pseudonim Al Legro, pianista i kompozytor; ur. 5 grudnia 1911, Sosnowiec; zm. 6 lipca 2000, Warszawa. Początkowo gry na fortepianie uczył się pod kierunkiem matki. W latach 1926-30 studiował w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie: grę na fortepianie w klasie Józefa Śmidowicza oraz teorię i kontrapunkt u Michała Biernackiego. W latach 1930-33 kontynuował studia w Akademie der Künste w Berlinie: z zakresu gry na fortepianie pod kierunkiem Leonida Kreutzera i Arthura Schnabla oraz w dziedzinie kompozycji u Franza Schreckera. Po powrocie do Warszawy w latach 1933-35 uczył się gry na fortepianie u Aleksandra Michałowskiego (fortepian).
Działalność estradową rozpoczął w 1932. W tym samym roku stworzył ze skrzypkiem Bronisławem Gimplem cieszący się ogromnym powodzeniem duet. W 1935 rozpoczął komponować muzykę rozrywkową – zadebiutował piosenką Jeśli kochasz się w dziewczynie ze słowami Emanuela Schlechtera do komedii muzycznej Kot. Od 1935 do wybuchu II wojny światowej współpracował z Polskim Radiem jako pianista, kameralista, akompaniator, ilustrator i kompozytor.
W 1940 Władysław Szpilman został więźniem warszawskiego getta, na terenie którego grał w kawiarniach i salkach koncertowych, utrzymując w ten sposób rodzinę. W 1942 przez przypadek uniknął deportacji do obozu zagłady w Treblince. Pracował niewolniczo jako robotnik budowlany do 1943, kiedy zdołał zbiec z getta. Do końca lipca 1944 był ukrywany przez Czesława i Helenę Lewickch oraz Andrzeja i Janinę Boguckich, przy materialnej pomocy Eugenii Umińskiej, Witolda Lutosławskiego, Edmunda Rudnickiego, Piotra Perkowskiego i wielu innych anonimowych ludzi. Po Powstaniu Warszawskim pozostał w ukryciu, odcięty od wszelkiej pomocy ze strony polskich przyjaciół, w ruinach spalonego domu w Alejach Niepodległości. Odkrył go tam kapitan Wehrmachtu Wilm Hosenfeld, który udzielał mu pomocy dostarczając żywność. Swoje okupacyjne losy Władysław Szpilman opisał w książce Śmierć miasta 1939-45, wydanej w 1946 pod redakcją Jerzego Waldorffa. Na podstawie pamiętników Szpilmana, wydanych ponownie w 1998 w wielu krajach świata pod tytułem Pianista, powstał w 2002 film w reżyserii Romana Polańskiego.
Po wojnie Władysław Szpilman związał się ponownie z Polskim Radiem, gdzie do 1963 pracował jako kierownik Działu Muzyki Lekkiej. Był też dyrygentem orkiestry, inicjatorem konkursów muzycznych, wielu nagrań i współorganizatorem w 1961 Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie. Wznowił również koncertowanie – odbył kilka tournées po Europie, występował w kraju z orkiestrami symfonicznymi. Od 1947 grał w duetach ze skrzypkami – Tadeuszem Wrońskim oraz Bronisławem Gimplem, z którymi odbył wiele podróży artystycznych po Polsce i Europie, dając m.in. cykle koncertów Wieczory sonat. Koncertował także z Henrykiem Szeryngiem, Idą Händel i Romanem Totenbergiem. W 1962 założył Warszawski Kwintet Fortepianowy, który wraz z nim tworzyli: Bronisław Gimpel (I skrzypce), Tadeusz Wroński (II skrzypce), Stefan Kamasa (altówka) i Aleksander Ciechański (wiolonczela). Zagraniczny debiut Kwintetu odbył się w Wigmore Hall w Londynie w styczniu 1963. Do 1986 zespół dał ponad 2000 koncertów w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku, Indiach i Japonii, a jego dorobek dokumentuje kilkanaście płyt wydanych przez polskie i zagraniczne firmy fonograficzne.
Sławę Władysławowi Szpilmanowi przyniosły piosenki estradowe – skomponował ich około 500, z czego 150 stało się przebojami. Najsłynniejsze z nich to: Cicha noc (sł. Roman Sadowski), Czerwony autobus (sł. Kazimierz Winkler), Deszcz (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński), Do widzenia Teddy (sł. Bogusław Choiński i Jan Gałkowski), Gdy się kogoś ma (sł. Zdzisław Gozdawa), Ja jestem Twoja (sł. Tadeusz Kubiak), Nie ma szczęścia bez miłości (sł. Henryk Herold), Nie wierzę piosence (sł. Bronisław Brok), Piosenka mariensztacka (sł. Tadeusz Kubiak i Artur Międzyrzecki), Pójdę na Stare Miasto (sł. Edward Fiszer), Trzej przyjaciele z boiska (sł. Artur Międzyrzecki), Tych lat nie odda nikt (sł. Kazimierz Winkler), W małym kinie (sł. Ludwik Starski). Pisał je m.in. dla Andrzeja Boguckiego, Olgierda Buczka, Mieczysława Fogga, Janiny Godlewskiej, Ludmiły Jakubczak, Marii Koterbskiej, Dany Lerskiej, Heleny Majdaniec, Marty Mirskiej, Barbary Muszyńskiej, Sławy Przybylskiej, Hanny Rek, Reny Rolskiej, Ireny Santor, Juliana Sztatlera, Violetty Villas i Nataszy Zylskiej. Był również kompozytorem sygnału Polskiej Kroniki Filmowej, piosenek (ok. 40) i słuchowisk radiowych (ok. 50) dla dzieci, musicali, muzyki filmowej i do przedstawień teatralnych.
Władysław Szpilman był członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.




Strona internetowa poświęcona kompozytorowi: www.szpilman.net