Skip to main content

Szurmiak-Bogucka Aleksandra

Szurmiak-Bogucka Aleksandra

Nawigacja Publikacje
  • Muzykolog
etnomuzykolog, animator ruchu regionalnego; ur. 26 grudnia 1928, Nowy Sącz; zm. 17 lipca 2020, Kraków. Ukończyła Średnią Szkołę Muzyczną w Krakowie w klasie fortepianu prof. Haliny Ekier. Absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1949-53, studia u Z. Jachimeckiego, J. Reissa, S. Łobaczewskiej i W. Poźniaka) oraz studiów uzupełniających z zakresu etnografii (u K. Moszyńskiego i J. Klimaszewskiej). Przeprowadziła wiele badań terenowych badając ludowe dziedzictwo muzyczne poszczególnych grup etnograficznych, głównie Polski południowej. Specjalizowała się w tradycyjnej kulturze muzycznej polskich Karpat i Podkarpacia. Pracę zawodową rozpoczęła w 1954 roku w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, w Sekcji Badania Muzyki Ludowej pod kierunkiem Jadwigi i Mariana Sobieskich. Od 1953 roku była członkiem Krakowskiej Ekipy Regionalnej, w której – razem z mężem Kazimierzem Boguckim – w latach pięćdziesiątych dokonywała nagrań i zapisów tradycyjnego folkloru muzycznego (w ramach tak zwanej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego). Jej dorobek to około kilka tysięcy pieśni, melodii i wywiadów u Lachów Sądeckich i Limanowskich, Górali Skalnego i Niżnego Podhala, Górali Żywieckich, Rytersko-Piwniczańskich, Gorczańskich, Pienińskich, Spisza, Orawy, Łemków, Krakowiaków – zwłaszcza Krakowiaków Wschodnich, a wcześniej na obozach uczelnianych w regionie Kurpiów i Mazowsza. W latach 1965-91 była redaktorem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego (m.in. serii „Obrzędy i zwyczaje ludowe”), gdzie objęła stanowisko Kierownika Redakcji Dawnej Muzyki Polskiej i Folkloru. Ponadto prowadziła zajęcia dydaktyczne z dziedziny folkloru: w Katedrze Historii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego (1963-64), w Katedrze Etnografii UJ (1982-84), w Studium Folklorystycznym Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu (1985-92), a od 1972 roku – corocznie na seminariach folklorystycznych podczas festiwalu „Limanowska Słaza” w Limanowej.
 
Aleksandra Szurmiak-Bogucka jest autorką licznych publikacji, artykułów i opracowań. Brała udział w charakterze prelegenta w wielu konferencjach i seminariach organizowanych przez różnego typu placówki i ośrodki kulturalno-oświatowe. Była stałym konsultantem Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu, członkiem wielu komisji ekspertów i rad artystycznych szczebla regionalnego, krajowego i międzynarodowego (w tym Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwalu i Sztuki Ludowej - CIOFF), a także jurorem artystycznych przeglądów i konkursów folklorystycznych (m.in. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, Festiwalu Folkloru Ziem Nizinnych w Tarnowie, Konkursu Kapel Podhalańskich w Szczawnicy, Karnawału Góralskiego w Bukowinie Tatrzańskiej, Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych w Wiśle i w Żywcu czy Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym). Wraz z mężem była założycielem i instruktorem Zespołu Regionalnego „Podhale” w Nowym Targu, a także konsultantem muzycznym Zespołu Regionalnego „Lachy” w Nowym Sączu. Wielu zespołom regionalnym udziela fachowych porad i konsultacji programowych. Jej badania i praktyczną działalność w ruchu regionalnym cechowała dbałość o zachowanie czystości lokalnych tradycji, dążenie do ich utrwalania i ożywiania. Przygotowała wiele audycji o folklorze muzycznym regionu Karpat dla Polskiego Radia. Była członkiem Związku Kompozytorów Polskich – Sekcji Muzykologów, Towarzystwa Przyjaciół Kultury Ludowej w Krakowie, Towarzystwa Przyjaciół Orawy, Związku Pohalan oraz Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego w Warszawie, w którym współredagowała leksykon „Taniec w polskiej tradycji”. W 1986 roku otrzymała nagrodę im. O. Kolberga.
 
aktualizacja: 2014 (ab), 2020 (ac)
 

Publikacje

książki

Górole, górole, góralsko muzyka– śpiewki Podhala, PWM, Kraków 1959

Pieśni Podhala – antologia – część muzyczna., Praca zbiorowa. II wydanie, PWM, Kraków 1971

Wesele góralskie, PWM, Kraków 1974

artykuły

Stan badań nad folklorem muzycznym i tanecznym na terenie polskich Karpat, w: „Etnografia Polska”, t. V, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 1961

Melodie do przedstawienia Herodowego w Modlnicy koło Krakowa z roku 1986, Aneks - Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie, tom XII, Kraków 1977

Muzyka i taniec ludowy, w: Zakopane - 400 lat dziejów, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1991

Jakim muzykiem mógł być Sabała, w: O Sabale – w 100-lecie śmierci 1984-1994, Kraków 1995

Przyczynki do zagadnienia formy pieśni Babiogórców w świetle zbiorów XIX i XX wieku, w: Rocznik Babiogórski, tom V, Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich, Kraków-Zawoja 2003

edycje krytyczne, redakcje naukowe

Pieśni ludowe z Sądecczyzny, Sądecka Oficyna Wydawnicza Małopolskiego Centrum Kultury "Sokół", Nowy Sącz 2000

Pieśni ludu krakowskiego - Krakowiacy Wschodni, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 2007

Zbiór pieśni ludowych Zamagurza Spiskiego, Stowarzyszenie Rozwoju Spisza i Okolicy, Łapsze Niżne 2007

Polmic

Rynek Starego Miasta 27
00-272 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel: +48 785 370 000

Wsparcie projektu

Modernizacja strony odbywa się dzięki wsparciu Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla społeczeństwa II.

Logo Ministerstwa NiSW program Nauka dla społeczeństwa

Nasze social media



© All rights reserved. POLMIC
Do góry