Sonorystyka, Kostrzewska Hanna

Nieuchwytna jeszcze do niedawna istota pojęcia „sonorystyka” i jego niejednoznaczność po raz pierwszy w sposób monograficzny ujęta została w książce Hanny Kostrzewskiej pod lapidarnym tytułem Sonorystyka. Autorka proponuje perspektywę spojrzenia na ten fenomen z punktu widzenia dziejów kultury muzycznej, wspierając się przykładami z literatury muzycznej kompozytorów polskich XX wieku, a także omawiając kontekst historyczny dzieł pochodzących z epok wcześniejszych, w których decydującym czynnikiem był element barwy i kolorystyki brzmienia. Za punkt wyjścia do analizy ściśle rozumianego zjawiska sonorystyki przyjmuje koncepcje formalne i harmoniczne Claude’a Debussy’ ego, rozciągając zakres pojęcia także na I połowę XX wieku. Obok zwięzłego, aczkolwiek treściwego rozdziału poświęconemu historii zagadnienia, autorka sięga po kategorie z zaplecza estetyki muzyki. Proponuje tym samym indywidualne kryteria rozumienia i funkcjonowania sonorystycznych struktur muzycznych przez pryzmat różnych koncepcji estetycznych. W tym punkcie założenia kompozytorskie Debussy’ ego analizowane są pod kątem struktur brzmieniowych i oparte na przykładach z jego literatury fortepianowej oraz orkiestrowej. Odnosząc się do teorii sonologii Józefa Chomińskiego autorka dokonuje rozróżnienia środków wyrazowych i sonorystycznej techniki kompozytorskiej od właściwości i wartości sonorystycznej w utworze. Zdaniem Hanny Kostrzewskiej definicja analizowanego zjawiska przebiega na dwóch płaszczyznach, bowiem z jednej strony „jest synonimem właściwości brzmieniowych dzieła i techniki zwanej czysto brzmieniową”, a z drugiej „obejmuje zagadnienia barwy dźwiękowej i całokształt zjawisk wpływających na jej realizację w utworze”.