Opałka Tomasz Jakub
-
kompozytor
kompozytor; ur. 6 czerwca 1983, Ostrowiec Świętokrzyski. W latach 2006-2011 studiował kompozycję pod kierunkiem prof. Krzysztofa Baculewskiego na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie, uzyskując dyplom z oceną celującą. W 2013 roku obronił pracę doktorską, otrzymując tytuł doktora sztuki, a w roku 2019 otrzymał stopień doktora habilitowanego. Obecnie jest wykładowcą na macierzystej uczelni, gdzie prowadzi autorski projekt naukowo-dydaktyczny w zakresie Kompozycji Muzyki Filmowej i wykorzystywania narzędzi wirtualnych. Ponadto prowadzi zajęcia z Instrumentacji, Aranżacji i Analizy Muzyki Filmowej.
Po ukończeniu studiów doskonalił swoje umiejętności w zakresie kompozycji i orkiestracji w Los Angeles, współpracując z kompozytorami należącymi do ścisłej czołówki Hollywood, takimi jak: nominowany do Złotego Globu Christopher Young oraz nominowany do Oscara Marco Beltrami. Od 2012 roku swą działalność na polu muzyki koncertowej oraz filmowej dzieli pomiędzy Warszawę i Los Angeles. Jest autorem ponad 20 partytur filmowych, wśród których są filmy nagradzane na prestiżowych konkursach i festiwalach filmowych na całym świecie.
Uczestniczył w wielu kursach kompozytorskich oraz master classes prowadzonych przez twórców takich jak: John Corigliano, Michael Nyman, Hans Zimmer, Adriana Holszky, Christopher Young, Peter Golub, Jan A.P. Kaczmarek, Richard Bellis, Robert Elhai, Daniel Carlin, Dennis Sands.
Kilkakrotnie otrzymał Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W czasie studiów otrzymał również kilka innych stypendiów artystycznych (m.in. Stypendium im. Witolda Lutosławskiego, Miasta st. Warszawy, DongSan Research Foundation, Funduszu Popierania Twórczości ZAiKS, Banku Societe Generale).
Jest laureatem licznych nagród na konkursach kompozytorskich, m.in. III nagrody (I nie przyznano) na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Alexandra Moyzesa w Bratysławie (2006, Visions of Perfect Shapes), II nagrody (I nie przyznano) podczas Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego im. Karola Szymanowskiego (2007, QUADRA), II nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach (2007, EPIDERMA), III nagrody na I Konkursie Kompozytorskim im. Jana Pawła II (2007, Liść). W 2008 roku otrzymał I nagrodę w konkursie Telewizji Polskiej „Dolina Kreatywna”, a w 2009 jego symfonia Horyzont Zdarzeń została nagrodzona III nagrodą podczas Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. Grażyny Bacewicz. W tym samym roku został także finalistą Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda z utworem Trans-Ist-One. W 2010 roku Jury konkursu kompozytorskiego „Wawel: Musica Festiva” pod przewodnictwem Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Eugeniusza Knapika nagrodziło Nagrodą Główną Przestrzenie na wielką orkiestrę symfoniczną; utwór wykonano w 600-lecie Bitwy pod Grunwaldem na Dziedzińcu Arkadowym Zamku Królewskiego na Wawelu, a koncert został wydany na DVD. W 2012 roku Opałka został finalistą Transatlantyk Film Music Competition oraz laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich za utwór RIOT na orkiestrę kameralną. W 2013 roku po raz kolejny znalazł się w gronie finalistów Transatlantyk Film Music Competition oraz otrzymał Specjalne Wyróżnienie podczas International FMF Young Talent Composition Contest. W 2011 roku Opałka został wybrany spośród 3000 osób do udziału w Berlinale Talent Campus. W 2014 roku otrzymał Best Music for Film Award na festiwalu Be There! w Grecji.
