Start
O nas
Nasze projekty
Encyklopedia
Kalendarz wydarzeń
Nasze patronaty
Szukaj
Poniatowska Irena
Poniatowska Irena
-
Muzykolog
Od 1965 roku związana była z Instytutem Muzykologii UW, gdzie jako wykładowca podejmowała zagadnienia z zakresu historii muzyki od baroku do XX wieku. Jako profesor kontraktowy wykładała w roku akademickim 1993-94 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadziła gościnne wykłady na innych polskich uniwersytetach, w akademiach muzycznych, w towarzystwach naukowych, w ramach kursów Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci Szczególnie Uzdolnionych. Prowadziła ponadto wykłady w ośrodkach zagranicznych, m.in. w Moguncji, Paryżu (na Sorbonie), la Châtre, Kijowie, New Delhi.
Przewodniczyła wielu sesjom i sympozjom muzykologicznym o różnej tematyce. Uczestniczyła w kongresach muzykologicznych w Polsce, Europie i Ameryce. W latach 1974-91 koordynowała współpracę muzykologów polskich i włoskich (w ramach kontaktów Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu w Bolonii i „Antiquae Musicae Italicae Studiosi” w Como), której owocem były organizowane co roku sesje naukowe. Od 1988 roku przewodniczy Międzynarodowym Kongresom Muzykologicznym „Musica Antiqua Europae Orientalis” organizowanym co trzy lata przez Filharmonię Pomorską w Bydgoszczy.
W jej dorobku naukowym znajduje się sześć książek, ponad sto artykułów publikowanych w najważniejszych periodykach polskich i zagranicznych, hasła encyklopedyczne, liczne recenzje, artykuły popularyzatorskie i sprawozdania.
Podejmowała liczne prace jako redaktor wydawnictw naukowych: w latach 1962-72 współpracowała z Polskim Wydawnictwem Naukowym, w latach 1972-91 kierowała działem „Kompozytorzy XIX wieku” Encyklopedii Muzycznej PWM, w latach 1982-92 była członkiem komitetu redakcyjnego serii Muzyka Polska w Dokumentacjach i Interpretacjach wydawanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne (PWM). Obecnie jest redaktorem, bądź współredaktorem takich wydawnictw cyklicznych, jak: studia Chopin w kręgu przyjaciół, seria Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki Instytutu Muzykologii UW, półrocznik Barok. Od 1999 roku należy do komitetu redakcyjnego rocznika Międzynarodowej Federacji Towarzystw Chopinowskich „Chopin in the World”.
Jest autorką audycji radiowych (m.in. 6 audycji z cyklu Chopin nieznany prowadzonych w Polskim Radiu) i telewizyjnych, w ramach których prezentowała postaci Fryderyka Chopina, Ignacego Jana Paderewskiego, Wolfganga Amadeusza Mozarta. Prowadzi również prelekcje do koncertów odbywających się na Zamku Królewskim w Warszawie.
Jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich (od 1969 roku). Należy do Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego (od 1972 roku). Związana jest z licznymi towarzystwami i instytucjami chopinologicznymi w Polce i na świecie. W latach 1976-86 przewodniczyła Radzie Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, następnie w latach 1986-91 sprawowała funkcję wiceprezesa TiFC. W latach 1994-2002 była członkiem zarządu „Les Amis de Nicolas Chopin” w Marainville. Od 1994 roku jest członkiem zarządu „Internationale Chopin Gesellschaft” w Wiedniu. Od 1994 roku pełni funkcję prezesa Polskiej Akademii Chopinowskiej. Od 2001 roku przewodniczy Radzie Programowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Ponadto od 1994 roku pełni funkcję wiceprezesa Towarzystwa im. Ignacego Jana Paderewskiego. Posiada tytuł członka honorowego międzynarodowych towarzystw naukowych: Komitetu Międzynarodowych Federacji Towarzystw Chopinowskich oraz Accademia Filarmonica w Bolonii.
Uhonorowana została wysokimi odznaczeniami i nagrodami państwowymi: Złotym Krzyżem Zasługi (1979), Medalem 40-lecia PRL (1984), Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej (1992) za rozprawę Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX (Warszawa 1991), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2000), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2003).
