muzykolog, kompozytor; ur. 22 marca 1935, Września; zm. 15 lipca 2020, Lubartów. W latach 1954-60 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. W 1960 roku przyjął święcenia kapłańskie. W tym samym roku rozpoczął studia w Instytucie Muzykologii Kościelnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które ukończył w 1964 roku pracą magisterską Analiza paliograficzno-muzyczna graduału klarysek gnieźnieńskich 1418 napisaną pod kierunkiem Hieronima Feichta oraz licencjatem z teologii.

Po studiach, w 1965 roku objął kierownictwo Chóru Katedralnego przy Bazylice Prymasowskiej w Gnieźnie. Prowadził także wykłady w seminarium duchownym z zakresu śpiewu kościelnego. Od 1970 do 2008 roku związany był z Instytutem Muzykologii KUL. W 1974 roku założył zespół „Schola Gregoriana KUL” (kierował nim do 2002). W 1976 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych, przedstawiając pracę Śpiewy „Alleluja” w graduale Macieja Drzewickiego z 1536 r. przygotowaną pod kierunkiem Karola Mrowca. Habilitował się w 1989 rozprawą Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim. Pełnił również funkcje administracyjne: w latach 1989-91 kierownika Instytutu Muzykologii KUL, od 1990 roku kierował Katedrą Monodii Liturgicznej, w latach 1995-2002 był kierownikiem Katedry Chorału Gregoriańskiego KUL.

Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 2001 roku na podstawie rozprawy Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła. W 2002 roku nadano mu tytuł profesora zwyczajnego. W latach 2003-2005 Ireneusz Pawlak był dyrektorem Instytutu Muzykologii KUL.

Należał do renomowanych stowarzyszeń i gremiów naukowych, m.in. w latach 1970-1995 był członkiem Podkomisji Episkopatu Polski ds. Muzyki Kościelnej, od roku 1988 do 1991 wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich – Sekcji Muzykologów, w latach 1989-2017 wiceprezesem Lubelskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich, w latach 2000-2007 prezesem Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych, a w latach 2003-2006 członkiem Komitetu Nauk Teologicznych PAN. Zainicjował powstanie rocznika Annales Lublinenses pro Musica Sacra (2010). Od 2001 roku pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych. Od 1977 roku był członkiem-współpracownikiem, a od 1995 członkiem-korespondentem Towarzystwa Naukowego KUL, członkiem Consociatio Internationalis Musicae Sacrae (od 2001) oraz Komitetu Nauk Teologicznych PAN (od 2003).

W 2003 roku otrzymał nagrodę Prymasa Polski „Srebrna piszczałka” za osiągnięcia w rozwoju muzyki kościelnej w Polsce a w roku 2014 honorowe odznaczenie Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych „Per musicam ad fidem”.

aktualizacja: 2020 (wa)

książki

Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1988

Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, Polihymnia, Lublin 1999

Pawlak Ireneusz, Dąbek Stanisław, „Thesaurus musicae sacrae summa cura servetur et faveatur”., Historia i współczesność muzyki liturgicznej w Polsce 100 lat od wydania Motu proprio papieża Piusa X, Polihymnia, Lublin 2004

artykuły

Zadania duszpasterzy w związku z instrukcją o muzyce sakralnej i liturgii, „Homo Dei” 1967 nr 4

O wyższy poziom kultury muzycznej duchowieństwa, „Homo Dei” 1969 nr 2

Beat w liturgii w świetle przepisów liturgiczno-prawnych, „Znak” 1970 nr 6

Nowe zadania kościelnych zespołów śpiewaczych, „Homo Dei” 1971 nr 1

Alleluia z wersetem w liturgii mszalnej, „Ruch biblijny i liturgiczny” 1977 nr 5

Graduał Macieja Drzewickiego z 1536 roku (dzieje i zawartość), „Studia Gnesnensia” 1977, tom III

Organy i organiści katedry gnieźnieńskiej do połowy XVI wieku, „Muzyka” 1978 nr 2

Dzieje organów katedralnych w Gnieźnie, „Roczniki Humanistyczne”, tom XXVII, 1979 zeszyt 2

Gnieźnieńska szkoła katedralna w I połowie XVI wieku, „Studia Gnesnensia” 1979-1980, tom V

