Polony Leszek
-
Muzykolog
muzykolog, teoretyk muzyki, krytyk muzyczny, wydawca; ur. 31 stycznia 1946, Kraków. W 1970 ukończył studia z teorii muzyki w krakowskiej PWSM (obecnie Akademia Muzyczna). W 1981 otrzymał stopień doktora w Akademii Muzycznej w Warszawie na podstawie pracy Program literacki, ekspresja i symbol w muzyce Mieczysława Karłowicza. Habilitował się w 1991 w Instytucie Sztuki PAN na podstawie pracy Polski kształt sporu o istotę muzyki.
Wykłada w Akademii Muzycznej w Krakowie. W latach 1991-93 pełnił funkcję prorektora Akademii, zaś w latach 1995-2013 - kierownika Katedry Teorii Muzyki i Kształcenia Słuchu. W 2004 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
Był redaktorem działu kulturalnego i oświatowego ”Gazety Krakowskiej” (1970-81). Publikował w prasie krajowej (m.in. w „Życiu Literackim” ,”Ruchu Muzycznym”, „Muzyce”, ”Tygodniku Powszechnym”, ”Wiadomościach Kulturalnych”, ”Przeglądzie”, „Krakowie”).
W latach 1991-2001 (z przerwą 1994-95) piastował stanowisko redaktora naczelnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, od 1995 jego dyrektora, zaś po przekształceniu Wydawnictwa w spółkę - prezesa.
W latach 1981-2016 kierował jako redaktor naukowy pracami nad wydaniem źródłowo-krytycznym dzieł Mieczysława Karłowicza.
Jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich (1983-85, 1987-88 - członek Zarządu Głównego) i Polskiej Izby Książki (1998-2001 przewodniczący Oddziału Regionalnego w Krakowie).
Leszek Polony jest autorem ponad 80 artykułów i rozpraw muzycznych oraz książek, m.in. W kręgu muzycznej wyobraźni (1980), Poetyka muzyczna Mieczysława Karłowicza (1986), Polski kształt sporu o istotę muzyki (1991), Hermeneutyka i muzyka (2003), Kilar. Żywioł i modlitwa (2005), Symbol i muzyka (2011). Dorobek ów obejmuje następujące obszary tematyczne: filozofia muzyki i historia myśli muzyczno-estetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem nurtu fenomenologii i hermeneutyki muzycznej; muzyka epoki romantyzmu i modernizmu; muzyka polska XX wieku; problematyka interpretacji wykonawczej dzieła muzycznego.
aktualizacja: 2015 (ab), 2018 (wa)
Publikacje
książki
W kręgu muzycznej wyobraźni. Eseje, artykuły, recenzje, PWM, Kraków 1980
Poetyka muzyczna Mieczysława Karłowicza , PWM, Kraków 1986
Polski kształt sporu o istotę muzyki, AM w Krakowie, Kraków 1991
Muzyka to język najdoskonalszy. Rozmowy z Martą Ptaszyńską, [wspólnie z Ewą Cichoń], PWM, Kraków 2001
Hermeneutyka i muzyka, AM w Krakowie, Kraków 2003
Czas opowieści muzycznej, AM w Krakowie, Kraków 2004
Kilar. Żywioł i modlitwa, PWM, Kraków 2005
Przestrzeń i muzyka, AM w Krakowie, Kraków 2007
Cieszę się darem życia. Rozmowy z Wojciechem Kilarem, [wspólnie z Klaudią Podobińską], PWM, Kraków [wyd. 2] 2007
Wciąż szukam tamtej trąbki. Rozmowy z Zygmuntem Koniecznym, [wspólnie z Witoldem Turdzą], PWM, Kraków 2007
Symbol i muzyka, AM w Krakowie, Kraków 2011
artykuły
Muzyka i rzeczywistość, „Ruch Muzyczny” 1975 nr 2. Przedruk: "W kręgu muzycznej wyobraźni", PWM Kraków 1980
Muzyczne znaki, „Ruch Muzyczny” 1975 nr 5. Przedruk: "W kręgu…"
Czy muzyka jest językiem?, „Odra” 1975 nr 3