Twórczość
Do najważniejszych prac w dorobku naukowym Ireny Poniatowskiej należy rozprawa Faktura fortepianowa Beethovena (Warszawa 1972). Praca ta podkreśliła znaczenie środków fakturalnych w twórczości fortepianowej Beethovena, wskazała możliwość poszerzenia zakresu analizy utworów fortepianowych oraz stanowiła znaczący wkład do teorii faktury fortepianowej w ogóle. Analiza przemian faktury w twórczości fortepianowej Beethovena stała się jednocześnie podstawą wyznaczenia nowej periodyzacji twórczości tego kompozytora, zamieszczonej w haśle Beethoven w Encyklopedii Muzycznej PWM.
Istotny wkład do badań nad historią pianistyki wniosła rozprawa Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX. Aspekty artystyczne i społeczne (Warszawa 1992), w której badany problem przedstawiony został w kilku perspektywach: rozwoju instrumentu i jego realnego brzmienia w epoce, techniki pianistycznej w kontekście najważniejszych szkół gry fortepianowej epoki, estetyki romantycznej, społecznego funkcjonowania muzyki, rozwoju form muzycznych.
Inne prace prezentują kompozytorów i wirtuozów związanych z pianistyką polską i światową, jak Muzio Clementi, Johann N. Hummel, Antoni Kątski, Teodor Leszetycki, Ignacy Jan Paderewski, Robert Schumann, Maria Szymanowska, Klara Wieck oraz Franciszek Liszt i Fryderyk Chopin. Badanie przez Irenę Poniatowską relacji Chopina z Lisztem zaowocowało ponownym wydaniem książki Franciszka Liszta Chopin z 1852 roku (Paryż 1990).
W charakterystykach postawy naukowej Ireny Poniatowskiej podkreśla się otwarcie jej prac na koncepcje i metody muzykologii światowej. Wskazuje się na inspiracje koncepcją Carla Dahlhausa, Waltera Wiory (w pracach podejmujących problem historyzmu), inspiracje semiotyką Eero Tarastiego (w rozważaniach nad problemami naukowej interpretacji dzieła muzycznego), nawiązania do koncepcji oralności i piśmienności Waltera Onga (w artykułach dotyczących przemiany świadomości w kształtowaniu i poczuciu formy muzycznej), polemiczne nawiązania do koncepcji Reinharda Strohma, Karola Bergera (przy omawianiu problemów związanych z periodyzacją historii muzyki). Jednocześnie, postawa badawcza Ireny Poniatowskiej ukształtowana w „szkole” Józefa Michała Chomińskiego stanowi jej kontynuację w niektórych aspektach podejmowanych badań.
Publikacje
książki
Faktura fortepianowa Beethovena, [rozprawa doktorska], PWN, Warszawa 1972
Kronika ważniejszych wydarzeń muzycznych w Polsce 1945-72, PWM, Kraków 1974
Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX. Aspekty artystyczne i społeczne, [poszerzone wydanie rozprawy habilitacyjnej], Rewasz, Warszawa 1991
Słownik szkolny. Muzyka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991
Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Varsoviensis, Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Poniatowska Irena, Morawińska Agnieszka, Fryderyk Chopin, z serii: Composers and the Art of Their Time 1, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa 2001
artykuły
O środkach harmonicznych w cyklu „Pieśni i tańce śmierci” M. Musorgskiego, w: Polsko-rosyjskie miscellanea muzykologiczne, praca zbiorowa pod redakcją Z. Lissy, PWM, Kraków 1967
Diariusz ważniejszych wydarzeń muzycznych w latach 1945-1964, w: Polska współczesna kultura muzyczna 1944-1964, praca zbiorowa pod redakcją E. Dziębowskiej, PWM, Kraków 1968
Kronika życia muzycznego w Polsce w latach 1945-1966, w: Józef M. Chomiński Muzyka Polski Ludowej, PWN, Warszawa 1968
Rozwój faktury fortepianowej Beethovena, „Muzyka” 1970 nr 4, s. 16-41
Über die Zusammenhänge von Beethovens Klaviersatz und den Klavieren seiner Zeit, w: Tagungsbericht des II. Internationalen Musikologischen Symposiums: Feiern zum 200. Jahrestag des Geburt Ludwig v. Beethovens in der CSSR, Pieštany-Moravany 1970, red. L. Ballová, Slowakisches Nationalmuseum, Bratislava 1970
