pianista, kompozytor i polityk; ur. 6 listopada 1860, Kuryłówka na Podolu; zm. 29 czerwca 1941, Nowy Jork (Stany Zjednoczone). Pochodził z rodziny o tradycjach muzycznych – jego ojciec grał na skrzypcach. W latach 1873-78 odbywał studia pianistyczne w Konserwatorium w Warszawie, gdzie kształcił się m.in. pod kierunkiem R. Strobla, J. Janothy i P. Schlözera. Po otrzymaniu dyplomu podjął pracę w macierzystej uczelni w charakterze nauczyciela fortepianu. Studia kompozytorskie kontynuował w latach 1882 i 1884 w Berlinie, pod kierunkiem H. Urbana i F. Kiela. W 1884 roku wyjechał do Wiednia, gdzie kształcił się w zakresie gry na fortepianie u Teodora Leszetyckiego.

W okresie tym zadebiutował jako kompozytor dzieł fortepianowych – twórca miniatur fortepianowych, Sonaty na skrzypce i fortepian a-moll (1880) oraz Fantazji polskiej na fortepian i orkiestrę op. 19 (1883). W styczniu 1883 roku w Berlinie odbył się jego pierwszy koncert kompozytorski. Kolejny miał miejsce w Warszawie, w kwietniu 1885 roku.

Początek kariery pianistycznej Paderewskiego datuje się na rok 1887, kiedy z powodzeniem wystąpił w Wiedniu (wraz ze śpiewaczką Marie van Zandt). W następnym roku zadebiutował w Paryżu i Londynie. W czasie trwającej ponad 50 lat kariery wirtuoza koncertował w wielu krajach Europy, Stanach Zjednoczonych (gdzie do 1939 roku odbył 19 tras koncertowych), w Afryce, Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii. Wpływy z występów przeznaczał na cele artystyczne, edukacyjne i charytatywne. W 1896 roku w Stanach Zjednoczonych ustanowił fundację dla młodych kompozytorów, a rok później powołał konkurs dla polskich kompozytorów i pisarzy.

W 1899 roku poślubił Helenę z Rosenów, z którą zamieszkał w willi w Morges w Szwajcarii.

W roku 1910 ufundował Pomnik Grunwaldzki w Krakowie. W tym samym roku przemawiał podczas obchodów 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina oraz I Zjazdu Muzyków Polskich we Lwowie. W następnych latach wielokrotnie był uhonorowywany tytułami doktora h.c. przez polskie i zagraniczne uczelnie, m.in. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (1912), Yale University w New Haven (1917), Uniwersytet Jagielloński (1919), Oxford University (1920), Columbia University w Nowym Jorku (1922), Southern California University w Los Angeles (1923), Uniwersytet w Poznaniu (1924), University of Glasgow (1925), University of Cambridge (1926), Uniwersytet Warszawski (1926), Uniwersytet w Lozannie (1932) i New York University (1933).

W 1913 roku osiedlił się w Ameryce. Podczas I wojny światowej rozpoczął działalność polityczną. W latach 1917-1919 był członkiem Polskiego Komitetu Narodowego w Paryżu i jego reprezentantem w Stanach Zjednoczonych. W 1919 roku Józef Piłsudski mianował go premierem i ministrem spraw zagranicznych nowo powstałego Państwa Polskiego. Po dymisji, do 1921 roku działał jako delegat Polski na międzynarodowych kongresach.

W 1922 roku powrócił na estradę. Nagrywał płyty, wystąpił w filmie Sonata księżycowa (1936). W 1924 roku po raz ostatni przyjechał do Polski. W latach 1928-32 zajmował się także pedagogiką; wśród jego uczniów byli m.in. Henryk Sztompka i Witold Małcużyński. W latach 1937-40 wraz z Ludwikiem Bronarskim i Józefem Turczyńskim był redaktorem Dzieł wszystkich Chopina.

W 1940 roku stanął na czele polskiego rządu emigracyjnego. Dnia 13 kwietnia 1941 roku wygłosił słynne przemówienie radiowe, transmitowane na całą Amerykę. W lutym 1941 roku w Stanach Zjednoczonych odbyły się uroczyste obchody 50-lecia jego działalności artystycznej.

