kompozytorka i artystka intermedialna; ur. 11 listopada 1973, Kraków. Od 2001 roku mieszka w Seattle w Stanach Zjednoczonych. Jest absolwentką dwóch krakowskich uczelni: Akademii Muzycznej (klasa kompozycji Bogusława Schaeffera, 1999) oraz Akademii Ekonomicznej (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny, kierunek Informatyka i Ekonometria, 2000). W 2004 została słuchaczką pierwszego w Stanach Zjednoczonych programu studiów doktorskich w dziedzinie nowych mediów w Center for Digital Arts and Experimental Media (DXARTS), University of Washington, gdzie m.in. studiowała muzykę komputerową u Richarda Karpena oraz Juana Pampina. W 2010 roku uzyskała tytuł doktora i obecnie pracuje w DXARTS na stanowisku Research Scientist.

Utwory i projekty Ewy Trębacz były prezentowane w ponad 30 krajach świata, m.in. podczas festiwali muzycznych i filmowych oraz jako rezultat zamówień (Warszawska Jesień 2007, Klangspuren Austria 2005) i grantów (Mid Atlantic Arts Foundation / USArtists International 2009). Od 1998 roku do chwili obecnej współpracuje z artystami związanymi ze Studiem Filmów Animowanych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (m.in. z Robertem Sową). Jest również laureatką Stypendium Twórczego Miasta Krakowa (1999). W 2009 roku jej utwór things lost things invisible na orkiestrę symfoniczną i trójwymiarową przestrzeń dźwiękową został wyróżniony rekomendacją Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO w Paryżu. Kompozycja pod tytułem Anc'l'sunr, stworzona przez Trębacz w 2012, została zamówiona przez ZKP w ramach programu operacyjnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Kolekcje - Zamówienia kompozytorskie", realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca. W roku 2013 została wydana monograficzna płyta Ewy Trębacz w ramach serii Muzyka Polska Dzisiaj - Portrety Współczesnych Kompozytorów Polskich.

Twórczość Ewy Trębacz obejmuje m.in. utwory instrumentalne (solowe, kameralne i symfoniczne), kompozycje z komputerowo realizowanym dźwiękiem, ścieżki dźwiękowe do eksperymentalnych filmów animowanych oraz przestrzenne kompozycje audiowizualne.

W aktualnych projektach Ewa Trębacz koncentruje się na przestrzennej percepcji dzieła sztuki, poprzez integrację wielu eksperymentalnych technologii. Są to między innymi: ambisonics - technika trójwymiarowej rejestracji i projekcji dźwięku, w połączeniu z kompozycją algorytmiczną, a także przetwarzanie i manipulowanie percepcji wizualnej w systemach przestrzennej animacji komputerowej.

aktualizacja: marzec 2016 (wa)

Strona internetowa kompozytorki: ewatrebacz.com

 

Kontakt
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Słuchacz dostaje właśnie do rąk płytę z Twoimi utworami. To zapis ważnej części Twojej działalności artystycznej z okresu ostatnich kilkunastu lat. Czym dla Ciebie jest sztuka?

Sztuka jest miejscem, w którym w jakiś sposób mieszkam. To jest miejsce, z którym mogę się utożsamiać dużo mocniej, niż z jakimkolwiek innym miejscem fizycznym, czy geograficznym. To również moje miejsce własne, miejsce, w którym jestem wolna i mam niemal nieograniczoną swobodę działania.

Kiedy mówisz, że sztuka jest miejscem, trudno nie przywołać Twojej fascynacji przestrzenią. W wielu Twoich utworach istotną i aktywną rolę odgrywa przestrzeń.

Tak, rzeczywiście, przestrzeń interesuje mnie w zasadzie od bardzo dawna. Już we wcześniejszych utworach próbowałam „grać” przestrzenią, ale najczęściej robiłam to dość nieświadomie i intuicyjnie, np. rozstawiając muzyków w różnych miejscach sali koncertowej. Natomiast ostatnie lata przyniosły mi poważną refleksję nad kategorią przestrzeni i zaczęłam rejestrować oraz odtwarzać dźwięk technikami przestrzennymi. Od czasu realizacji Minotaura w 2005 roku posługuję się techniką ambisonics, dzięki której mogę nagrać dźwięk, tak jak on funkcjonuje w konkretnej przestrzeni – czyli trójwymiarowo, zachowując parametry danego wnętrza.