Zur Frage der Interpretation von Beethovens Klavierwerken, w: Bericht über den Internationalen Beethoven-Kongress, 10-12 Dezember 1970 in Berlin, red. H. A. Brockhaus, K. Niemann, Verlag Neue Musik, Berlin 1971
Der Klaviersatz bei Beethoven, w: Bericht über den Internationalen musikwissenschaftlichen Kongress Bonn 1970, pod red. C. Dahlhaus, H. J. Marx, M. Marx-Weber, G. Massenkeil, Bärenreiter, Kassel 1971
J. N. Hummel. Kompozytor muzyki fortepianowej i jego „Szkoła gry na fortepianie”, w: VI Ogólnopolska Konferencja Muzykologiczna. Gdańsk 1972 - materiały, Gdańsk 1973
Problémy klavírnej sadzby w klavírnych dielach J. N. Hummela a w jeho „Klavírnej škole”, w: Hudobné tradície Bratislavy a ich tvorcovi”, tom 1, red. Z. Nováček, Bratislava 1974
Sur l`écriture pianistique de M. Clementi, w: Sesto incontro con la musica italiana e polacca: settimana dedicata a Frederico Chopin nel 125. anniversario della sua morte, „Miscellanee, Saggi, Convegni, 10”, AMIS, Centro Italo-Polacco di Studi Musicologici, Universita degli Studi di Bologna, Bologna 1976
Sur l`écriture pianistique de M. Clementi, „Quadrivium”, tom XVII/1, Bologna 1976, s. 5-19
De l`expression dramatique dans l`„Audite mortales” de B. Pękiel, „Quadrivium”, tom XVIII/2, Bologna 1977, s. 175-191
La Société de F. Chopin et la recherche chopinienne en Pologne, w: Contributi e ricerche su musica e teatro. Ricordando dieci anni di studi (1968-1978), tom 1, AMIS, Universita degli Studi di Bologna, Bologna 1978
Beethovenov život a tvorba vo svetle novych vyskumov, „Hudobny Život” 11 (1978) nr 1, 2, 3
O muzyce fortepianowej Muzio Clementiego i jego „Méthode pour le Piano-Forte”,, „Pagine” nr 3, PWM, Kraków-Warszawa 1979
Klavírna improvizacia a virtuosita v obdobi romantizmu, w: Významí interpreti a Bratislava v 19. storocí, zborník prác z konferencie konanej w dnoch 13. a 14. okt. 1976 v Bratislave "Hudobné tradície Bratislavy a ich tvorcovia", red. S. Bachleda, K. Horváthová, Západoslovenské Tlaciarne, Bratislava 1979
Improwizacja fortepianowa w okresie romantyzmu, w: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku, tom 4, studia i materiały pod red. Z. Chechlińskiej, ISPAN-PWN, Warszawa 1980
Autografy Stanisława Pilińskiego w Bibliotheque Nationale w Paryżu, [z aneksem - wykazem autografów i wydań oryginalnych], „Pagine” nr 4, PWM, Kraków-Warszawa 1980
Życie i twórczość Beethovena w świetle ostatnich badań, w: Sesja Beethovenowska w Głogówku 1977, PWN, Warszawa-Wrocław 1980
Twórczość symfoniczna i kameralna środowiska warszawskiego w latach 1860-1914, w: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku, praca zbiorowa pod red. A. Spóza, PWN, Warszawa 1980
Quelques problčmes de la méthode du piano pratiquée au tournant des XVIIIe -XIXe sičcles, w: Musica, teatro, nazione dalla Emilia all'Europa nel Settecento: dodicesimo incontro con la musica italiana e polacca, S.T.E.M.-Mucchi, Modena 1981
Klavierornamentik. Klassische Traditionen und ihre Überwindung in der Aufführungspraxis der 1. Hälfte des 19. Jahrhunderts, w: Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta scientifica, tom VI, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 1982
Pięćdziesiąt lat Towarzystwa im. F. Chopina w Warszawie (1934-1984), Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1984
Z problemów metodyki gry fortepianowej na przełomie XVIII i XIX w., w: Dzieło muzyczne. Teoria - historia - interpretacja. Praca zbiorowa poświęcona Prof. Józefowi Michałowi Chomińskiemu [...] w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. I. Poniatowska, PWM, Kraków 1984
Profesor Józef M. Chomiński - uczony i dydaktyk, w: Dzieło muzyczne. Teoria - historia - interpretacja. Praca zbiorowa poświęcona Prof. Józefowi Michałowi Chomińskiemu [...] w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. I. Poniatowska, PWM, Kraków 1984
Chopin - paradygmaty interpretacji, w: „Rocznik Chopinowski” nr 16, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1984
La Société Chopin de Varsovie. Recherches et publications, w: Sur les traces de Frédéric Chopin, teksty zebrane przez D. Pistone, Librairie Honoré Champion, Paris 1984
