Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski „Patri Patriae”

Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski „Patri Patriae” został ogłoszony 16 października 1991 roku przez ówczesne Państwowe Liceum Muzyczne im. Karola Szymanowskiego w Katowicach dla uczczenia pontyfikatu papieża Jana Pawła II – „Ojca Ojczyzny”. Idea Konkursu zrodziła się z refleksji po VI Światowym Dniu Młodzieży w Częstochowie w sierpniu tegoż roku. Założeniem pomysłodawców była promocja utalentowanych uczniów szkół muzycznych oraz ukierunkowanie ich na wartości wskazane przez Ojca Świętego. Inicjatywę podjęło Centrum Edukacji Artystycznej, a także Katowicki Oddział Związku Kompozytorów Polskich. Honorowy patronat nad konkursem od początku sprawują: Arcybiskup Metropolita Katowicki, Prezydent Miasta Katowic i Rektor Akademii Muzycznej w Katowicach.

Przedmiotem pierwszej edycji Konkursu w roku 1992 był utwór solowy, kameralny bądź chóralny. Prace uczestników oceniało jury pod przewodnictwem Witolda Lutosławskiego w składzie: Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń oraz Jerzy Sieczka. Pierwszą nagrodę otrzymał Aleksander Gabryś, drugą - Damian Wiśniewski, wyróżnienia uzyskali: Kamil Bartnik, Jakub Burzyński, Aleksander Kościów i Marek Różycki. Plon konkursu został zaprezentowany na koncercie 16 października 1992 roku w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach oraz 20 października w kościele parafialnym Ofiarowania NMP w Wadowicach.

Druga edycja Konkursu odbyła się w roku 1998, a jej uczestnicy komponowali instrumentalny utwór solowy lub kameralny. Jury pod przewodnictwem Wojciecha Kilara w składzie: Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń, Andrzej Dziadek oraz Jerzy Sieczka przyznało dwie pierwsze nagrody: Dagmarze Jack i Klaudii Pasternak, drugą nagrodę Piotrowi Bosackiemu, trzecią Barbarze Kaszubie oraz trzy wyróżnienia, które otrzymali: Adam Falkiewicz, Beata Golec i Piotr Pogoda. Nagrodzone utwory I edycji Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego zostały przesłane Janowi Pawłowi II do Watykanu przez Arcybiskupa katowickiego, a plon II edycji został przez młodzież osobiście przekazany Ojcu Świętemu podczas prywatnej audiencji w Watykanie w grudniu 2001.

Tematem trzeciej edycji Konkursu w roku 2002 był utwór na chór żeński z głosami solowymi, orkiestrę smyczkową lub kameralną z ewentualnym zastosowaniem jednego instrumentu solowego. Jury w składzie: Wojciech Kilar (przewodniczący), Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń i Andrzej Dziadek oceniało uczestników konkursu w 2 grupach wiekowych: uczniów i studentów. Laureatami w grupie uczniów zostali: Dawid Jarzyński i Dariusz Przybylski – pierwsza nagroda /ex aequo/, Łukasz Pieprzyk – druga nagroda, Krzysztof Paweł Kozłowski i Michał Ossowski – wyróżnienia. W grupie wiekowej studentów pierwszą nagrodę przyznano Monice Bartkowskiej, nagrodę drugą Renacie Hajnos i trzecią Pawłowi Hendrichowi. Marcin Miłosz Grzegorczyk otrzymał nagrodę dla najmłodszego uczestnika konkursu.

Czwarty Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski „Patri Patriae” został ogłoszony po śmierci Jana Pawła II w roku 2005. W ten sposób organizatorzy Konkursu postanowili utrwalić w pamięci młodzieży życie i nauczanie Wielkiego Polaka oraz przekonanie o sakralnym sensie sztuki. Uczestnicy tej edycji Konkursu komponowali utwór na orkiestrę kameralną lub utwór elektroniczny z ewentualnym użyciem jednego instrumentu akustycznego. Dnia 19 maja 2006 roku jury Konkursu obradowało w składzie: Wojciech Kilar (przewodniczący), Eugeniusz Knapik, Jerzy Kornowicz, Aleksander Lasoń, Felicja Bieganek (sekretarz). W grupie wiekowej uczniów nagrodzeni zostali: Nikolet Burzyńska - I nagroda, Robert Niepostyn - II nagroda, Sebastian Waberski - III nagroda, wyróżnienia: Joanna Drobisz, Kinga Machaj, Mieczysław Bartłomiej Unger. W grupie studentów: Nikodem Pospieszalski – I nagroda, Łukasz Pieprzyk - II nagroda, Dawid Jarzyński – III nagroda, wyróżnienie: Jakub Polaczyk.

