Nowak Anna
-
Muzykolog
teoretyk muzyki, pedagog, publicysta; ur. 26 marca 1953, Bydgoszcz. Studiowała w latach 1972-77 na Wydziale Kompozycji i Teorii Muzyki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku. W 1977 roku uzyskała stopień magistra sztuki na podstawie pracy Kształtowanie się języka i formy muzycznej pod wpływem tekstu poetyckiego w wybranych pieśniach Witolda Friemanna. Ukończyła Studium Doktoranckie przy Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej w Warszawie (1979-81). W 1987 roku uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych w dziedzinie teorii muzyki, przedstawiając dysertację Liryka wokalna Witolda Friemanna. Romantyk w czasie nieromantycznym napisaną pod kierunkiem Mieczysława Tomaszewskiego. Kwalifikacje II stopnia w zakresie teorii muzyki uzyskała w 1998 roku na podstawie rozprawy Współczesny koncert polski. Przemiany gatunku.
W latach 1976-79 pracowała jako nauczyciel teorii muzyki w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Gdańsku. W 1979 roku rozpoczęła pracę jako asystent w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Bydgoszczy. Od 1979 roku jest wykładowcą przedmiotów teoretycznych w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy - od 1998 na stanowisku profesora. W latach 1992-2001 uczyła również teorii muzyki w Państwowym Zespole Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. Była redaktorem (1983-84), następnie redaktorem i kierownikiem (1990-91) Działu Muzycznego Wydawnictwa „Pomorze”. W Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy od 1998 do 2006 roku kierowała Pracownią Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw. Jako redaktor naczelny (1994-97, 2005-2012) związana była z Wydawnictwem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Pełniła funkcje prorektora ds. artystycznych, naukowych i współpracy z zagranicą (2005-2012), Dyrektora Festiwalu Laureatów Konkursów Muzycznych (2007-2012). Od 2012 jest dziekanem Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki i Reżyserii Dźwięku.
Wyniki prowadzonych prac prezentowała na konferencjach ogólnopolskich i międzynarodowych, opublikowała pięć książek i blisko 100 artykułów. Jest autorką kilkadziesięciu haseł w wydawnictwach encyklopedycznych polskich i zagranicznych. W latach 2004-2013 była kierownikiem naukowym Międzynarodowych Sympozjów „Dzieło muzyczne i jego konteksty historyczno-kulturowe”, od 2015 jest kierownikiem Międzynarodowych Konferencji „Interpretatio artis musicae” organizowanych przez Katedrę Teorii Muzyki i Kompozycji Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.
Otrzymała nagrody rektorskie III stopnia (1982, 1985) i II stopnia (1987, 1995, 1998, 2000, 2002) za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne. W 1989 roku wyróżniona została Indywidualną Nagrodą III stopnia Ministra Kultury i Sztuki za szczególne osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej. W 1999 roku przyznano jej Brązowy Krzyż Zasługi. W 2002 roku otrzymała nagrodę w ramach konkursu Prezydenta RP „Internet w szkołach” za projekt dydaktyczno-badawczy Pracownia Dźwięku.W roku 2014 odznaczona została brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Od 1989 roku jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich; w latach 1993-95 działała w Zarządzie jego Sekcji Muzykologów.
aktualizacja: 2015 (ab), 2021 (wa)
Twórczość
Zajmując się problematyką pieśni romantycznej, Anna Nowak skoncentrowała się na cyklach pieśniowych Hugo Wolfa oraz pieśniach solowych Stanisława Moniuszki. W pieśni młodopolskiej zajęła się zagadnieniem inspiracji filozoficznych orientem w twórczości pieśniowej Karola Szymanowskiego oraz Ludomira Michała Rogowskiego. Analizie poddała także twórczość kompozytorów XX-wiecznych: Grażyny Bacewicz, Witolda Friemanna, Tadeusza Szeligowskiego, Szymona Laksa, Oliviera Messiaena.