Fifty Years of the Frederick Chopin Society 1934-1984, „Music in Poland” 1984 nr 1 (39), s. 9-26
Les commencements de l`écriture pianistique. Problemes méthodologiques, w: Sodalium voces: quindicesimo incontro musicologico italo-polacco „Tra monodia e polifonia dal medioevo al barocco”, „Miscellanee, Saggi, Convegni" 24, AMIS, Universita degli Studi di Bologna, Bologna 1984
Henryk Wieniawski. Son oeuvre et message artistique, Instytut Polski, Paris 1985
Laks - Szymulska. Przyczynek do dziejów przyjaźni artystycznej, „Ruch Muzyczny” 1985 nr 9, s. 3-4
Laks - Szymulska. Przyczynek do dziejów przyjaźni artystycznej (2), „Ruch Muzyczny” 1985 nr 10, s. 19-20
O interpretacji pieśni francuskiej. Pierre Bernac i jego polska uczennica, „Ruch Muzyczny” 1985 nr 19, s. 13-15
De l`historisme dans la pensée et oeuvres musicales aux XVIIIe et XIXe siecles, w: La musica come arte e come scienza: ricordando Padre Martini, tom 1, „Miscellanee, Saggi, Convegni" 25, AMIS, Universita degli Studi di Bologna, Bologna 1985
Karol Maria von Weber - w 200-lecie urodzin, „Wychowanie Muzyczne w Szkole” 1986 nr 4, s. 203-214
Chopin-Liszt. Fondement de la virtuosité et de la pédagogie, w: Franz Liszt accademico Filarmonico nel centenario della morte, „Miscellanee, Saggi, Convegni” XXVII, AMIS, Universita degli Studi di Bologna, Bologna 1987
Artykulacja jako środek ekspresji w grze fortepianowej w I połowie XIX wieku (między metodyką gry a praktyką wykonawczą epoki), w: „Rocznik Chopinowski” nr 17, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1987
O estetyce muzycznej ks. Wacława Sierakowskiego, w: Musicae Sacrae ars et scientia. Księga ku czci Ks. Prof. Karola Mrowca, red. S. Dąbek, I. Pawlak, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” t. XXXIV (1987), zeszyt 7: Muzykologia, s. 373-380
Chopin-Liszt. Fondement de la virtuosité et de la pédagogie, „Quadrivium”, tom XXVIII/2, Bologna 1987, s. 19-45
Tematyka patriotyczna i wolnościowa w muzyce polskiej w okresie zaborów, „Wychowanie Muzyczne w Szkole” 1988 nr 4, s. 203-213
Chopin`s Music in the Musical Literature of the 2nd Half of the 19th Century and of the Early 20th Century, „Chopin in the World” 1989 nr 4, s. 8-12
Il metodo per il pianoforte di Hummel. Commento storico, w: Studi in onore di Giuseppe Vecchi, red. I. Cavallini, Mucchi Editore, Modena 1989
Quelques remarques sur le fonctionnalisme de la musique et sur l`idée de correspondance des arts dans la popularisation de la musique au XIX siecle, w: Trasmissione e recezione delle forme di cultura musicale. Atti del XIV Congresso della Societŕ Internazionale di Musicologia. Bologna, 27 agosto - 1 settembre 1987, Ferrara-Parma, 30 agosto 1987, tom 1, red. A. Pompilio, D. Restani, L. Bianconi, F. A. Gallo, EDT, Torino 1990
Les pianistes françaix aux Concours chopin de Varsovie, w: L`Interprétation de Chopin en France, teksty zebrane przez D. Pistone, Librairie Honoré Champion, Paris 1990
Maria Szymanowskaja. K tworczeskomu portretu, „Sowietskaja Muzyka” 1991 nr 1, s. 102-105
Funkcjonalna i trywialna muzyka fortepianowa w XIX wieku. Jej wyznaczniki muzyczne i pozamuzyczne, „Muzyka” 1991 nr 2, s. 91-105
Twórczość Chopina w świetle pierwszych monografii. Przyczynek do badań nad recepcją muzyki w XIX wieku, w: „Rocznik Chopinowski" nr 20, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1992
Les idées françaises sur la musique en Pologne a l`âge des Lumičres: le chanoine W. Sierakowski, w: Itinéraires Mozartiens en Bourgogne. Colloque de Dijon des 11 et 12 avril 1991, teksty zebrane przez F. Claudona, Klincksieck, Paris 1992
O dramatycznej ekspresji w „Audite mortales” B. Pękiela, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Historyzm w myśli i twórczości muzycznej w XVIII i XIX wieku, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