Piąta, jubileuszowa edycja konkursu miała po raz pierwszy charakter międzynarodowy. Rozstrzygnięcie jej nastąpiło 18 lutego 2010 roku. Przedmiotem I Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego był utwór na dowolny instrument solowy lub utwór na chór żeński a cappella z zastosowaniem głosów solowych, lub utwór na orkiestrę kameralną z możliwością zastosowania jednego instrumentu solowego, lub utwór na orkiestrę kameralną i chór żeński. Jury w składzie: Wojciech Kilar – przewodniczący, Jerzy Kornowicz, Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń, Felicja Bieganek – sekretarz, przyznało nagrody w dwóch grupach wiekowych. W grupie uczniów nagrodzeni zostali: Wojciech Michno – I nagroda, Andrzej Filipek – II nagroda; wyróżnienia: Paweł Robak, Grzegorz Woś. W grupie wiekowej studentów: pierwsza nagroda ex aequo – Nikolet Burzyńska oraz Mieczysław Bartłomiej Unger, wyróżnienia – Marek Grucka, Sebastian Waberski.

W II Międzynarodowym Konkursie „Patri Patriae” w roku 2014 Jury w składzie: Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń, Jerzy Kornowicz oraz Felicja Bieganek (sekretarz) nagrodziło i wyróżniło aż 12 osób. W pierwszej grupie wiekowej laureatami zostali: Jakub Montewka (I nagroda za utwór Il Sinfonietta na orkiestrę kameralną), Dominik Puk (II nagroda za utwór Prolepsis. Pieśni o Słońcu i duszy na chór żeński i orkiestrę kameralną do słów Karola Wojtyły), Przemysław Kadłubek (III nagroda za utwór Salve Regina na chór żeński a cappella); wyróżnienia otrzymali Artur Dobija, Krzysztof Łowiec i Michał Malec. W grupie starszych uczestników nagrody otrzymali: Grzegorz Jurczyk (I nagroda za utwór Góry mgłą złączone na gitarę solo), Stanisław Rzepiela (II nagroda za utwór Pieśń o bogu ukrytym na chór żeński i orkiestrę), Jose Luis Gomez Aleixandre (III nagroda za utwór Reflections Concertino na klarnet i orkiestrę smyczkową), a wyróżnieni zostali Żaneta Rydzewska, Przemysław Adam Scheller i Sebastian Waberski.

Koncerty Laureatów Konkursu „Patri Patriae”, początkowo odbywające się 16 października, w rocznicę wyboru na papieża Karola Wojtyły, a następnie od 2005 roku w kwietniu, zawsze były prawdziwym świętem dla całej społeczności szkolnej i wielkim przeżyciem dla uczestników. Nagrodzone utwory prezentowano w salach koncertowych: Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Akademii Muzycznej w Katowicach, w Katowickiej Archikatedrze, Bazylice Wadowickiej oraz w Sali Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach. Wykonawcami nagrodzonych utworów były takie zespoły, jak orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowichach, Śląska Orkiestra Kameralna, Chór Żeński Filharmonii Ślaskiej pod dyrekcją Massimiliano Caldiego, Orkiestra Muzyki Nowej pod dyrekcją Aleksandra Lasonia, Zespół Śpiewaków Miasta Katowic „Camerata Silesia” pod dyrekcją Anny Szostak, Schola Liturgiczna Wyższego Seminarium Duchownego w Katowicach, Szkolna Orkiestra Symfoniczna prowadzona przez Jana Miłosza Zarzyckiego i Szymona Bywalca, Szkolny Chór Żeński pod dyrekcją Mirosławy Knapik. Występowali także soliści, między innymi: Halina Januszewska, Edward Lubaszenko, studenci Akademii Muzycznej oraz często sami laureaci.

Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski „Patri Patriae” to najbardziej prestiżowa propozycja artystyczna Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Zainicjowała go Felicja Bieganek, która do dziś pozostaje jego główną organizatorką.

aktualizacja: kwiecień 2017 (wa)