Kompozycje Opałki były wykonywane na wielu festiwalach i koncertach w Polsce i za granicą (m.in. w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Brazylii, Korei Południowej, Niemczech, Słowacji, Chinach, Litwie, Rosji, Ukrainie, Białorusi). Wśród nich są festiwale takie, jak: Świętokrzyskie Dni Muzyki (2005, 2014), Generacje (2007, 2012), „Warszawska Jesień” – Koncerty Koła Młodych ZKP (2008, 2010, 2011, 2012, 2013), COM'IN (2008, 2009), Brucken Festival fur Neue Musik (Niemcy, 2009), "Cztery Pory Roku – Jesień" (2009), Festiwal Młodych Kompozytorów "Chopin. Transgresje" (2010), "Wszystkie Mazurki Świata" (2010), Beijing Modern (Chiny, 2011), "Musica Moderna" (2012), Warszawskie Spotkania Muzyczne (2012, 2013, 2014, 2015, 2017, 2018), Druskmanija (Litwa, 2013), Provinzlarm (Niemcy, 2013), "Łańcuch" (2013, 2014), Festiwal Prawykonań NOSPR (2013, 2019), Festiwal Muzyki Współczesnej im. Wojciecha Kilara (2014, 2016), Światowe Międzynarodowe Dni Muzyki (2014), Kontrasty (Ukraina, 2015 i in. Na zamówienie festiwalu Sacrum Profanum dokonał adaptacji utworu Juliusa Eastmana Evil Nigger na potrojony kwartet smyczkowy. Utwór wykonywał Arditti Quartet m.in. podczas Sacrum Profanum w Krakowie, następnie w Darmstadt oraz w Haddersfield (przy udziale Arditti Quartet, Bozzini Quartet, Ligeti Quartet).
Tomasz Opałka pisał utwory na zamówienie takich instytucji, jak: Polska Opera Królewska, Deutsche Oper Berlin, Calgary Philharmonic/Morningside Music Bridge, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Instytut Adama Mickiewicza, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Orkiestra Muzyki Nowej, Związek Kompozytorów Polskich, Zamek Królewski w Warszawie, Orkiestra Sinfonietta Cracovia, Centrum Myśli Jana Pawła II, Filharmonia Świętokrzyska, Filharmonia Gorzowska, Filharmonia Kaliska, Akademia Muzyczna w Krakowie oraz Elbląska Orkiestra Kameralna. W sezonie 2013/2014 Opałka pełni funkcję Kompozytora- Rezydenta w Filharmonii Gorzowskiej.
Współpracował z zespołami takimi, jak: Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach (dyr. Michał Klauza), Sinfonia Iuventus (dyr. Krzysztof Słowiński), Polska Orkiestra Radiowa (dyr. Wojciech Michniewski, Łukasz Borowicz, Szymon Bywalec), Orkiestra Muzyki Nowej (dyr. Szymon Bywalec), Morningside Music Bridge Orchestra (dyr. Karl Hirzer), Baltic Neopolis Orchestra, Orkiestra Filharmonii Gorzowskiej (dyr. Monika Wolińska, Maciej Tworek, Zygmunt Rychert), Orkiestra Filharmonii Świętokrzyskiej (dyr. Jacek Rogala, Mieczysław Gawroński), Orkiestra Musica Festiva (dyr. Stanisław Krawczyński), Orkiestra Filharmonii Łódzkiej (dyr. Michał Klauza), Orkiestra Filharmonii Kaliskiej (dyr. Adam Klocek), Narodowa Orkiestra Symfoniczna Ukrainy (dyr. Roman Rewakowicz), Orkiestra kameralna Wirtuozi Lwowa, zespół Kijowscy Soliści (dyr. Roman Rewakowicz), Arditti Quartet, Scontri Ensemble, Sinfonietta Cracovia (dr. Jurek Dybał), Cracow Duo, Sekstet wokalny ProModern, oraz soliści: Leszek Lorent, Janusz Wawrowski, Tadeusz Domanowski, Bartłomiej Duś, Katarzyna Duda, Jadwiga Czarkowska, Wojciech Herzyk, Maciej Frąckiewicz i in.
Muzyka Tomasza J. Opałki została wydana na szesnastu płytach (Castello GT, POLMIC, Hudobne Centrum, Opus Series, Chopin University Press, Warner Classic). W 2016 roku renomowana wytwórnia fonograficzna Warner Classics wydała płytę monograficzną Opałki zatytułowaną EMERGE. Album zawiera cztery utwory symfoniczne, w tym Koncert na klarnet basowy i orkiestrę oraz II Symfonię. Płyta ta otrzymała szereg entuzjastycznych recenzji w prasie polskiej i zagranicznej oraz nominację do International Classic Music Awards w kategorii "Najlepszy Album z Muzyką Współczesną".
Jest jednym z 16 polskich kompozytorów, którzy zostali bohaterami książki Dźwięki, Szepty, Zgrzyty (2013) Agnieszki Lewandowskiej-Kąkol. Jest także jednym z bohaterów pełnometrażowego filmu dokumentalnego w reżyserii Mai Baczyńskiej Kilka pytań o słyszenie świata – Portrety Kompozytorów (2013).