„Anweisung zum Pianoforte Spiel” J. N. Hummla. Komentarz historyczno-teoretyczny, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Francuscy pianiści w konkursach chopinowskich. Przyczynek do badań nad interpretacją dzieła muzycznego, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Zwischen Neuromantik und Tradition. Einige Bemerkungen über die Instrumentalwerke und Lieder von J.L. Bella, w: Ján Lehoslav Bella w kontexte európskej hudobnej kultúry, red. J. Lengová, Nadacia J. L. Bellu, Banska Bystrica 1993
Kantata i oratorium włoskie w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku. Kantaty tworzone w tym czasie w Polsce, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Styl brillant i idee preromantyczne w twórczości Marii Szymanowskiej, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Chopin - Liszt. Uwagi o środkach wirtuozowskich i wzajemnych relacjach obu artystów, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Idiom salonowej muzyki romantycznej w twórczości fortepianowej Gioacchino Rossiniego, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Ferdynand Hoesick (1867-1941) - muzykograf z przełomu stuleci, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
Oddziaływanie metody Teodora Leszetyckiego na pianistykę Ignacego Jana Paderewskiego, w: Historia i interpretacja muzyki. Z badań nad muzyką od XVII do XIX wieku, z serii: Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria A, tom 2, Musica Iagellonica, Kraków 1993
TiFC i co dalej?, „Ruch Muzyczny” 1993 nr 3, s. 1
Chopin and Liszt. Affinities in their Work and Relationship, „Chopin in the World” 1994 nr 9, s. 16-17
Frühe Monographien über F. Chopins Werk. Ein Beitrag zur Rezeption der Musik im 19. Jahrhundert,, „Chopin Studies”, tom 4, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1994
Historyzm i tradycja w badaniach nad muzyką (Na jubileusz kongresów MAEO), „Barok” 1995 nr 3, s. 117-125
Profesor Józef Chomiński (1906-1994), w: „Chopin Studies”, tom 5, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1995
Chopin i Liszt. Kontakty artystów i oddziaływania stylistyczne, w: "Chopin w Kręgu Przyjaciół", tom 1, red. I. Poniatowska, Polska Akademia Chopinowska, Instytut Muzykologii UW, „Neriton”, Warszawa 1995
Recepcja książki F. Liszta „Fryderyk Chopin” w Polsce, w: Polska kultura muzyczna a Europa. Z badań nad recepcją muzyki, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1995
Die Rezeption der Musik als Interdisciplinäres Problem - an einigen Beispielen der Chopin-Rezeption, w: Interdisciplinary Studies in Musicology, red. M. Jabłoński, J. Stęszewski, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1995
Rodzina Chopinów we Francji, „Studio. XIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie” nr 12 z dnia 12 października 1995, s. 5
Historismus und Tradition in den Musikforschungen (zum Jubiläum der MAEO Kongresse), w: Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta musicologica, tom 10, red. I. Poniatowska i C. Nelkowski, Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego, Bydgoszcz 1997
Do problemu metodyki gry fortepianowej w okresie romantyzmu, w: Chopin - Schumann i Clara Wieck Schumann, „Chopin w Kręgu Przyjaciół”, tom 3, red. I. Poniatowska, Polska Akademia Chopinowska, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Chopinowskich, „Neriton”, Warszawa 1997
Aleksander Tansman na temat twórczości w listach do Edouarda Ganche`a, w: Aleksander Tansman 1897-1986. Materiały Ogólnopolskiej Sesji Naukowej, Łódź, kwiecień`97, red. M. Szoka, Akademia Muzyczna w Łodzi, Łódź 1997
Zur Genese der Sonatensatzform in der Musiktheorie des 18. und ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts, w: Context of Musicology, tom 2, red. M. Jabłoński, D. Jasińska, B. Muszkalska, R. J. Wieczorek, Ars Nova, Poznań 1998
