Instytut Muzyki - Uniwersytet Rzeszowski

Bogate tradycje muzyczne regionu Polski południowo-wschodniej, rozbudowana sieć podstawowego i średniego szkolnictwa muzycznego, a także potrzeby oświatowe Rzeszowa i okolic stały się podstawą do utworzenia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie kierunku, który pozwalałby zdobyć wyższe wykształcenie przyszłym nauczycielom muzyki.
Wychowanie Muzyczne w rzeszowskiej WSP powołano w 1985 roku na mocy porozumienia między WSP a Akademią Muzyczną w Krakowie, która zapewniała kadrę pedagogiczną niezbędną do uruchomienia kierunku. Przeznaczenie Pałacyku Lubomirskich na siedzibę dla Katedry stworzyło niepowtarzalną szansę prezentowania w zabytkowych wnętrzach dorobku nauczycieli i studentów muzyki, którzy koncertowali już w wielu miastach Polski (Rzeszów, Kraków, Warszawa, Łódź, Poznań, Krosno, Przemyśl), a także za granicą (Austria, Niemcy, Ukraina, Hiszpania, Portugalia).
Intensywny rozwój kadry naukowo-dydaktycznej pozwolił w kwietniu 2000 roku na przekształcenie Katedry Wychowania Muzycznego w Instytut Muzyki, a od 1 września 2001 roku Instytut stał się jednostką dydaktyczno-naukową utworzonego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Znaczne zainteresowanie kierunkiem pozwoliło na uruchomienie studiów dziennych: magisterskich i zawodowych, zaocznych: magisterskich, zawodowych oraz podyplomowych: "Nauczanie muzyki w ramach bloku przedmiotowego: sztuka".
Struktura organizacyjna Instytutu Muzyki wynika z prowadzonych badań naukowych oraz działalności artystycznej i przedstawia się następująco:

• Zakład Badań Kultury Muzycznej Pogranicza Etnicznego, kier. prof. dr Leszek Mazepa
• Zakład Chóralistyki, kier. prof. UR Marta Wierzbieniec
• Zakład Gry Fortepianowej, kier. ad. Janusz Skowron
• Zakład Instrumentalistyki, kier. prof. UR Leszek Suszycki
• Zakład Przedmiotów Teoretycznych i Metodyki Wychowania Muzycznego, kier. ad. Andrzej Jakubowski.