W latach 2008-2012 był członkiem Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich (w latach 2010-2012 jako jego wiceprzewodniczący). Od 2012 roku jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich, gdzie w latach 2013-2015 roku pełnił także funkcję członka Zarządu Głównego. Od 2007 roku należy do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Strona internetowa kompozytora: www.opalkamusic.com
Twórczość
Tomasz J. Opałka jest jednym z najbardziej charakterystycznych kompozytorów swojej generacji. Jego muzykę wyróżnia energetyka, wrażliwość na brzmienie, wysmakowana orkiestracja oraz poszukiwania w zakresie barwy i harmoniki. W kompozycjach łączy różnorodne wpływy i inspiracje, odżegnując się od konceptualizmu, jak i postmodernizmu. Podstawą jego muzyki jest intuicja twórcza połączona ze świadomym warsztatem kompozytorskim, dbałością o strukturę, formę i narrację kompozycji.
W muzyce Tomasza Opałki dostrzec możemy znamiona ścieżki jego muzycznej edukacji i poszukiwań. Instrumenty perkusyjne i blacha stanowią ważny element tych z jego utworów, które charakteryzuje rytmiczna, ostra, agresywna narracja. Kompozytor jest jednak twórcą elastycznym, a jego umiejętność balansowania między tym, co wysublimowane, trudne, nowoczesne, ale też delikatne, przyjemne, bezpretensjonalne jest niezwykle inspirująca i zyskuje coraz większe uznanie odbiorców. Bardzo interesujący i różnorodny język dźwiękowy młodego twórcy jest jednocześnie coraz wyrazistszy i lepiej rozpoznawalny.
Ulubioną materią dźwiękową od wielu lat konsekwentnie pozostaje dla Tomasza Opałki orkiestra symfoniczna i jej niesamowite możliwości kolorystyczne. Instrumentacja, której tajniki zgłębiał m.in. pod okiem prof. Marcina Błażewicza, stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych elementów jego języka muzycznego i zarazem jeden z tych, do których kompozytor przywiązuje największą wagę. Zainteresowania Tomasza prowadzą do eksplorowania nowych dźwiękowych przestrzeni, dlatego w jego bogatej twórczości znajdziemy zarówno wielkie formy symfoniczne, jak i muzykę kameralną, ale też muzykę filmową, czy utwory pozostające pod wpływem estetyki etnicznej, rockowej, czy jazzowej.
Kompozycje
Trio na flet, wibrafon i wiolonczelę (2001)
Wspomnienie… [wersja I] na orkiestrę kameralną (2001)
INTERACTION I na orkiestrę kameralną (2003)
Sleeping Mind na taśmę (2005)
Visions of Perfect Shapes na orkiestrę symfoniczną (2006)
Epiderma na orkiestrę (2006)
Sięgając do Początku na chór mieszany, orkiestrę symfoniczną i solistów (2007)
Autumn 8 na klarnet, waltornię, perkusję, fortepian, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (2007)
Liść na chór i orkiestrę symfoniczną do tekstu Mai Baczyńskiej (2007)
QUADRA na orkiestrę symfoniczną (2007)
DreamScapes na organy i waltornię (2008)
Autumn8 v.2 na orkiestrę kameralną (2008)
Myotis na klarnet, perkusję, fortepian, skrzypce i wiolonczelę (2008)
Im-Pulse na fortepian i skrzypce (2008)
Saya na smyczki, kornet, saksofon, fortepian, perkusję, głos i taśmę (2008)
Piosenki do spektaklu BAAL (2009)
Five CloudScapes [wersja I] na akordeon solo (2009)
Cirro-Stratus na taśmę (2009)
per-Version na fortepian, klarnet i gitarę elektryczną (2009)
In-Tension na flet, obój i skrzypce (2009)
per-Version v.2.5 na 2 trąbki, fortepian, gitarę elektryczną i klarnet (2009)
Symfonia Horyzont Zdarzeń na wielką orkiestrę symfoniczną (2009)
Blue, Black, White na flet, 2 głosy żenskie, perkusję i elektronikę (2009)
Tran-Ist-One na dwie perkusje i dwa fortepiany (2009)
Advection dla 18 wykonawców (2010)
Chop-in Matrix na nonet (2010)
Przestrzenie na wielką orkiestrę symfoniczną (2010)
