etnograf, folklorysta, pisarz; ur. 10 listopada 1886, Strzelno koło Pucka, zm. 6 kwietnia 1940, Grudziądz. Ukończył szkołę ludową w Strzelnie i seminarium nauczycielskie w Kościerzynie. Od 1908 roku pracował jako nauczyciel w różnych miejscowościach na Kaszubach m. in. w Gnieżdżewie, gdzie był także przedstawicielem Towarzystwa Czytelni Ludowych (TCL). Jako mianowany w 1920 inspektor szkolny pracował w Kartuzach, Sulęczynie i Brodnicy n. Drwęcą. W 1926 został inspektorem w Grudziądzu, gdzie uczył niemieckiego w seminariach nauczycielskich i gimnazjach. Po przejściu na emeryturę pracował w prywatnych szkołach w Gdyni-Orłowie i Grudziądzu. Po wybuchu wojny został aresztowany i uwięziony przez gestapo. Zmarł w Grudziądzu, gdzie został pochowany.
Interesował się kaszubską ustną literaturą ludową. Pod pseudonimami Jan Sas, Wuj Wrek i Anastazja Górska pisał po kaszubsku, polsku i po niemiecku. Zapisywał i gromadził pieśni, opowieści, baśnie, legendy, podania i przysłowia. W 1920 pod pseudonimem Wuj Wrek wydał w Gdańsku zbiór opowiadań „Fjigle gnieżdżewskjich gburów”, które po adaptacji scenicznej autorstwa Klemensa Derca wystawiane były po wojnie przez kaszubskie zespoły amatorskie. Franciszek Fenikowski napisał na ich podstawie opowieść dla dzieci pt. „Gbury z Gnieżdżewa”.
Jan Patock współpracował z takimi czasopismami jak: „Gryf”, „Miteilungen des Vereins für Kaschubische Volkskunde”, „Gryf Kaszubski”, „Kaszuby”, „Latarnia Morska”, „Słowo Pomorskie” i „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Pisał na tematy kaszubskie i pomorskie w „Pommerellen Beilage”, dodatku do gdańskiej gazety „Danziger Neueste Nachrichten”. Jest autorem artykułów o tematyce kaszubskiej publikowanych w latach trzydziestych w grudziądzkim czasopiśmie „Od Naszego Morza”. W 1936 roku w Gdyni nakładem Patronatu Pomorskiej Szkoły Sztuk Pięknych Wacława Szczeblewskiego ukazał się zbiór 60 ludowych pieśni pt. „Kopa szentopork”. Jedną z pieśni pt. „Żeglarz” wykonywała z polskim tekstem Maryla Rodowicz. Trzecia książka Jana Patocka „Povjostkji kaszebskji” nie została nigdy wydana. Zawiera około 400 opowieści, bajek, podań i anegdot ludowych.

aktualizacja: styczeń 2017

(mkk)