Struktura procesu dźwiękowego w Kwartecie smyczkowym Witolda Lutosławskiego, w: Kwartet smyczkowy w polskiej muzyce współczesnej,red. J. Rychlik, PWSM, Kraków 1975
Podmiot liryczny Audycji Andrzeja Krzanowskiego wobec dylematów nowej muzyki, w: Wokół słowa, sensu i struktury w muzyce, Zeszyty Naukowe Zd/sAiIM, nr 1, PWSM, Kraków 1976
”Ptaki” Marka Stachowskiego, w: Wokół słowa…, PWSM, Kraków 1976
Kontrowersje wokół stylu chopinowskiego w świetle współczesnej myśli estetycznej, w: Muzyka fortepianowa, Prace Specjalne 10, PWSM Gdańsk 1976. Przedruk: "W kręgu"
O strukturze funkcji symbolicznej w muzyce, „Res Facta” nr 8, PWM, Kraków 1977
Maurice Ravel: Trois poèmes de Stèphane Mallarmé, w: Pieśń z orkiestrą lub zespołem kameralnym 1886-1976. Zeszyty Naukowe Zd/sAiIM nr 2, PWSM Kraków 1977. Przedruk: „Ruch Muzyczny” 1977 nr 6
O harmonice Mieczysława Karłowicza, „Muzyka” 1979 nr 1
Motywy i tematy-symbole w muzyce Karłowicza, w: Muzyka w Muzyce. Spotkania Muzyczne w Baranowie 1977, PWM, Kraków 1980
Program literacki i symbolika muzyczna w twórczości symfonicznej Mieczysława Karłowicza, w: Muzyka polska a modernizm, PWM, Kraków 1981
„Peleas i Melizanda” Debussy’ego, "Teatr Muzyczny", Gdynia 1982
Pragniemy żywej wody w słowie. Nad oratorium „Św. Franciszek z Asyżu” Juliusza Łuciuka, „Ruch Muzyczny” 1982 nr 5
„Polskie Requiem” Krzysztofa Pendereckiego, „Tygodnik Powszechny” 17 X 1982
O poetyce muzycznej Mieczysława Karłowicza, w: Poetyka muzyczna, autorefleksja kompozytorska, red. E.Mizerska-Golonek, L.Polony, PWSM, Kraków 1983
Symfonia „Polska” Krzysztofa Meyera, „Ruch Muzyczny” 1983 nr 1
O Mieczysławie Karłowiczu w 75-lecie śmierci, „Tygodnik Powszechny” 12 II 1984
Le programme litteraire et la symbolique musicale dans l’oeuvre symphonique de Karłowicz, “Polish Art Studies VI”, Wrocław 1985
O co nam szło?, w: Przemiany techniki dźwiękowej, stylu i estetyki w polskiej muzyce lat 70, Materiały XVII Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej, wstęp i red. Leszek Polony, Sekcja Muzykologów ZKP, Akademia Muzyczna , Kraków 1986
Epizod na maskaradzie w świetle nowych źródeł i ustaleń, „Ruch Muzyczny” 1986 nr 12
O pisarstwie Stefana Kisielewskiego i humanizmie muzyki, w: Melos-Logos-Etos. Florian Dąbrowski, Stefan Kisielewski, Zygmunt Mycielski, Materiały sympozjum ZKP, red. Krystyna Tarnawska-Kaczorowska, Warszawa 1987
Treść i forma w muzyce według Konstantego Regameya, w: Oblicza polistylizmu. Konstanty Regamey, red. Krystyna Tarnawska-Kaczorowska, Sekcja Muzykologów ZKP, Warszawa 1988
„Powracające fale”, poemat symfoniczny op.9 Mieczysława Karłowicza, wstęp do partytury: Mieczysław Karłowicz. Dzieła VI, PWM, Kraków 1988
Hector Berlioz: „Les Nuits d’Été”, w: Cykle pieśni ery romantycznej, Dokumentacja sesji naukowej, red. Mieczysław Tomaszewski, AM w Krakowie, Kraków 1988
Mieczysław Karłowicz: „Śpi w blaskach nocy”, w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej 1808-1909. Interpretacje, red. Mieczysław Tomaszewski. Dokumentacja sesji naukowej, AM w Krakowie, Kraków 1989