Główne obszary badań prowadzonych przez Annę Nowak obejmują: pieśń solową, koncert instrumentalny XIX i XX wieku, problematykę gatunku w muzyce oraz różne aspekty kultury muzycznej Pomorza i Kujaw.
Publikacje
książki
Pomorska Orkiestra Symfoniczna 1946-1952. Idea urzeczywistniona, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994
Współczesny koncert polski. Przemiany gatunku, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997
artykuły
Technika dźwiękowa w wybranych pieśniach Witolda Friemanna, w: „Zeszyty Naukowe XVII”, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 1978
Wokół pieśni Tadeusza Szeligowskiego, w: Tadeusz Szeligowski. Studia i wspomnienia, praca zbiorowa pod red. F. Woźniaka, Pomorze, Bydgoszcz 1987
Krągły rok Zygmunta Mycielskiego, w: Melos - Logos - Etos. Materiały sympozjum poświęconego twórczości Floriana Dąbrowskiego, Stefana Kisielewskiego, Zygmunta Mycielskiego, Warszawa 29-30 listopada 1985, red. K. Tarnawska-Kaczorowska, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1987
Hugo Wolf: „Eichendorff-Lieder” (1880-1888), „Mörike-Lieder” (1880) i „Michelangelo-Lieder” (1897), w: Cykle pieśni ery romantycznej 1816-1914. Interpretacje, „Muzyka i liryka”, tom 1, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1989
Hugo Wolf: „Das verlassene Mägdlein” do słów E. Mörike (1888), w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej 1808-1909. Interpretacje, „Muzyka i liryka”, tom 2, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1989
Powojenne pieśni Szymona Laksa. Motywacje - Idee - Tradycja, w: Muzyka źle obecna. Materiały sympozjum poświęconego twórczości Romana Bergera, Romana Haubenstocka-Ramatiego, Tadeusza Z. Kasserna, Michała Kondrackiego, Szymona Laksa, Romana Maciejewskiego, Romana Palestra, Andrzeja Panufnika, Michała Spisaka., Warszawa 8, 9 i 10 grudnia 1988, red. K. Tarnawska-Kaczorowska, tom 1, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1989
Hans Heinrich Eggebrecht i muzyka jako mowa dźwięków, w: Analiza i interpretacja dzieła muzycznego. Wybór metod. Skrypt dla studentów Akademii Muzycznych, red. T. Malecka, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1990
Wokół Ostromecka. Chopin i Mostowscy, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 1990
Twórcy i animatorzy życia muzycznego w Bydgoszczy w latach 1920-1939, w: Z badań nad muzyką i życiem muzycznym Pomorza i Kujaw, Wydawnictwo Uczelnianie Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1992
Pieśni Władysława Żeleńskiego, w: Krakowska Szkoła Kompozytorska 1888-1988. W 100-lecie Akademii Muzycznej w Krakowie, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1992
„Poemes pour Mi” Oliviera Messiaena, w: Zeszyt poświęcony twórczości Oliviera Messiaena (1908-1992), Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1992
Cykle pieśniowe Karola Szymanowskiego, w: Zeszyt poświęcony twórczości Karola Szymanowskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1993
Rabindranath Tagore i pieśń polska. O inspiracji Orientem, w: Inspiracje w muzyce XX wieku: filozoficzno-literackie, religijne, folklorem. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej 1-3 października 1993. Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku. Podkowa Leśna, Związek Kompozytorów Polskich. Sekcja Muzykologów, Warszawa 1993
Mit Orientu w „Szecherezadzie” M. Rimskiego-Korsakowa i w „Szecherezadzie” M. Ravela, w: Wybrane materiały z konferencji naukowych „Muzyka i filozofia. Muzyka i mit”, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1993
Bydgoskie lata, w: Muzyka, Słowo, Sens. Mieczysławowi Tomaszewskiemu w 70 rocznicę urodzin, red. A. Oberc, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1994
Orientalność „Czterech pieśni do słów Rabindranatha Tagore” op. 41 Karola Szymanowskiego, w: Muzyka, Słowo, Sens. Mieczysławowi Tomaszewskiemu w 70 rocznicę urodzin, red. A. Oberc, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1994