Dzięki ogromnej aktywności zatrudnionych w Instytucie Muzyki nauczycieli akademickich, dokonania artystyczne, naukowe i dydaktyczne Instytutu wpisały się już na stałe w muzyczny pejzaż Rzeszowa, bowiem działalność artystyczna prowadzona przez pracowników i studentów Instytutu Muzyki obejmuje szereg koncertów (średnio ok. 200 w roku) zarówno w kraju, jak i za granicą. W latach 1997-2002 koncertowano m.in. w USA, Kanadzie, Austrii, Francji, Hiszpanii, Izraelu, Szwajcarii, Norwegii, Peru, Czechach, Niemczech, we Włoszech, na Litwie, Węgrzech i Ukrainie. Przedsięwzięcia artystyczne dla środowiska akademickiego Rzeszowa to spotkania muzyczne odbywające się w auli Pałacyku Lubomirskich, a także koncerty plenerowe, które zainaugurowano w czerwcu 2000 roku z okazji Dni Rzeszowa.
Wizytówką Instytutu Muzyki (wcześniej Katedry Wychowania Muzycznego) jest działający od siedemnastu lat chór, który początkowo prowadzony przez prof. dra Jerzego Kurcza, a od kilku lat przez prof. UR Martę Wierzbieniec, współpracuje z orkiestrą Filharmonii Rzeszowskiej przygotowując wykonania dzieł oratoryjne - kantatowych, m.in. Hamasie K. Szymanowskiego, Requiem G. Faure, oratorium Mesjasz G.F. Haendla, Requiem W.A. Mozarta. W Instytucie działa także założony przez M. Wierzbieniec Chór Kameralny, będący laureatem konkursów chóralnych (Olsztyn, Legnica, Myślenice, Bańska Bystrzyca, Oskarshamn, Praga). Zespół ten wielokrotnie koncertował w kraju i za granicą (Austria, Belgia, Białoruś, Czechy, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina) prezentując środowisko akademickie Rzeszowa szerokiemu gronu odbiorców. Od 1999 roku dyrygentem Chóru Kameralnego jest mgr Bożena Stasiowska-Chrobak.
Swoje umiejętności muzyczne studenci mają okazję przedstawić uczestnicząc także w koncertach zespołów instrumentalnych, których charakter jest zróżnicowany - od tercetów muzyki dawnej, przez małe zespoły o klasycznym składzie, do takich, których domeną jest muzyka rozrywkowa. Tradycją zespołów instrumentalnych prowadzonych przez mgr Marzenę Lubowiecką jest organizowanie koncertów noworocznych.
Działalność naukowa pracowników Instytutu Muzyki ogniskuje się wokół zagadnień związanych z kulturą pogranicza, problematyką etnomuzykologiczną, a także wykonawstwem i dydaktyką muzyczną. Instytut jest organizatorem konferencji o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym (m.in. Musica Galiciana). Pracownicy Instytutu w swoim dorobku posiadają publikacje w postaci szeregu artykułów naukowych i książek.
Współpraca Instytutu Muzyki UR z instytucjami i organizacjami obejmuje uczelnie za granicą, m.in.: we Lwowie, Drohobyczu, Kijowie, Bremie, Wiedniu, Salzburgu, a także polskie Akademie Muzyczne: w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi, Filharmonię im. A. Malawskiego w Rzeszowie, Rzeszowskie Towarzystwo Muzyczne, Polski Związek Chórów i Orkiestr - Oddział w Rzeszowie oraz Stowarzyszenie Wspólnota Polska.
Aktualnie na kierunku: edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej Instytutu Muzyki UR studiuje ponad 200 osób. Program kształcenia obejmuje zarówno przedmioty ogólne, jak i specjalistyczne, muzyczne, przygotowujące absolwentów do podjęcia pracy w charakterze nauczycieli muzyki w szkolnictwie ogólnokształcącym, jak i do roli animatorów i propagatorów kultury w domach kultury lub w innych instytucjach kulturalno - oświatowych.
Do 2003 roku kierunek wychowanie muzyczne (edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej) ukończyło 117 osób. Jak wynika z przeprowadzonych badań ankietowych większość absolwentów pracuje w zdobytym zawodzie: uczą muzyki w szkole, prowadzą chóry i różnego rodzaju zespoły wokalno-instrumentalne. Pracując w charakterze instruktorów muzyki, nie tylko organizują koncerty, a także, albo - przede wszystkim uwrażliwiają pokolenie młodych Polaków na kulturę i sztukę.
Bazę lokalową kierunku stanowi zabytkowy budynek przy ul. Dekerta 2 w Rzeszowie (na zdjęciu), gdzie odbywają się zajęcia dydaktyczne głównie z przedmiotów podstawowych i kierunkowych. Studenci i pedagodzy mają do dyspozycji 15 sal do zajęć dydaktycznych (pracowni studenckich), w tym: 4 sale o powierzchni ok. 30 m2 (wykładowe), 5 sal o powierzchni ok. 15 m2 (dla ćwiczeń grupowych) i 6 sal o powierzchni powyżej 9 m2 do prowadzenia zajęć indywidualnych.
Instytut Muzyki UR posiada bibliotekę kierunkową, w której znajduje się ok. 6.000 książek, ok. 1.000 czasopism (prenumerowanych krajowych: 16, prenumerowanych zagranicznych: 5) oraz zbiory specjalne (płyty, taśmy, materiały nutowe) w liczbie ok. 5.600 pozycji. Ponadto prowadzeniu poszczególnych przedmiotów służą podręczne zbiory (przewodniki i podręczniki, materiały nutowe). W pomieszczeniu przylegającym do biblioteki istnieje możliwość korzystania z aparatury odtwarzającej muzykę. Zbiory fonoteki zawierają utwory muzyczne na płytach CD obejmujące literaturę od średniowiecza po muzykę współczesną.
Pracownia do prowadzenia metodyki edukacji muzycznej wyposażona jest w elektroniczne instrumenty klawiszowe, flety proste, tablice oraz inne pomoce dydaktyczne. Studenci mają możliwość korzystania z magazynu instrumentów muzycznych i sprzętu (m.in. wypożyczania fletów, gitar, akordeonów, etc.)
Obecność Instytutu w różnego rodzaju przedsięwzięciach uczelnianych, występy pracowników i studentów, chóru, solistów i zespołów instrumentalnych nie tylko dla środowiska akademickiego, ale także na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej, pozwalały prezentować nasz dorobek artystyczny, a tym samym promować rzeszowską uczelnię. Kilka osób zostało laureatami prestiżowych nagród; m.in. prof. dr Leszek Mazepa, prof. LJR Leszek Suszycki, prof. UR Marta Wierzbieniec, ad. Antoni Guran, mgr M. Lubowiecka, ad. O. Popowicz.

INSTYTUT PROWADZI STUDIA:

• dzienne - magisterskie (specjalność: muzyka szkolna, prowadzenie zespołów wokalno-instrumentalnych i tanecznych), wyższe zawodowe
• zaoczne - magisterskie i wyższe zawodowe
• podyplomowe - nauczanie muzyki w ramach bloku programowego "sztuka", prowadzenie zespołów wokalno-instrumentalnych i tanecznych

Studia zawodowe uruchomiono z myślą o uzdolnionej muzycznie młodzieży Podkarpacia, które z różnych przyczyn wynikających często m. in. z kłopotów finansowych, miejsca zamieszkania itp., nie podjęła edukacji muzycznej.