kompozytor, pisarz i działacz muzyczny; ur. 17 sierpnia 1907, Przeworsk; zm. 5 sierpnia 1987, Warszawa. Szkołę średnią ukończył w Krakowie, tam też uczył się muzyki u o. Bernardino Rizziego, włoskiego kompozytora, organisty i dyrygenta chórów. Od 1928, za radą Karola Szymanowskiego, kontynuował edukację muzyczną w École Normale de Musique w Paryżu u Paula Dukasa i Nadii Boulanger.

Działał w Stowarzyszeniu Młodych Muzyków Polskich w Paryżu, którego prezesem był w latach 1934-36. W 1936 wrócił do kraju i zajął się komponowaniem, krytyką i publicystyką muzyczną.

Brał udział w II wojnie światowej, w kampanii wrześniowej i w 1940 we Francji. Jako żołnierz polskiej armii znalazł się w stalagu, potem skierowany został do przymusowej pracy u niemieckiego rolnika. Po zakończeniu wojny powrócił do Polski.

W latach 1946-48 i 1957-59 współredagował „Ruch Muzyczny", w latach 1960-68 był redaktorem naczelnym tego pisma. Współredagował Res Facta, „Rocznik Chopinowski" i „Chopin Studies". W 1955 opublikował w „Przeglądzie Kulturalnym" artykuł krytykujący izolację polskiej kultury od twórczości kompozytorów w świecie. Po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji opublikował w paryskiej „Kulturze" List otwarty do muzyków czeskich i słowackich, za który spotkały go restrykcje ze strony władz PRL: zdjęcie z funkcji redaktora naczelnego „Ruchu Muzycznego", objęcie podmiotowym zapisem cenzury i zakaz wyjazdów zagranicznych. W 1974 podpisał list 15 intelektualistów i artystów do władz PRL z żądaniem udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRR kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa. W 1975 podpisał memoriał 59 intelektualistów do władz w związku z projektowanymi zmianami w konstytucji. W 1978 uczestniczył w założeniu nielegalnego Towarzystwa Kursów Naukowych, działającego w środowiskach studenckich.

W latach 1947-48 i 1952-54 Zygmunt Mycielski był wiceprezesem, w latach 1948-49 prezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1985-87 – członkiem jego prezydium. W latach 1954-57 i 1960-83 wchodził w skład Komisji Kwalifikacyjnej ZKP. Od 1983 był członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich.

Był laureatem licznych nagród: w 1952 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia za Symfonię nr 1 „Symfonię polską” (1951), dwukrotnie: w 1954 i 1987 – Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 1955 – Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za Uwerturę śląską na orkiestrę i dwa fortepiany (1948), w 1961 – nagrodę specjalną Concours Musical Prince Rainier III de Monaco za II Symfonię (1961), w 1981 – Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Otrzymał również Krzyż Kawalerski (1953) i Komandorski Orderu Polonia Restituta, Order Sztandaru Pracy (1955) oraz Ordre de mérite culturel w Monako.

Zygmunt Mycielski został pochowany w Wiśniowej nad Wisłokiem, gdzie w 1988 z inicjatywy Andrzeja Szypuły założono Towarzystwo im. Zygmunta Mycielskiego. Przy nim w 1990 powstało czasopismo „Kamerton", koncentrujące się na dokumentacji oraz propagowaniu życia i twórczości kompozytora. W 1990 został zrealizowany przez Telewizję Polską film Zygmunt Mycielski. Szkic do portretu.

Decyzją Zygmunta Mycielskiego jego spuścizna twórcza została zdeponowana u Barbary Zwolskiej-Stęszewskiej i Jana Stęszewskiego w Warszawie. Archiwum to zawiera m.in. szkice, rękopisy i wydania kompozycji, piśmiennictwo muzyczne i literackie, obfitą korespondencję oraz unikatowe dzienniki wydane w Dzienniku 1950-1959 (Iskry, Warszawa 1999) i Niby dzienniku (Iskry, Warszawa 1998).

Zapraszamy do eksplorowania naszej nowej strony poświęconej kompozytorowi, uruchomionej w roku 2022 w ramach serii portali monograficznych: mycielski.polmic.pl

aktualizacja: Zespół POLMIC (2022)

Trzy pieśni na sopran i fortepian do słów Cypriana Kamila Norwida, Emila Zegadłowicza i własnych (1929-30)

Dwie pieśni na sopran i fortepian do słów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i własnych (1932)

Cztery preludia na fortepian i wiolonczelę (1934)

Pięć pieśni weselnych do słów Bruna Jasieńskiego (1934)

Pięć (lub sześć) miniatur na fortepian (1934)

Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1934)

Trois chants de Pétrone na sopran i fortepian (1935)

Narcyz balet (1936)

Lamento di Tristano na małą orkiestrę symfoniczną, pamięci Karola Szymanowskiego (1937-1947)

Fiat voluntas Tua offertoire pour deux violoncelles et piano ou orgue (1943)

Pięć szkiców symfonicznych (1945)

Ocalenie pięć pieśni na baryton lub mezzosopran i fortepian do słów Czesława Miłosza (1946-48)

Portret Muzy na głos recytujący, chór mieszany i 15 instrumentów do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (1947)

Uwertura śląska na orkiestrę i dwa fortepiany (1948)

Preludium na skrzypce i fortepian (1948)

Kwiaty na tor na chór mieszany a cappella do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (1950)

Symfonia nr 1 „Symfonia polska” (1951)

Elegia na skrzypce i fortepian (1951)

Brzezina [wersja I] na sopran i fortepian do słów Jarosława Iwaszkiewicza (1951)

Brzezina [wersja II] na sopran i kwintet smyczkowy do słów Jarosława Iwaszkiewicza (1952)

Zabawa w Lipinach balet w jednym akcie (1952)

Cztery pieśni mazowieckie na chór i orkiestrę (1952)

Sześć preludiów na fortepian (1954)

Koncert fortepianowy (1954)

Nowy lirnik mazowiecki 10 pieśni i finał na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1955)

Krągły rok 6 pieśni na baryton (tenore profondo) i fortepian do słów Jarosława Iwaszkiewicza (1956-67)

Wariacje matematyczne na małą orkiestrę (1957)

Symfonia nr 2 (1960-61)

Koncert fortepianowy nr 2 (1962)

Symfonia nr 3 „Sinfonia breve” (1967)

Pięć preludiów na kwintet smyczkowy i fortepian (1967)

Napisane wczesnym rankiem na tenore profondo i fortepian do słów Czesława Miłosza (1971)

Symfonia nr 4 (1972)

Symfonia nr 5 (1977)

Sześć pieśni na orkiestrę (1978)

Wariacje na małą orkiestrę smyczkową (1980)

Fantazja na orkiestrę (1981)

Trzy psalmy na baryton solo, chór i orkiestrę (1982)

Wieczne odpoczywanie na chór mieszany albo solo z fisharmonią (1983-84)

Liturgia sacra na chór i orkiestrę (1983-84)

Osiem pieśni do słów Zbigniewa Herberta (1983-84)

Symfonia nr 6 (1985-86)

Fragmenty na chór i małą orkiestrę do słów Juliusza Słowackiego (1987)