Fenomenologia muzyki Ernesta Ansermeta, w: Analiza i interpretacja dzieła muzycznego. Wybór metod, red. Teresa Malecka, AM w Krakowie, Kraków 1990
Sztuka odtwórcza Krystiana Zimermana , w: Psychologia muzyki. Problemy, zadania, perspektywy [materiały Międzynarodowego Seminarium Psychologów Muzyki, Radziejowice, 24-29 IX 1990], red. Kacper Miklaszewski, Maria Meyer-Borysewicz , AM w Warszawie, Warszawa 1991
„Ody Safickie” Marka Stachowskiego, „Ruch Muzyczny” 1988 nr 2. Przedruk: Krakowska Szkoła Kompozytorska 1888-1988, red. Teresa Malecka , AM w Krakowie, Kraków 1992
Polonica Webernowskie, [Listy Antona Weberna do Zdzisława Jachimeckiego], w: Ludomira Stawowy Webern, PWM, Kraków 1992
Posłowie, (o pisarstwie muzycznym Bohdana Pocieja), w: Bohdan Pociej Mahler, PWM, Kraków 1992
Mieczysław Karłowicz: Symfonia e-moll „Odrodzenie”, wstęp i redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła IV, PWM, Kraków 1993
Mieczysław Tomaszewski jako estetyk muzyki , w: Muzyka, słowo, sens - Mieczysław Tomaszewski w 70 rocznicę urodzin, Red. A.Oberc, AM w Krakowie, Kraków 1994
Jak Karłowicz ukończyłby Epizod na maskaradzie? - hipoteza hermeneutyczna, w: Muzyka, słowo, sens - Mieczysław Tomaszewski w 70 rocznicę urodzin, red. A.Oberc, AM w Krakowie, Kraków 1994
Młoda Polska w muzyce. Estetyka – poetyka - styl, w: Stulecie Młodej Polski. Studia pod redakcją Marii Podrazy-Kwiatkowskiej, Universitas, Kraków 1995
Zapomniana legenda fortepianu, [O Klarze Haskil], „Studio” nr 5 (29), maj 1996
Powikłania ideologii estetycznych w powojennym pięćdziesięcioleciu, w: Muzyka polska 1945-1995. Materiały sesji naukowej, red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier, AM w Krakowie, Kraków 1996
Twórczość Marka Stachowskiego. Przyczynek do syntezy, w: Muzyka polska 1945-1995. Materiały sesji naukowej, red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier, AM w Krakowie, Kraków 1996
Der Einfluss der deutschen Neuromantik auf das Schaffen von Mieczysław Karłowicz, w: Deutsche Musik im Wegekreuz zwischen Polen und Frankreich. Zum Problem Musikalischer Wechselbeziehungen im XIX und XX Jahrhundert (Bericht der Tagung Musikwissenschaftlichen Institut der Johannes Gutenberg, Universität Mainz, 20-24 XI), Tutzing 1996
Dramat samotności. O osobowości Mieczysława Karłowicza, „Studio" nr 7 (43), lipiec 1997.
„Smutna Opowieść” Mieczysława Karłowicza. Muzyczne studium młodopolskiej melancholii, wstęp do partytury: Mieczysław Karłowicz "Smutna opowieść", poemat symfoniczny, PWM, Kraków 2000
Zwischen Liebestraum und Todesvision. Zwei Lieder von Franz Liszt nach F.Freiligraths Gedichten (Między marzeniem miłosnym a wizją śmierci. Dwie pieśni Franciszka Liszta do słów F.Freiligratha), w: Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem, red. Mieczysław Tomaszewski, AM w Krakowie, Kraków 2000
Andrzej Krzanowski - bard pokolenia stalowowolskiego, w: Muzyczny świat Andrzeja Krzanowskiego. Materiały sesji naukowej - Kraków 27 X 1998, red. J.Pater, AM w Krakowie, Kraków 2000
Aktualność Karłowicza, w: Koncerty symfoniczne w 125. rocznicę urodzin Mieczysława Karłowicza, Filharmonia im. K Szymanowskiego w Krakowie, 7/8 grudnia 2001.
