Szczególnie ważne miejsce w jego działalności artystycznej stanowiło wykonawstwo dzieł oratoryjno-kantatowych (Johanna Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Johannesa Brahmasa, Béli Bartóka, Bohuslava Martinů, Tadeusza Bairda, Krzysztofa Pendereckiego), pieśni – zwłaszcza romantyków niemieckich (Franza Schuberta, Roberta Schumanna, Hugo Wolfa, Gustawa Mahlera), a także polskiej liryki wokalnej (Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Mieczysława Karłowicza, Jana Karola Galla, Stanisława Niewiadomskiego).
Andrzej Hiolski został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy oraz Krzyżem Komandorskim, Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Literatura
Bregy Wiktor, Hiolski Andrzej, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993
Komorowska Małgorzata, Hiol, "Ruch Muzyczny" 2009 nr 11, s. 32-33
Dyskografia
Arie operowe vol. 1 - Polskie Radio, PRCD 103 (1996)
Baird Cztery sonety miłosne - DUX 0141 (1999)
Baird Cztery sonety miłosne - Olympia, OCD 312 (1989)
Baird Listy Goethego - Olympia, OCD 388 (1993)
Bizet Carmen (montaż muzyczny) - Polskie Nagrania, PNCD 213 (1993)
Chopin, Karłowicz Pieśni - Polskie Nagrania, PNCD 385 (1997)
Moniuszko Halka (montaż muzyczny) - Polskie Nagrania, PNCD 092 (1992)
Moniuszko Halka - CPO Digital, 999032-2 (1987)
Moniuszko Halka - CPO Digital, 999032-2 (1987)
Moniuszko Halka - CPO Digital, 999032-2 (1987)
Moniuszko Halka - Polskie Nagrania / Polskie Radio, Le Chant du Monde, 278889/90 (1987)
Moniuszko Pieśni religijne - CD Accord, ACD 097 (2001)
Moniuszko Pieśni - Polskie Nagrania, PNCD 220 (1993)
Moniuszko Straszny dwór (montaż muzyczny) - Polskie Nagrania, PNCD 093 (1992)
Penderecki Pasja wg. św Łukasza - Polskie Nagrania PNCD 017 A/B (1989)
Penderecki Te Deum - DUX 0402 (2003)
Penderecki Te Deum - EMI Classics 7243 5 74852 2 7 (2001)
Szymanowski Król Roger - Marco Polo 8.223339-40 (2CD) (1994)
Szymanowski Król Roger - Olympia, OCD 303 (1988)
Szymanowski Stabat Mater - DUX 0349 (2002)
Szymanowski Stabat Mater - EMI Classics 7243 5 75670 2 2 (2002)
Szymanowski Stabat Mater - Marco Polo 8.223293 (1990)
Szymanowski Stabat Mater - Polskie Nagrania, PNCD 063 (1990)
Verdi Trubadur (fragmenty) - Polskie Nagrania, PNCD 228 (1993)