Dom Urodzenia Fryderyka Chopina

Żelazowa Wola to niewielka wieś położona na obrzeżach Sochaczewa, nad rzeka Utratą. Pierwsza wzmianka o wsi podchodzi z 1579 roku, akta grodzkie z tego roku podają, że płatnikami podatków od łanów kmiecich w Żelazowej Woli byli bracia Mikołaj i Piotr Żelazo. W wieku XIX Żelazowa Wola należała do rodziny Skarbków. Tu 1 marca 1810 roku urodził się Fryderyk Chopin.
Dzisiejszy dworek w Żelazowej Woli to w rzeczywistości zaledwie lewa oficyna dworu Skarbków. Front strawił ogień w roku 1812, natomiast prawa oficyna spłonęła w czasie pierwszej wojny światowej. Jednak kwestia pożaru i istnienia prawej oficyny dzieli historyków. Różnią się oni także co do okresu powstania dworu. Według powszechnej wersji wybudowali go Skarbkowie. Można jednak przyjąć, iż teoria ta jest fałszywa. Dwór powstał najprawdopodobniej w drugiej połowie XVIII wieku, gdy budowano podobne dwory w pobliskim Strzyżewie dla rodu Zembrzuskich czy w Brochowie dla Lasockich. Wnętrze obecnego muzeum oddaje co prawda charakter epoki, jednak do naszych czasów nie zachowało się XIX-wieczne wyposażenie domu Chopinów. Także rozplanowanie muzeum jest raczej symboliczne. W sześciu pokojach, które rozlokowane są po dwu stronach sieni pomieszczono przedmioty i meble z dziewiętnastego wieku.
Park otaczający dworek to dzieło profesora Franciszka Krzywdy Polkowskiego, jest to bardzo oryginalna kompozycja – drzew, krzewów, kwiatów oraz małej architektury ogrodowej. Niezwykle malowniczego obrazu dopełnia płynąca przez park rzeka Utrata. Park rozciąga się na 7 hektarach powierzchni, wielość gatunków drzew, krzewów, roślin sprawia, że ma on charakter niemal ogrodu botanicznego.
W 1834 roku Skarbkowie utracili Żelazową Wolę. Zmieniała ona wielokrotnie właścicieli. Pod koniec dziewiętnastego wieku zawiązał się komitet, który postawił sobie za cel wykupienie majątku od prywatnych właścicieli i utworzenia w nim muzeum kompozytora. W roku 1894 dzięki wsparciu rosyjskiego kompozytora Milija A. Bałkiriewa i Ignacego Jana Paderewskiego postawiono w Żelazowej Woli pomnik Fryderyka Chopina. W 1928 roku wykupiono oficynę i przystąpiono do prac adaptacyjnych budynku na cele muzealne. W tym czasie powstał także park okalający oficynę. Muzeum otwarte zostało dopiero po wojnie. Autorem rekonstrukcji wnętrza oficyny był profesor Mieczysław Kuzma.
Co roku w pierwszą niedzielę maja w Żelazowej Woli rozpoczyna się sezon letnich koncertów, który trwa do ostatniej niedzieli września. Od 1954 roku w koncertach uczestniczą artyści z Polski i zagranicy, w tym laureaci Międzynarodowych Konkursów Pianistycznych imienia Fryderyka Chopina. W każdą sobotę lipca i sierpnia odbywają się tu natomiast koncerty z cyklu „Estrada Młodych”.