x-Pose na klarnet/klarnet basowy, akordeon, gitarę elektryczną i wiolonczelę (2010)
Calisa Concerto na 10 fortepianów i orkiestrę (2010)
VITALITY – Koncert ma multiperkusję i orkiestrę symfoniczną (2011)
4 Phases for 2 na bass klarnet i marimbę (2011)
Organ Odyssey - Epilogue na organy (2011)
Flutters na 2 flety (2012)
Fil d'araignée na skrzypce solo (2012)
Crossroads na dwa akordeony (2012)
RIOT na orkiestrę kameralną (2012)
Loca Deserta na gitarę i kwartet smyczkowy (2012)
Collisions of the Matter na orkiestrę symfoniczną (2012)
D.N.A. koncert na klarnet basowy i orkiestrę kameralną (2012)
Crossroads na dwa akordeony (2012/2019)
L.A. Concerto koncert na skrzypce i orkiestrę (2013)
Dwa utwory baletowe Ogród Nocą oraz Zjawy do spektaklu Pan Lutosławski (2013)
HemiSphere na orkiestrę smyczkową (2013)
Entrada Concertante na orkiestrę (2013)
HemiSphere na orkiestrę smyczkową (2013/2018)
Koncert fortepianowy na fortepian i orkiestrę symfoniczną (2014)
II Symfonia „EMERGE” na orkiestrę symfoniczną (2014)
...lips to kiss... na sekstet wokalny (2015)
Muzyka do słuchowiska Inna Dusza w realizacji Barbary Marcinik (2015)
Pieśń lutni na sopran, bas, lutnię i kwartet smyczkowy (2016)
Czarno na białym – musical dla dzieci w reż. Pawła Paszty (2016)
Black Rainbows – koncert na saksofony i orkiestrę (2016/2019)
Black Streams – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową (2017)
Bridging Urban America Suite na wiolonczelę, fortepian i orkiestrę (2017)
Dedykacja na sopran, flet, klawesyn i kwartet smyczkowy (2017)
Nivasi na klarnet basowy, tubę, perkusję, skrzypce i wiolonczelę (2017)
Afterglow – II Koncert skrzypcowy na skrzypce i orkiestrę kameralną (2018)
Hamlet – muzyka do spektaklu na 7 pianin, skrzypce i elektronikę w reż. Pawła Paszty (2018)
Lunula na orkiestrę smyczkową (2018)
Ars Moriendi – Requiem Giocoso – opera na solistów, chór i orkiestrę (2019)
Pakt 1920 na dwie orkiestry dęte (2020)
Hype na wiolonczelę, fortepian, perkusję (2020)
Muzyka filmowa
Muzyka do filmu Człowiek bez twarzy w reż. Janusza Dybowskiego (2006)
Muzyka do filmu Gra w reż. Janusza Dybowskiego (2007)
Muzyka do filmu ZOOL Kontrolle w reż. Mario Suze (2008)
Muzyka do filmu Flash w reż. Mikołaja Syguły (2009)
Muzyka do filmu Rezonans w reż. Mikołaja Syguły (2009)
Muzyka do filmu Legenda w reż. Janusza Dybowskiego (2009)
Muzyka do filmu Ofiara w reż. Janusza Dybowskiego (2009)
Muzyka do filmu Drwal (Lumberjack) w reż. Pawła Dębskiego (2010)
Muzyka do filmu Bracia w reż. Wojciecha Klimali (2012)
Muzyka do filmu Żaklina w reż. Marcina Szuwarowskiego (2012)
Muzyka do filmu Skeleton Girl w reż. Leo Wiesera (2012)
Muzyka do filmu ExAnimo w reż. Wojciecha Wojtkowskiego (2012)
Muzyka do filmu Łakomstwa Endemita w reż. Natalii Dziedzic (2014)
Muzyka do filmu Entropia w reż. Wojciecha Klimali (2014)
Muzyka do filmu Schronisko – Pies w reż. Jarosława Szyszko (2015)
Muzyka do filmu In The Fog w reż. Marcina Gajewskiego (2016)
Muzyka do filmu Bridging Urban America w reż. Basi i Leonarda Myszyńskich (2016)
Muzyka do filmu O, matko! w reż. Pauliny Ziółkowskiej (2016)
Muzyka do filmu Papa Bear w reż. Michała Ostatkiewicza (2016)
Muzyka do filmu Znaki w reż. Wojciecha Klimali (2017)
Muzyka do filmu Cicha Noc w reż. Pawła Paszty (2017)
Muzyka do filmu Elizabeth w reż. Wojciecha Klimali (2018)
Muzyka do filmu Pamięć śladów w reż. Ignacego Szczepańskiego (2018)
Muzyka do filmu Leaning Out w reż. Basi i Leonarda Myszyńskich (2018)
Muzyka teatralna
Muzyka do spektaklu Pustostan w reż. Pawła Paszty (2017)
Muzyka do spektaklu Napis w reż. Pawła Paszty (2017)
Muzyka do spektaklu Alicja w Krainie Czarów w reż. Pawła Paszty (2020)