„II Koncert fortepianowy A-dur” Franciszka Liszta - integracja cyklu sonatowego i jej dwudziestowieczne implikacje, w: Zeszyt poświęcony twórczości Franciszka Liszta, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994
„Szeherezada” Maurycego Ravela - francuski orientalizm i modernistyczna zmysłowość wokalnych poematów, w: Zeszyt poświęcony twórczości Maurycego Ravela, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994
Liryki Tetmajera w pieśni postromantycznej i młodopolskiej, w: Poeci i ich muzyczny rezonans. Od Petrarki do Tetmajera, „Muzyka i liryka”, tom 4, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1994
Dodekafonia w koncertach A. Schönberga, A. Berga i A. Weberna - relacje między systemem dźwiękowym a formą, w: Język - System - Styl - Forma. Materiały sesji naukowej, cz. I, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1995
Funkcja fortepianu we współczesnych koncertach fortepianowych, w: Muzyka fortepianowa 10, red. J. Krassowski, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Gdańsk 1995
Polski koncert fortepianowy 1945-1995, w: Muzyka Polska 1945-1995. Materiały Sesji Naukowej 6-10 grudnia 1995 w 20-lecie Zakładu Analizy i Interpretacji Muzyki, red. K. Droba, T. Malecka, K. Szwajgier, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996
Idee koncertowania w polskich współczesnych koncertach instrumentalnych, „Muzyka” 1996 nr 4
Romanza, w: Od psalmu i hymnu do songu i Liedu. Zagadnienia genologiczne rodzaj - gatunek - utwór, „Muzyka i liryka”, tom 7, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1998
Pieśni solowe Grażyny Bacewicz, w: O Grażynie Bacewicz. Materiały z konferencji muzykologicznej pod redakcją Małgorzaty Gąsiorowskiej, Konferencja muzykologiczna Grażyna Bacewicz - człowiek i dzieło. Warszawa, 9-10 stycznia 1989 roku, Sekcja Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, Brevis, Poznań 1998
Archetyp formy sonatowej we współczesnych koncertach polskich, w: Język - System - Styl - Forma. Materiały z sesji naukowej, cz. II i III, red. Witold Młóciński, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1998
„Koncert fortepianowy” Tadeusza Szeligowskiego w kręgu współczesnych nurtów stylistycznych, w: Tadeusz Szeligowski. Wokół twórcy i jego dzieła. Materiały ogólnopolskiej sesji muzykologicznej "Życie i twórczość Tadeusza Szeligowskiego w świetle badań na tle polskiej kultury XX wieku". Poznań, 28 lutego - 1 marca 1997, red. T. Brodniewicz, J. Kempiński, J. Tatarska, Ars Nova, Poznań 1998
Przemiany pojęć gatunkowych w interpretacji kognitywistycznej. Na przykładzie koncertu, w: Interpretacja muzyki. XXVII Konferencja Muzykologiczna Związku Kompozytorów Polskich "Naukowe podstawy interpretacji muzyki". Warszawa, 24-25 kwietnia 1998, Związek Kompozytorów Polskich, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1998
Technika koncertująca solowych koncertów Witolda Lutosławskiego, w: Witold Lutosławski. Człowiek i dzieło w perspektywie kultury muzycznej XX wieku, Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 1999
O niektórych paralelach między dialogiem literackim a dialogiem w muzyce, w: Język - System - Styl - Forma. Materiały z sesji naukowej, cz. IV, red. K. Delert-Kalisz, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1999
„Wędrowna ptaszyna” Stanisława Moniuszki, w: Pieśń artystyczna narodów Europy. European solo song, „Muzyka i liryka”, tom 8, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1999
Pieśni solowe Stanisława Moniuszki do tekstów Adama Mickiewicza, w: Mickiewicz i muzyka. Słowa - Dźwięki - Konteksty, red. T. Brodniewicz, M. Jabłoński, J. Stęszewski, Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, Poznań 2000