Mam wrażenie, że za takim poszukiwaniem dźwięku i osadzaniem go w przestrzeni kryje się coś więcej, niż tylko fascynacja nową technologią i jej możliwościami.

Niekiedy, tworząc na potrzeby utworu poszczególne soundscapes, nakładam na siebie kolejne obecności z muzykami w tej samej przestrzeni i to tworzy potem jakąś nową, inną przestrzeń, która pojawia się w utworze. To są zapętlenia czasu i przestrzeni – jeżeli przyjdziemy innego dnia, z tym samym muzykiem, do tej samej przestrzeni, to w pewnym sensie to już nie będzie ta sama przestrzeń i ten sam człowiek. To już nie będzie ten sam dźwięk…

Chyba każda osoba zajmująca się dźwiękiem i jego tworzeniem doświadczyła jego niepowtarzalności i fizykalności, jego związku z ludzkim ciałem, z emocjami i z przestrzenią.

Wchodząc do nowej przestrzeni, właściwie po dwóch minutach wiem, czy jest ona inspirująca, czy nie. Jeżeli miejsce jest ciekawe, muzycy zaraz po wejściu zaczynają się nim bawić: wydają różne, czasem dziwne dźwięki, biegają w poszukiwaniu ciekawego pogłosu, wygłupiają się. Pojawia się interakcja z przestrzenią, która musi wciągnąć, musi zawładnąć muzykami.

Tak jak w olbrzymiej podziemnej cysternie, która niegdyś służyła do magazynowania wody w Fort Worden w stanie Washington. Zrealizowałaś tam kilka swoich projektów.

Na płycie będą utwory, które z tej niesamowitej przestrzeni skorzystały – things lost things invisible, Errai oraz ostatni utwór ANC’L’SUNR, w którym wykorzystałam fragmenty nagrań z wokalem i z waltornią. W tym ostatnim utworze nagrania z cysterny przewijają się pod dźwiękami orkiestry tworząc przestrzeń całego utworu, ale dopiero w ostatniej sekwencji wychodzą na wierzch i objawiają się słuchaczowi.

Nagrywasz również w ciekawych budynkach, w kościołach. Można powiedzieć, że kolekcjonujesz przestrzenie oraz zainicjowane w nich przez Ciebie zdarzenia dźwiękowe.

Bardzo często obrabiając materiał z nagrań i przygotowując utwór takie naturalne dźwięki świadomie zostawiam. Właśnie one współtworzą unikalną przestrzeń i moment, owo „tu i teraz”, które próbuję rejestrować. Zresztą takie dźwięki mogą stać się istotną częścią ścieżki dźwiękowej, kiedy np. muzyk zaczyna ich słuchać i z nimi grać. Zdarzyło mi się doświadczyć tego, kiedy waltornista zaczął grać z hałasującym nad naszymi głowami samolotem. Samolot nie jest problemem – kiedy pomyślimy o tym, że możemy z nim zagrać, przestaje „hałasować”.

Jak dużo wolności pozostawiasz współpracującym z Tobą muzykom i jaką rolę w Twoich projektach odgrywa improwizacja?

Jest to uzależnione od specyfiki projektu, a przede wszystkim od składu muzyków. W wypadku utworów na orkiestrę dowolność wykonawcza będzie oczywiście mocno ograniczona. Mogę powiedzieć, że rola improwizacji jest odwrotnie proporcjonalna do ilości muzyków zaangażowanych w dany projekt. W przypadku Minotaura, który jest utworem solowym, muzykowi pozostawiam bardzo dużo swobody. Jest oczywiście partytura i muzyk musi doskonale poznać materiał. Ale solista powinien dużo od siebie dodać. W tym utworze zachęcam solistę do twórczego podejścia do partytury. Tym bardziej, że każda sala koncertowa jest inna, a także odmienne i unikalne są każdorazowe interakcje z publicznością. Na płycie znajdzie się wykonanie koncertowe Minotaura z waltornistą, dla którego i z którym ten utwór powstał. Właśnie w tym nagraniu, w którym zachowałam rozmaite „brudy” z sali koncertowej, wciąż słyszę tę niezwykłą energię, która powstała w interakcji z publicznością.

