Kosendiak Andrzej
-
Animator, Wykonawca
dyrygent, pedagog i animator życia kulturalnego; ur. 5 października 1955, Wrocław. W 1983 roku ukończył Wydział Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W 2013 uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 2021 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przyznał mu nominację profesorską.
W latach 1982-96 pracował jako nauczyciel w Zespole Szkół Muzycznych w Legnicy, wrocławskim Państwowym Liceum Muzycznym i Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia we Wrocławiu. W 1994 roku wspólnie z Marcinem Bornus-Szczycińskim powołał w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia we Wrocławiu pierwsze w Polsce kierunki kształcące w wykonawstwie muzyki dawnej: śpiew historyczny i grę na dawnych instrumentach. W 1998 roku wraz ze Zbigniewem Czwojdą założył i kierował Wrocławską Szkołą Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, której był współwłaścicielem do 2000 roku.
Jako wizytator szkolnictwa artystycznego na Dolnym Śląsku (1990-2000), a później dyrektor Departamentu Programowania i Nadzoru Szkolnictwa Artystycznego w Ministerstwie Kultury (2000-2001) był współautorem systemu imprez promujących młodych twórców sztuki i doskonalących pracę nauczycieli szkół artystycznych. Z jego inicjatywy powstał szereg cyklicznych konkursów i festiwali, m.in. Konkurs Zespołów Kameralnych w Bystrzycy Kłodzkiej, Przegląd chórów szkół muzycznych „Dolnośląskie Kolędowanie", Warsztaty w ramach Festiwalu „Gwiazdy Promują” w Jeleniej Górze, Konfrontacje Instrumentów Dętych w Oławie oraz przesłuchania i konkursy w poszczególnych specjalnościach w wielu miastach Dolnego Śląska. Wielokrotnie uczestniczył też w pracach jury konkursów i przesłuchań muzycznych. W latach 1990-2000 realizował również ideę podnoszenia poziomu wykształcenia kadry nauczycielskiej, czemu służyły uruchomione z jego inicjatywy kursy i warsztaty dla nauczycieli, m.in. organizowane co 2-3 lata Kursy Pedagogiczne Akademii Muzycznej we Wrocławiu oraz Podyplomowe Studia Zarządzania Szkołami Artystycznymi i Placówkami Kultury w Akademii Muzycznej. Był współautorem zapisów ustawowych pozostawiających w zakresie odpowiedzialności rządu finansowanie i nadzór nad szkolnictwem artystycznym w Polsce.
Andrzej Kosendiak jest autorem kilku programów edukacyjnych. W roku 2001 rozpoczął działanie program rozwoju chórów szkolnych "Śpiewający Wrocław”, a kilka lat później, we współpracy z Narodowym Centrum Kultury - program "Śpiewająca Polska”, obejmujący finansowaniem i pomocą metodyczną ponad 400 chórów szkolnych w Polsce. Nauka śpiewania kołysanek skierowana do młodych matek i ojców to cel realizowanego od 2010 roku programu "Pośpiewaj mi mamo, pośpiewaj mi tato”.
W latach 2002-2005 Andrzej Kosendiak piastował funkcję doradcy Prezydenta Wrocławia do spraw kultury.
Swoją ogromną wiedzę o muzyce dawnej przekazuje studentom wyższych uczelni muzycznych. W latach 2001-2009 pełnił funkcję kierownika Międzywydziałowej Pracowni Muzyki Dawnej wrocławskiej Akademii Muzycznej. Powołał także i prowadził Studencką Orkiestrę Barokową (w 2005 roku pod jego dyrekcją wystąpiła ona z serią koncertów podczas Międzynarodowego Festiwalu "Wratislavia Cantans”). W latach 2014–2016 wykładał w Akademii Muzycznej w Gdańsku, a od 2018 ponownie jest profesorem Akademii Muzycznej we Wrocławiu.
Kolejnym, bardzo ważnym nurtem aktywności Andrzeja Kosendiaka jest jego działalność dyrygencka, ze szczególnym uwzględnieniem muzyki dawnej i wykonawstwa historycznego. Był jednym z pionierów wykonawstwa muzyki dawnej w Polsce z wykorzystaniem historycznego instrumentarium i z uwzględnieniem praktyk wykonawczych stosowanych w czasach powstawania dzieł muzycznych. W 1985 roku założył zespół "Collegio di Musica Sacra”, którego był dyrektorem artystycznym. W latach 1990-1999 w ramach comiesięcznych występów w cyklu "Koncerty czwartkowe w ratuszu wrocławskim” zespół wykonał kilkaset utworów wszystkich epok, od chorału gregoriańskiego do muzyki XX wieku. W 2003 roku "Collegio di Musica Sacra” zdobyło Nagrodę im. A. Jarzębskiego dla najlepszego zespołu XIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie. Koncertował w wielu krajach Europy, a także w USA (m.in. współpracował z Chapel Hill University North Carolina), występował na najbardziej prestiżowych festiwalach i w renomowanych salach koncertowych Polski.