Interpretacja naukowa i artystyczna dzieła muzycznego. Uwagi wstępne, w: Interpretacja muzyki. Materiały z XXVII Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej Związku Kompozytorów Polskich "Naukowe podstawy interpretacji muzyki", Warszawa, 24-25 kwietnia 1998, red. L. Bielawski, J. K. Dadak-Kozicka, Związek Kompozytorów Polskich, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1998
Profesor Józef Michał Chomiński - uczony i pedagog, w: 50 lat Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, red. I. Januszkiewicz-Rębowska, S. Paczkowski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998
Individuelle, nationale und universelle Elemente im Schaffen von I. J. Paderewski, w: Narodne, individualne a univerzalne prvky v hudbe, red. J. Lengova, Nadacia J. L. Bellu, Banska Bystrica 1998
Fortepiany Beethovena. Poszukiwanie nowego brzmienia, „Klasyka” lipiec 1998, s. 18-25
Das Grosse Theater in Warschau in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts und das nationale Opernrepertoire,, „Musikgeschichte in Mittel- und Osteuropa. Mitteilungen der internationalen Arbeitsgemeinschaft an der Technischen Universität Chemnitz”, zeszyt 3, red. H. Loos, E. Möller, Ch. Morgenstern, Gudrun Schröder Verlag, Chemnitz 1998
Antoni Kątski jako pianista i kompozytor muzyki fortepianowej, w: Pianiści-wirtuozi w Paryżu wokół Chopina, „Chopin w Kręgu Przyjaciół", tom 5, red. I. Poniatowska, D. Pistone, Polska Akademia Chopinowska, „Neriton”, Warszawa 1999
Mozart i masoneria w świetle nowych badań, w: Affetti musicologici. Księga pamiątkowa z afektem ofiarowana Profesorowi Zygmuntowi M. Szweykowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. P. Poźniak, Musica Iagellonica, Kraków 1999
Z problemów recepcji Schuberta w Polsce do początku XX wieku, w: Muzykolog wobec dzieła muzycznego. Zbiór prac dedykowanych Doktor Elżbiecie Dziębowskiej w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Woźna-Stankiewicz, Z. Dobrzańska-Fabiańska, Musica Iagellonica, Kraków 1999
Czy muzyka wyraża? Esej o Vladimirze Jankélévitchu, w: „Res Facta Nova” nr 3 (12), Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1999
Barok jako pojęcie stylistyczne i okres w historiografii muzycznej - przegląd stanowisk, „Barok” 1999 nr 11 , s. 13-24
Sytuacja Teatru Wielkiego w Warszawie w 2. poł. XIX w. i narodowy repertuar operowy, w: Opera polska w XVIII i XIX wieku, red. M. Jabłoński, J. Stęszewski i J. Tatarska, „Poznańskie Studia Operowe”, vol. 2, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2000
Szkice do problemu recepcji Beethovena w Polsce w XIX w., w: Beethoven. Z dziejów recepcji. Struktura i ekspresja. Beethoven i europejski ruch romantyczny, red. M. Tomaszewski, M. Chrenkoff, Biuro Kraków 2000, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
Fortepiany Beethovena. Poszukiwanie nowych środków ekspresji, w: Beethoven. Z dziejów recepcji. Struktura i ekspresja. Beethoven i europejski ruch romantyczny, red. M. Tomaszewski, M. Chrenkoff, Biuro Kraków 2000, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
Idee fakturalne i formalne w ostatnich kwartetach smyczkowych Beethovena. Kilka uwag generalnych, w: Beethoven. Z dziejów recepcji. Struktura i ekspresja. Beethoven i europejski ruch romantyczny, red. M. Tomaszewski, M. Chrenkoff, Biuro Kraków 2000, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
Trois paradigmes de l`interprétation de Chopin en Pologne au XIXeme siecle, w: „Ostinato rigore”, tom 15: Frédéric Chopin, red. J.-C. Teboul, Edition Jean-Michel Place, Paris 2000
Le credo musical d`Alexandre Tansman a travers sa correspondance avec Edouard Ganche et Halina Szymulska, w: Hommage au compositeur Alexandre Tansman (1897-1986). Actes du colloque international du 26 novembre 1997 en Sorbonne, teksty zebrane przez P. Guillota, Presse de l`Université de Sorbonne, Paris 2000
Barok jako pojęcie stylistyczne i okres w historiografii muzycznej - przegląd stanowisk, w: Barok w Polsce i Europie środkowo-wschodniej. Drogi przemian i osmosy kultur, red. J. Pelc, K. Mrowcewicz, M. Prejs, Wydział Polonistyki UW / Instytut Literatury Polskiej, Warszawa 2000