Czyli na koncercie zarówno odwiedzamy przestrzenie zarejestrowane w nagraniu, ale jesteśmy równocześnie w jakimś konkretnym „tu i teraz”, do którego Ty jako artystka nas wprowadzasz.

Dla mnie jako artysty niezwykle ważny jest element interakcji międzyludzkich, które rozumiem jako integralną część dzieła sztuki. Zawsze mam nadzieję na magiczny moment, w którym uda się nawiązać kontakt pomiędzy dźwiękiem z głośników albo muzykiem na scenie a słuchaczami.

Sztuka jest dla Ciebie miejscem wolności oraz miejscem spotkania z ludźmi. To również miejsce przekraczania pewnych granic, stawiania pytań o zmienność ludzkiej percepcji, eksperymentowania. Jak to się ma do Twojej olbrzymiej miłości do gór i wspinaczki?

Konki Peric na obój i 19 instrumentow smyczkowych (1994)

Larghetto na trio smyczkowe i media elektroniczne (1996)

Il Fonte Adamantino na kwartet smyczkowy i zespół wokalny (1996-2002)

Wind Septet na flet, obój, klarnet, fagot, waltornię, trąbkę i puzon (1997)

Hortus Conclusus (suita filmowa do filmu Portret we wnętrzu w reż. Roberta Sowy) na dwa soprany, kwartet smyczkowy i media elektroniczne (1999)

Aletheia na orkiestrę smyczkową (2000)

Augenblick na dwa fortepiany amplifikowane i orkiestrę instrumentów dętych (2001)

Spinning Zone na trio perkusyjne i media elektroniczne (2002)

Chordochromies, 3 miniatury na klawesyn i media elektroniczne (2003)

Limbo, wideo (2003)

Still Life, wideo (2004)

Curriculum Vitae, wideo (2005)

Ephemerae na zespół instrumentów dętych (2005)

Minotaur na róg i dźwięk surround (2005)

things lost things invisible na orkiestrę symfoniczną i trójwymiarową przestrzeń dźwiękową (2007)

Errai na trójwymiarową przestrzeń audiowizualną, animację światła, sopran i waltornię (2009)

ANC'L'SUNR kompozycja przestrzenna z orkiestrą na pierwszym planie (2012-13)

Iriviskia na skrzypce, róg z dźwiękiem surround realizowanym przez komputer (2015)

„The Hostage”: Postlude (2015)

Ligeia na sopran, zespół i dźwięk surround (2016)

Muzyka filmowa

Muzyka do filmu animowanego Meine Heimat w reż. Roberta Sowy (2012)

artykuły

Pełna imersja: rzeczywistość czy utopia? Technologie przestrzenne z punktu widzenia artysty, „Glissando” 16 (2010)

Modulation des Raumes: auf der Suche nach der Sprache eines immersiven Mediums, "Glissando" 19 (2011)

Depth Modulation: Composing Motion in Immersive Audiovisual Spaces, "Organised Sound" 17.2 (2012)

Tondera Bogusław, Muzyka miała swoją szanse. Rozmowa z Ewą Trębacz, „Fragile” 2 (2008)

Nyffeler Max, Im Bewusstsein der Freiheit. Die nächste Generation von Komponisten aus Polen, „Neue Zeitschrift für Musik” 6 (2009)

Nyffeler Max, Klettern in imaginären und realen Räumen. Die Multimedia-Künstlerin Ewa Trębacz, „Neue Zeitschrift für Musik” 6 (2009)

Kwiatkowski Krzysztof, Musica Electronica Nova. Elektronische Musik in Polen, „Neue Zeitschrift für Musik” 6 (2009)

Chłopecki Andrzej, Raport z Paryża. Międzynarodowa Trybuna Kompozytorów 2009, „Ruch Muzyczny” 16/17 (2009)