„Tasso” Liszta czyli muzyczne ucieleśnienie mitu herosa, w: Muzyka sztuką przezwyciężania czasu. Witoldowi Rudzińskiemu w 90. urodziny, red. Mieczysława Demska-Trębacz, AM w Warszawie, Warszawa 2003
Pojęcie znaku i symbolu w muzyce w myśli klasyków hermeneutyki muzycznej: Kretzschmara i Scheringa, w: Filozofia muzyki. Studia, red. Krzysztof Guczalski, Musica Iagellonica, Kraków 2003
Apolacypse or Hope? Remarks on “Labirynt czasu", Pięć wykładów na koniec wieku, w: Studies in Penderecki, vol.II: Penderecki and the Avant Garde, ed. Ray Robinson, Prestige Publications, Inc. Princeton, New Jersey 2003
Pytanie Heideggera, w: Wielkość i piękno filozofii. Studia, red. J.Lipiec, Collegium Columbinum, Kraków 2003
Muzyczne ikony niewidzialnego. Z rozważań o symbolu w muzyce, w: Ikony niewidzialnego, red. M.Lis, Zbigniew M.Solski, Uniwersytet Opolski, Opole 2003
Polish Controversies about the Essence of Music after Second World War , w: Studies in Penderecki, vol.II: Penderecki and the Avant Garde, ed. Ray Robinson, Prestige Publications, Inc. Princeton, New Jersey 2003
Przyczynek do syntezy twórczości Marka Stachowskiego, w: Kazimierz Płoskoń Marek Stachowski. Katalog tematyczny utworów, AM w Krakowie, Kraków 2004
Muzyka w perspektywie hermeneutycznej, w: Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S.Balbus, A.Hejmej, J.Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2004
Mityczny czas muzyki , w: Mity, mitologie, mityzacje, nie tylko w literaturze, wstęp i red. L.Wiśniewska , Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2005
Symbole chrześcijaństwa w „Missa pro pace” Wojciecha Kilara, w: Liturgia w świecie widowisk, red. ks. H. Sobeczko, Z.Solski, Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny, Opole 2005
Die Sage des Geviertes und der Götterfunken. Über die hermeneutischen Aspekte des musikalischen Raumes, w: Beethoven 3.Studien und Interpretationen, Hg. Mieczysław Tomaszewski, Magdalena Chrenkoff, Kraków 2006
Poloneza czas zacząć. O muzyce Wojciecha Kilara do "Pana Tadeusza" w filmowej adaptacji Wajdy, w: Amoenitates vel Lepores Philologiae, praca zbior., red. R.Laskowski, R.Mazurkiewicz, IJP PAN, Wydawnictwo Lexis, Kraków 2007
Tryptyk symfoniczny „Z księgi nocy”. Próba interpretacji hermeneutycznej, w: Marek Stachowski i jego muzyka, praca zbior., red. Leszek Polony, AM w Krakowie, Kraków 2007
Autobiograficzne rysy twórczości Mieczysława Karłowicza, w: Oblicza Narcyza. Obecność autora w dziele, red. M.Cieśla-Korytowska, I.Puchalska, M.Siwiec, WUJ, Kraków 2008
Pojęcie przestrzeni w myśli muzykologicznej, w: Czas przestrzeni, red. Krystyna Wilkoszewska, Kraków 2008
Die Wahrnehmung von Ort und Raum in der „Großen” C-Dur-Symphonie von Schubert, w: Beethoven 4. Studien und Interpretationen, Hg. Mieczysław Tomaszewski, Magdalena Chrenkoff , Kraków 2009
Antynomie doświadczenia muzycznego w "Czarodziejskiej górze" Thomasa Manna, w: Persefona czyli dwie strony rzeczywistości, red. M.Cieśla-Korytowska, M.Sokalska, Kraków 2010
Muzyka jako gra bycia. Wokół refleksji George’a Steinera o muzyce, Estetyka i krytyka. Nr 19 (2/2010). Uniwersytet Jagielloński
Muzyka jako projekcja świata. Symbol w polu pojęć pokrewnych w myśleniu muzykologicznym, Estetyka i krytyka. Nr 20 (1/2011), Uniwersytet Jagielloński
Kisielowe spory o muzykę po latach, w: Dysonanse. Twórczość Stefana Kisielewskiego (1911-1991), red. A.Hejmej, K.Hawryszków, K.Cudzich-Budniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011
Wojciech Kilars 1.Konzert für Klavier und Orchester , w: Beethoven 5. Studien und Interpretationen, Hrsg. von M.Tomaszewski und M.Chrenkoff , AM w Krakowie, Kraków 2012