Ignacy Jan Paderewski - Statesman, Artist and Composer, w: "Polska-Sanskriti", red. D. Zasada, Embassy of the Republic of Poland, New Delhi 2001
Glossa do badań nad "Sonatą h-moll" Franciszka Liszta, w: Forma sonatowa. Sonata romantyczna w świetle metod hermeneutycznych, semiotycznych i strukturalnych, Centrum Edukacji Artystycznej, Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. F. Chopina, Warszawa 2001
Ludwig Spohr in der musikalischen Presse Polens im 19. Jahrhundert. Ein Beitrag zur Rezeption seiner Werke, w: Music in the World of Ideas, księga dedykowana Michałowi Bristigerowi, red. H. Greyer, M. Jabłoński, J. Stęszewski, Ars Nova, Poznań 2001
„Méthaphysique de la confusion” czyli Chopin w ujęciu Jankélévitcha, w: Muzyka w kontekście kultury. Studia dedykowane Profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, red. M. Janicka-Słysz, T. Malecka, K. Szwajgier, Akademia Muzyczna, Kraków 2001
Pieśni solowe Marii Szymanowskiej do tekstów Adama Mickiewicza, w: Mickiewicz i muzyka. Słowa, dźwięki, konteksty, red. M. Jabłoński, J. Stęszewski, T. Brodniewicz, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2001
Ignacy Jan Paderewski Composer and Pianist, w: I. J. Paderewski. Artist and Politician (1860-1941) [publikacja multimedialna], Centrum Międzynarodowej Współpracy Kulturalnej, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa 2001
I. J. Paderewski Becoming a Pianist, „Chopin in the World” nr 15 (2001), s. 6-10
Einige Bemerkungen über die Rezeption Johann Sebastian Bachs in Polen im 19. Jahrhundert, w: Probleme der Migration von Musik und Musikern in Europa im Zeitalter des Barock. 15. Arolser Barock-Festspiele 2000. Tagungsbericht in Zusammenarbeit mit dem Institut für deutsche Musikkultur im Östlichen Europa, Bonn, red. F. Brusniak, K.-P. Koch, Studio Verlag, Sinzig 2002
Historismus und Tradition in der Musikforschung, w: Johann Adolf Hasse in seiner Epoche und Gegenwart. Studien zur Stil- und Quellenproblematik, red. S. Paczkowski, A. Żórawska-Witkowska, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 2002
Historyczne przemiany recepcji Chopina, w: Chopin - w poszukiwaniu wspólnego języka. Materiały z konferencji, Warszawa 2001, red. A. Szklener, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Warszawa 2002
Geniusz Chopina i mazurki, w: Dziedzictwo kulturowe Mazowsza, tom 2: Sztuka - literatura - muzyka - historia, red. M. Sołtysiak, A. Stawarz, Muzeum Niepodległości i Mazowieckie Centrum Kultury, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2002
Gatunki wokalne Marii Szymanowskiej, w: Pieśń polska. Rekonesans. Odrębności i pokrewieństwa. Inspiracje i echa, "Muzyka i liryka", tom 10, red. M. Tomaszewski, Akademia Muzyczna, Kraków 2002
Tradycja i innowacja w muzyce - kilka uwag na temat terminologii, „Saeculum Christianum” (IX) 2002 nr 2, s. 17-23
Tradition et innovation - quelques réflexions au sujet de la terminologie, w: Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta musicologica, tom 12, red. I. Poniatowska, C. Nelkowski, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 2003
Narodowość w muzyce polskiej przed Moniuszką, w: Muzyka sztuką przezwyciężania czasu. Witoldowi Rudzińskiemu w dziewięćdziesiąte urodziny, red. M. Demska-Trębacz, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 2003
„Między cierpieniem a przezwyciężeniem” czyli Beethoven w ujęciu Witolda Hulewicza, w: Beethoven. Von Beethoven zu Mahler. Beethoven und die Musik des 20. Jhs. Beethoven - Schubert - Chopin, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2003
Die Transkriptionen der Mazurken Frédéric Chopins von Pauline Viardot, w: Chopin 1849/1999. Aspekte der Rezeptions- und Interpretationsgeschichte, red. A. Ballstädt, Edition Argus, Schliengen 2003
„Polonia odrodzona” w symfonii polskiej początku XX wieku, w: Complexus effectuum musicologiae. Studia Miroslao Perz septuagenario dedicata, red. T. Jeż, Rabid, Kraków 2003
