Kraków, PWM, 2025.
Nr ISBN ISSN: 978-83-224-5217-2

Głęboko zakorzeniony w tradycji, nie uciekał od nowinek muzycznych. Kompozytor, pedagog, twórca życia kulturalnego, a prywatnie – miłośnik motoryzacji. Tadeusz Baird to bohater napisanej przez Rafała Augustyna najnowszej książki z serii "Małe Monografie” Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.

Tadeusz Baird to jeden z ważniejszych kompozytorów XX wieku. Należał do tzw. Grupy 49, którą założył wraz z Kazimierzem Serockim i Janem Krenzem; był wysoko postawionym działaczem Związku Kompozytorów Polskich a także jednym z inicjatorów Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Jako twórca, utrzymywał głęboką relację z tradycją, jednocześnie świadomie czerpał z nowych trendów w muzyce, stwarzając unikatowy język muzyczny. Jak twierdzi autor książki, „muzyka była dla niego naprawdę sprawą wielkiej wagi, przedmiotem dumy, a zarazem rzeczą wartą rzetelnego namysłu”. Baird był blisko związany z teatrem, napisał muzykę do ponad 60 inscenizacji. Spełniał się także jako pedagog – nauczanie traktował poważnie, a jego uczniowie osiągnęli sukcesy. Pozostawił po sobie obszerną korespondencję i ciekawe refleksje nad własną twórczością, ale też tradycją i współczesnością kultury.

Rafał Augustyn zaznacza:

"Spoglądając na jego muzykę, widzimy dwie prawidłowości. Z jednej strony znajdują w niej odbicie przemiany europejskiej, a szczególnie polskiej, świadomości estetycznej (…) Z drugiej zaś strony Baird pozostaje sobą. Lirykiem z romantycznym zapleczem. Ekspresjonistą i sensualistą. Dramaturgiem i malarzem dźwięków. Kto obcował choć trochę z polską muzyką lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, rozpozna jego charakter pisma – rozumianego metaforycznie, jako kompleks środków technicznych i wyrazowych, ale także zupełnie dosłownie, jako muzyczna kaligrafia".

Baird Rafała Augustyna to coś więcej niż biografia i refleksja nad przemianami stylu kompozytora. Publikacja łączy ujęcie historyczne oraz analizy i przekroje gatunkowe, obrazując recepcję twórczości "ostatniego polskiego romantyka". Augustyn pisze o Bairdzie w sposób osobisty. Choć jego pierwszy kontakt z dziełami kompozytora Esejów nie należał do przyjemnych doświadczeń (co obrazowo opisuje na kartach monografii), z czasem muzyka Bairda stała się autorowi książki niezwykle bliska. Przyjęta przez Augustyna perspektywa aktywnego uczestnika polskiego życia muzycznego sprawia, że książka zyskuje subiektywny wyraz. Przez wersy przebija się postać autora, który chętnie ubogaca tekst różnorodnymi anegdotami, opiniami, opowieściami. Entuzjastycznie objaśnia zjawiska muzyczne i kreśli konteksty wydarzeń minionego wieku.

Faustyna Dziedzic, PWM