Mit heroiczny w muzyce Beethovena, w: Prace Herkulesa – człowiek wobec wyzwań, prób i przeciwności, red. M.Cieśla-Korytowska, O.Płaszczewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012
O Wandern, Wandern, meine Lust. Symbole wędrówki w późnych sonatach fortepianowych Schuberta, Teoria muzyki, Studia, interpretacje, dokumentacje. Rocznik I, 2012 Nr 1, Akademia Muzyczna w Krakowie
Between Hermeneutical Symbol and Cognitive Metaphor. Towards a Critique of Musicological Pansemiosis, w: Music: Function and value. Preceedings of the 11th International Congress on Musicological Signification, ed. Teresa Malecka, Małgorzata Pawłowska, AM w Krakowie, Kraków 2013
Mieczysław Karłowicz: Smutna opowieść op.13. Poemat symfoniczny, wstęp oraz redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła X, PWM, Kraków 2013
Mieczysław Karłowicz: Koncert A-dur na skrzypce i orkiestrę op.8, redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła V , PWM, Kraków 2013
”Pokolenie 33” na przełomie tysiącleci. Między sonoryzmem, nowym romantyzmem i postmodernizmem, Teoria muzyki. Studia, interpretacje, dokumentacje. Rocznik II, 2013, nr 3, Akademia Muzyczna w Krakowie
Romantyczne Edeny Muzyki. Z dziejów pojęcia doskonałości w estetyce muzycznej XVIII i XIX wieku, w: Olimp – ideał, doskonałość, absolut, red. M. Cieśla-Korytowska, I.Puchalska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014
Mieczysław Karłowicz: Odwieczne pieśni op.10. Poemat symfoniczny, wstęp i redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz, Dzieła VII, PWM, Kraków 2014
Mieczysław Karłowicz: Stanisław i Anna Oświecimowie op.12. Poemat symfoniczny, wstęp i redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła IX, PWM, Kraków 2014
Musik als Spiel des Seins. Georg Steiners Nachdenken über Musik, [w jęz. ang.] w: Music als a Message of Truth and Beauty, AM w Krakowie, Kraków 2014
Przemiana smutku w nadzieję i radość. O kategorii konsolacji w muzyce, w: Drogi nadziei, red. Zofia Zarębianka, Katarzyna Dybel, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2015
Mieczysław Karłowicz: Epizod na maskaradzie op.14. Poemat symfoniczny, wstęp i redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła XI, PWM, Kraków 2015
The Heroic Myth in the Music of Beethoven, [w jęz. ang.] w: Beethoven 6.Studien und Interpretationen, Hg. Mieczysław Tomaszewski, Magdalena Chrenkoff, AM w Krakowie, Kraków 2015
Dzieło muzyczne a żywe doświadczenie muzyki, w: Nowa muzykologia, red. Maciej Jabłoński, Małgorzata Gamrat, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2016
Mieczysław Karłowicz: Juwenilia op. 5 i bez opusu, wstęp i redakcja edycji, Mieczysław Karłowicz. Dzieła XII , PWM, Kraków 2016
Wydania źródłowo-krytyczne – w drodze do kompozytorskiej idei. Z doświadczeń nad wydaniem „Dzieł” Mieczysława Karłowicza, w: Idea-zapis-brzmienie. Międzynarodowa Konferencja Naukowa w 70-lecie istnienia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego , PWM, Kraków 2017
Nowe spojrzenia na muzykę Karłowicza, Teoria muzyki. Studia, interpretacje, dokumentacje. Rocznik VI, 2017 Nr 10, Akademia Muzyczna w Krakowie
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Muzyka w kontekście kultury. Spotkania muzyczne w Baranowie 1976, PWM, Kraków 1978
Muzyka w muzyce. Spotkania Muzyczne w Baranowie 1977, [wspólnie z Teresą Malecką], PWM, Kraków 1980
Przemiany techniki dźwiękowej, stylu i estetyki w polskiej muzyce lat 70, ZKP-AM w Krakowie , Kraków 1986
Marek Stachowski i jego muzyka, AM w Krakowie, Kraków 2007