Tragicommedia pastorale „La morte d`Orfeo” Steffano Landiego i rzymska szkoła operowa w pierwszej połowie XVII wieku, w: Mit Orfeusza. Inspiracje i reinterpretacje w europejskiej tradycji artystycznej, red. S. Żerańska-Kominek, Wydawnictwo Słowo / Obraz Terytoria, Gdańsk 2003
Sur les interprétations polysémiques des Préludes opus 28 de F. Chopin, w: Chopin and his Works in the Context of Culture, tom 2, studia pod red. I. Poniatowskiej, Musica Iagellonica, Polska Akademia Chopinowska, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Kraków 2003
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Dzieło muzyczne. Teoria - historia - interpretacja., Praca zbiorowa poświęcona Prof. Józefowi Michałowi Chomińskiemu [...] w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, PWM, Kraków 1984
Szymanowska Maria , 25 Mazurkas, [edycja krytyczna i pedagogiczna oraz wstęp], Hildegard Publishing Company, Bryn Mawr 1993
"Chopin w kręgu przyjaciół",, tom 1, Polska Akademia Chopinowska, Instytut Muzykologii UW, „Neriton”, Warszawa 1995
Johann Adolf Hasse und Polen. Materialien der Konferenz, Warszawa, 10-12 Dezember 1993,, red. I. Poniatowska, A. Żórawska-Witkowska, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1995
Ruhlmann Sophie, Chopin - Franchomme,, „Chopin w Kręgu Przyjaciół”, tom 2, Polska Akademia Chopinowska, „Neriton”, Warszawa 1996
Chopin - Schumann i Clara Wieck Schumann,, "Chopin w Kręgu Przyjaciół", tom 3, Polska Akademia Chopinowska, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Chopinowskich, „Neriton”, Warszawa 1997
Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta musicologica,, tom X, red. I. Poniatowska, C. Nelkowski, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 1997
Chopin i polscy kompozytorzy: Józef Elsner, Ignacy Feliks Dobrzyński, Karol Lipiński; Chopinowskie Rubato,, "Chopin w Kręgu Przyjaciół", tom 4, Polska Akademia Chopinowska, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Chopinowskich, „Neriton”, Warszawa 1998
Pianiści-wirtuozi w Paryżu wokół Chopina, [wydanie z artykułami w języku polskim i francuskim], "Chopin w Kręgu Przyjaciół", tom 5, Polska Akademia Chopinowska, „Neriton”, Warszawa 1999
Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta musicologica,, tom XI, red. I. Poniatowska i C. Nelkowski, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 1999
24 Preludia Fryderyka Chopina. Faksymile autografu ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie, [wybór i komentarz w języku polskim, angielskim i francuskim; współpraca: Z. Chechlińska], Biblioteka Narodowa, Warszawa 1999
3 Nocturnes pour le piano dédiés a Madame Camille Pleyel par F. Chopin op. 9, [omówienie w języku francuskim; wydanie faksymilowe], Brandus et Cie Editeurs..., Museo del Pianoforte Antico, Ala-Trento 1999
Wieniawski Henryk , I Polonaise brillante op. 4 na skrzypce i fortepian, w: Henryk Wieniawski. Dzieła wszystkie, seria A, tom 3 [wstęp historyczny i komentarz rewizyjny w języku polskim i angielskim], Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego, Ars Nova, Poznań 2000
Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta musicologica,, tom XII, red. I. Poniatowska, C. Nelkowski, Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego, Bydgoszcz 2003
Chopin and his Works in the Context of Culture, 2 tomy, Musica Iagellonica, Polska Akademia Chopinowska, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Kraków 2003
Literatura
Muzyka wobec tradycji. Idee - dzieło - recepcja [Księga pamiątkowa Profesor Ireny Poniatowskiej], Studia pod redakcją Szymona Paczkowskiego, seria „Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis. Seria B”, tom XIV, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2004
Dziębowska Elżbieta, Poniatowska Irena, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „pe-r”, PWM, Kraków 2004
Wnikanie w tajemnicę Chopina, Z profesor Ireną Poniatowską rozmawia Maria Stolarzewicz, "Twoja Muza" 2006 nr 2, s. 17-19.