Pochowany został na cmentarzu dla zasłużonych w Arlington, a w 1992 roku jego prochy przewiezione zostały do krypty Katedry św. Jana w Warszawie. Po śmierci został odznaczony krzyżem Virtuti Militari.

Od 1988 roku w Warszawie działa Muzeum Ignacego Jana Paderewskiego i Wychodźstwa Polskiego w Ameryce.

Valse mignonne na fortepian (1876)

Walc F-dur na fortepian (1876?)

Pieśń F-dur na skrzypce i fortepian (1878)

Impromptu F-dur na fortepian (1878-79)

Suita Es-dur op. 1 na fortepian (1879)

Zwei Klavierstücke op. 1 (1879, 1885)

Trois morceaux op. 2 na fortepian (1880)

Sonata skrzypcowa a-moll (1880)

Elegia b-moll op. 4 na fortepian (1880)

Stara suita (na trzy głosy) op. 3 na fortepian (1880-81)

Danses polonaises op. 5 na fortepian (1881)

Introduction et toccata op. 6 na fortepian (1881-82)

Romans A-dur op. 7 na skrzypce i fortepian (1881-82)

Chants du voyageur op. 8 na fortepian (1881-82)

Wariacje i fuga F-dur na kwartet smyczkowy (1882)

Dwa kanony “Z uczniowskiej teki” na fortepian (1882)

Mazurek G-dur op. 9 nr 1 na fortepian (1882)

Danses polonaises op. 9 na fortepian (1882, 1884)

Variations et fugue sur un thème original a-moll op. 11 na fortepian (1882-84)

Cztery pieśni op. 7 do słów Adama Asnyka na głos i fortepian (1882-85)

Koncert fortepianowy a-moll op. 17 (1882-89)

Album tatrzańskie op. 12 na fortepian (1883-84)

Uwertura Es-dur (1884)

Suita G-dur na orkiestrę smyczkową (1884)

Powódź a-moll na fortepian (1884)

Intermezzo „W błyskawiczną noc” g-moll na fortepian (1884)

Sonata a-moll op. 13 na skrzypce i fortepian (1885)

Humoresques de concert op. 14 na fortepian (1885-87)

Miscellanea. Série de morceaux op. 16 na fortepian (1885-96)

Dans le désert. Tableau musical en forme d’une toccata Es-dur op. 15 na fortepian (1886-87)

Koncert skrzypcowy (1886-88)

Sześć pieśni op. 18 do słów Adama Mickiewicza na głos i fortepian (1887-93)

Canzone. Chant sans paroles na fortepian (1890-1903)

Fantazja polska na fortepian i orkiestrę op. 19 (1891-93)

Manru opera (1893-1901)

Mazurka G-dur na fortepian (1896)

Sonata es-moll op. 21 na fortepian (1903)

Wariacje es-moll op. 23 na fortepian (1903)

Douze mélodies sur des poésies de Catulle Mendès op. 22 na głos i fortepian (1903)

Symfonia h-moll op. 24 (1903-09)

Album de Mai. Scènes romantiques op. 10 na fortepian (przed 1884)

książki

The Paderewski Memoirs, (spisała Mary Lawton), Collins, Londyn 1939

Pamiętniki, (spisała Mary Lawton), PWM, Kraków 1984

Landau Rom, Paderewski, Ivor Nicholson and Watson, Londyn 1934

Landau Rom, Paderewski, (tłum. polskie), Wydawnictwo J. Przeworskiego, Warszawa 1935

Opieński Henryk, Paderewski, PWM, Kraków 1960

Piber Andrzej, Droga do sławy. Ignacy Paderewski w latach 1860-1902, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982

Drozdowski Marian Marek, Ignacy Jan Paderewski. Zarys biografii politycznej, Interpress, Warszawa 1986

Lisiak Henryk, Od Kuryłówki do Arlington, SAWW, Poznań 1992

Przybylski Henryk, Paderewski. Między muzyką a polityką, Wydawnictwo Unia, Katowice 1992

Weber Bożena, Paderewski, [wyd. albumowe], PWM, Kraków 1992

Kozubek Lidia, Opera "Manru" Ignacego Jana Paderewskiego , Wydawnictwo Unia, Katowice 2001

Zamoyski Adam, Paderewski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010