Z problematyki związku między chorałem gregoriańskim a pieśnią religijną, „Studia Gnesnensia” 1979-1980, vol. V

Psałterzyści katedry gnieźnieńskiej w pierwszej połowie XVI wieku, „Muzyka” 1980 nr 1

Mansjonarze katedry gnieźnieńskiej, „Muzyka” 1981 nr 3-4

Muzyka liturgiczna między prawem a życiem, „Homo Dei” 1981 nr 4

Omówienie instrukcji Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1981 nr 3

Repertuar śpiewów o Męce i Zmartwychwstaniu Pańskim w graduałach piotrkowskich i jego związek z Editio Medicaea, w: Musica Antiqua, vol. VII, Filharmonia Pomorska im. Ignacego Paderewskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1985

Bibliografia prac księdza profesora dra hab. Karola Mrowca, w: Musicae Sacrae Ars et Scientia. Księga ku czci Ks. Karola Mrowca, red. S. Dąbek i I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, tom XXXIV, zeszyt 7: Muzykologia, Lublin 1987

Polskie zwyczaje liturgiczne zachowane w graduałach piotrkowskich, w: Musicae Sacrae Ars et Scientia. Księga ku czci Ks. Karola Mrowca, red. S. Dąbek i I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, tom XXXIV, zeszyt 7: Muzykologia, Lublin 1987

Jednogłosowe śpiewy liturgiczne po Soborze Watykańskim II, w: Współczesna polska religijna kultura muzyczna jako przedmiot badań muzykologii: zakres pojęciowy, możliwości badawcze, red. B. Bartkowski, S. Dąbek, A. Zola, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 1992

XX-wieczne pieśni w Śpiewniku liturgicznym i ich inspiracje, w: Inspiracje w muzyce XX wieku: filozoficzno-literackie, religijne, folklorem. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej 1-3 października 1993. Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1993

Wykonawcy jednogłosowych śpiewów liturgicznych w Katedrze Gnieźnieńskiej od XIV do pocz. XIX wieku i ich kształcenie, w: Kształcenie muzyków kościelnych na Śląsku. Sympozjum 23, Uniwersytet Opolski, Opole 1997

Nieszpory maryjne w polskich śpiewnikach katolickich II połowy XX wieku, w: Muzyka Sakralna. Materiały z Seminarium "Gaude Mater", Warszawa 1998

Repertuar śpiewów łacińskich w polskich obrzędach i zwyczajach liturgicznych zachowany w Księgach piotrkowskich, w: „Zeszyty Naukowe KUL” 41 (1998), nr 1-2, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1998

Muzyka liturgiczna i jej walor duszpasterski, w: Papieski Instytut Polski w Rzymie, tom 2, Papieski Instytut Polski. Rzym, Rzym 2000

Obnova liturgickej hudby po Druhom vatikánskom koncile (poznámky pre skladatel`ov), w: „Adoramus Te” V (2002) nr 4, Spolok svätého Vojtecha, Trnava 2002

Obnova liturgickej hudby po Druhom vatikánskom koncile (poznámky pre skladatel`ov) II, w: „Adoramus Te” VI (2003) nr 1, Spolok svätého Vojtecha, Trnava 2003

Chorał gregoriański jako źródło melodyki polskich śpiewów mszalnych po Soborze Watykańskim II, w: Complexus effectuum musicologiae. Studia Miroslao Perz septuagenario dedicata, pod red. T. Jeża, Rabid, Kraków 2003

Muzyczna kultura Kościoła - zagrożona, „Liturgia sacra” 9 (2003) nr 1

edycje krytyczne, redakcje naukowe

Musicae sacrae ars et scientia. Księga ku czci Ks. Prof. Karola Mrowca, red. S. Dąbek, I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, tom XXXIV, zeszyt 7: Muzykologia, Lublin 1987

Śpiewnik liturgiczny, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1991

Śpiewy uwielbienia, Polihymnia, Lublin 1993

Zielińska Halina, Kształcenie głosu,, red. I. Pawlak, Polihymnia, Lublin 1996

Śpiewy liturgiczne, Hejnał, Płock 1996

Nieszpory niedzielne, Siostry Urszulanki SJK, Pniewy 2001