Andrzej Kosendiak dokonał także wielu opracowań i transkrypcji starodruków muzycznych z XVII wieku. Nagrał nieznane dotąd dzieła z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu – Musica da Chiesa (DUX), z Biblioteki w Strasburgu – Messa Pastorale, Sinfonia in D, Magnificat F.X. Richtera (CYPRES) oraz Stabat Mater A.M. Bononciniego (DUX). W latach 2012 i 2014 ukazały się płyty zawierające utwory Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego pod batutą Andrzeja Kosendiaka (CD Accord); pierwszy z albumów otrzymał Wrocławską Nagrodę Muzyczną, oba nominowano do nagrody PAF „Fryderyk”. Następnie ukazały się Salzburska Msza Maryjna z muzyką liturgiczną Mozarta, dwie płyty z dziełami Bartłomieja Pękiela, a także album z utworami Marcina Mielczewskiego (CD Accord). W 2018 r. ukazała się płyta z Widmami Stanisława Moniuszki pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka – nagrana przez wybitnych śpiewaków i aktorów, Chór NFM i Wrocławską Orkiestrę Barokową; otrzymała "Fryderyka 2019" (Album Roku – Muzyka Chóralna, Oratoryjna i Operowa). W 2019 roku nagrodę "Fryderyk" zdobyła płyta Mielczewski II (Album Roku – Muzyka Dawna).
Kosendiak jest pomysłodawcą i kierownikiem artystycznym projektu nagrania dzieł wszystkich Witolda Lutosławskiego, w ramach którego w roku 2008 ukazała się płyta Witold Lutoslawski. Opera Omnia I – muzyka kameralna, w 2010 - Witold Lutosławski. Opera Omnia 2, zawierający II i IV Symfonię kompozytora (obie nagrane w wykonaniu Orkiestry Filharmonii Wrocławskiej pod dyrekcją Jacka Kaspszyka), a w 2011 - Witold Lutosławski. Opera Omnia 3 z Koncertem na obój i harfę oraz Preludiami i Fugą (w wykonaniu orkiestry "Leopoldinum”). W 2018 ukazała się nagrana przez instrumentalistów Narodowego Forum Muzyki i Chór Chłopięcy NFM pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka kolejna, siódma część cyklu Witold Lutosławski. Opera omnia – Piosenki dla dzieci. Ponadto programował i koordynował serię wydawnictw płytowych pod nazwą "1000 lat muzyki we Wrocławiu”, w ramach której ukazały się nagrania muzycznej spuścizny związanej z miastem. Wspólnie z Paulem McCreeshem stworzył projekt "Wrocław Oratorio Recordings”, w ramach której powstała seria światowej klasy nagrań obejmujących najważniejsze dzieła chóralne z udziałem Gabrieli Consort & Players i Paula McCreesha oraz Chóru Filharmonii Wrocławskiej i innych wrocławskich zespołów. Dotychczas wydane płyty zdobyły prestiżowe wyróżnienia: dwukrotnie BBC Music Magazine Award, Diapason d’Or oraz Editor’s Choice magazynu "Gramophone”.
W 2005 roku objął posadę dyrektora Filharmonii Wrocławskiej i Międzynarodowego Festiwalu "Wratislavia Cantans” oraz doprowadził do zmiany oblicza obydwu tych organizacji i do przekształcenia ich w jedną nowoczesną instytucję – Narodowe Forum Muzyki, którym kierował do 2024 roku. Otwarcie nowej siedziby Narodowego Forum Muzyki, która powstała dzięki jego inicjatywie i staraniom, zostało uhonorowane nagrodą "Koryfeusz Muzyki Polskiej" w kategorii Wydarzenie Roku 2016. W 2006 założył w Filharmonii Wrocławskiej nowe zespoły: Chór i Wrocławską Orkiestrę Barokową. W 2009 roku utworzył także Chór Chłopięcy. W 2024 roku ponownie objął stanowisko dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans im. Andrzeja Markowskiego.
Z inicjatywy Kosendiaka od 2004 roku odbywa się we Wrocławiu Festiwal "Forum Musicum”; od 2009 roku - "Leo Festiwal”.
W 2010 roku Andrzej Kosendiak został powołany do Rady Kultury Wrocławia, która powstała w ramach wrocławskich starań o tytuł Europejskiej Kultury 2016.
Z inicjatywy Andrzeja Kosendiaka powstało Zrzeszenie Filharmonii Polskich, w którym pełnił funkcję Przewodniczącego Zarządu w ciągu trzech kadencji. Zainicjował międzynarodowe spotkania chórów Singing Europe, a dzięki jego staraniom w 2013 Filharmonia Wrocławska zorganizowała 27. Kongres International Society for the Performing Arts. Jest współinicjatorem akademii muzyki dawnej łączących kursy mistrzowskie z koncertami (Akademia Bachowska w 2014, Händlowska w 2015, Mozartowska w 2016, Mendelssohnowska w 2017 r.). Przyczynił się razem z Agnieszką Franków-Żelazny do powstania Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego i Akademii Chóralnej. Jest jednym ze współtwórców miesięcznika „Muzyka w Mieście” wydawanego od 2012 przez Narodowe Forum Muzyki.
W latach 2016-2019 Andrzej Kosendiak piastował funkcję wiceprzewodniczącego Rady ds. Instytucji Artystycznych, ustanowionej w 2012 roku zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W 2016 został laureatem Nagrody Prezydenta Wrocławia, ponadto otrzymał Dolnośląski Klucz Sukcesu w kategorii „Największa osobowość w promocji regionu”. W roku 2017 otrzymał nagrodę Emocje Radia Wrocław Kultura w kategorii „Osobowość sezonu kulturalnego”. W 2018 został odznaczony Austriackim Krzyżem Honorowym I Klasy za Zasługi w Nauce i Sztuce (Österreichisches Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst I. Klasse), uhonorowany prestiżowym wyróżnieniem Towarzystwa Miłośników Wrocławia Diament Wrocławia za działalność na rzecz kultury, a także nagrodzony Odznaką Honorową Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego. Otrzymał nagrodę Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola za działalność na rzecz integracji środowiska akademickiego (2019) oraz Złotą Odznakę Honorową Wrocławia „Wrocław z wdzięcznością – Wratislavia grato animo” (2020).