W 2024 roku nakładem Wydawnictwa Muzycznego Polihymnia ukazała się monografia Apolinary Szeluto (1884-1966) - ten, który wyprzedził Szymanowskiego autorstwa dr. Łukasza Kaczmarka, muzykologa i psychologa.
Wybitny kompozytor i pedagog Zygmunt Noskowski powiedział o Apolinarym Szelucie: „to pod każdym względem fenomenalny talent, o którym głośno kiedyś będzie w świecie”, wyróżniając go jako najbardziej obiecującego wychowanka w swojej klasie, przed samym Karolem Szymanowskim. W odniesieniu do tych słów sformułowany został tytuł niniejszej pracy: Apolinary Szeluto (1884-1966) – ten, który wyprzedził Szymanowskiego.
Dziś jednak Kompozytor ma status przede wszystkim postaci historycznej. Wprawdzie jego nazwisko pojawia się w encyklopediach i opracowaniach muzyki polskiej, ale jego twórczość pozostaje w głównej mierze nieznana, rzadko obecna w programach koncertów. Brak jest też dostatecznej ilości informacji o życiu Szeluty. Jest on jedynym członkiem Spółki Nakładowej Młodych Kompozytorów Polskich, który do tej pory nie doczekał się opracowania pełnej monografii. W związku z tym pojawiają się kluczowe pytania badawcze: jakie są kompozycje Szeluty i jaka jest ich wartość? Jakie są utwory Szeluty pisane na różnych etapach twórczości? A wreszcie: dlaczego tak obiecujący młody kompozytor popadł w zapomnienie?
Podejmowany problem związany z badaniem życia i twórczości Apolinarego Szeluty wpisuje się w model realizowanych na gruncie muzykologii analiz. Istotny obszar stanowi bowiem w dzisiejszych czasach odkrywanie zapomnianych kompozytorów, ocena krytyczna ich spuścizny oraz przywracanie ich dzieł i postaci do powszechnej świadomości muzykologicznej.
Łukasz Kaczmarek