Romantyczna ludowość pieśni solowych Stanisława Moniuszki do słów Jana Czeczota, w: Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem, „Muzyka i liryka”, tom 9, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
Kompozycja cyklu pieśniowego w muzyce XIX i XX wieku. Zasada jedności tonalnej, w: Język - System - Styl - Forma. Materiały z sesji naukowej, cz. V, red. K. Delert-Kalisz, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2000
The Violin Concerti of Henryk Wieniawski from style Brillante to the Romantic Idiom, w: Henryk Wieniawski. Composer and Virtuoso in the Musical Culture of the XIX and XX Centuries, red. M. Jabłoński, D. Jasińska, Rythmos, Poznań 2001
Koncerty fortepianowe H. M. Góreckiego i W. Kilara. Filiacje - Tradycje - Styl, w: Muzyka fortepianowa 12, red. J. Krassowski, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Gdańsk 2001
W tradycji romantycznej. O liryce pieśniowej Witolda Friemanna, w: Muzyka w kontekście kultury. Studia dedykowane Profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, red. M. Janicka-Słysz, T. Malecka, K. Szwajgier, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2001
Współczesny polski koncert fortepianowy. W stronę tradycji, w: Polska muzyka współczesna. Kierunki – Idee – Postawy, red. D. Kadłubiec, M. Dziadek, Związek Kompozytorów Polskich Oddział w Katowicach, Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie, Interfon, Katowice 2001
Dwudziestowieczny koncert polski. Zasadnicze nurty, odmiany, okresy, w: Polska kultura muzyczna w XX wieku, red. T. Brodniewicz, H. Kostrzewska, J. Tatarska, Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, Poznań 2001
Poetyka i ekspresja „Dwunastu pieśni” op. 22 do słów Catulle Mendésa Ignacego Jana Paderewskiego, w: Ignacy Jan Paderewski. Twórca w świecie kultury, red. T. Brodniewicz, H. Kostrzewska, J. Tatarska, Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, Poznań 2001
Mazurek op. 62 Karola Szymanowskiego i jego rezonans w muzyce polskiej końca XX wieku, w: Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej. Materiały XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej ZKP, red. A. Matracka-Kościelny, Sekcja Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk, Warszawa - Podkowa Leśna 2002
Marek Jasiński, w: Kompozytorzy szczecińscy po 1945, red. E. Kus, M. Szczęsny, Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin 2002
„Trzy poematy Yuan Tsen Ts`ai” Ludomira Michała Rogowskiego w nurcie pieśni orientalnej, w: Pieśń polska. Rekonesans. Odrębności i pokrewieństwa. Inspiracje i echa, „Muzyka i liryka”, tom 10, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2002
Epigonizm jako programowy konserwatyzm. Na przykładzie twórczości Witolda Friemanna, w: Muzyka sztuką przezwyciężania czasu. Witoldowi Rudzińskiemu w dziewięćdziesiąte urodziny, red. naukowa M. Demska-Trębacz, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, Warszawa 2003
Tradycja mazurka fortepianowego w muzyce polskiej I poł. XX wieku, w: Język - System - Styl - Forma w muzyce, cz. VI i VII, red. B. Mielcarek-Krzyżanowska, V. Przech, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2003
Muzyka a media - w kręgu relacji, funkcji, wartości, w: Muzyka i media na Pomorzu i Kujawach, red. V. Przech, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2003
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Zeszyt poświęcony twórczości Maurycego Ravela, z serii: Kompozytorzy, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994
Język - System - Styl - Forma. Materiały sesji naukowej,, cz. I, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1995
Łęgowski Andrzej, Wprowadzenie do metodyki gry na instrumentach dętych drewnianych, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997
Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy 1974-1999. Księga Jubileuszowa, Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1999