XX-wieczny kwartet smyczkowy w twórczości kompozytorów polskich - przemiany, nurty, idee, Kowalska- Zając Ewa

Ewa Kowalska-Zając za główny cel stawia wieloaspektową analizę gatunku kwartetu smyczkowego w muzyce kompozytorów polskich minionego stulecia. Obok przeglądu chronologicznego gatunku zwraca uwagę na jego wyróżniającą charakterystykę, względem której gatunek determinuje zarówno formę, a także zastosowaną obsadę wykonawczą. Ambitne zadanie przebadania całości spuścizny kompozytorskiej w muzyce tworzonej w Polsce uwzględnia osadzenie każdego analizowanego dzieła w konkretnej technice kompozytorskiej (dodekafonia, serializm, sonorystyka) oraz określonym nurcie (neoklasycyzm, unizm, aleatoryzm). Genealogią gatunku kwartetu smyczkowego Kowalska- Zając sięga do samego zarania, czyli epoki klasycyzmu, a w relacjach z wyrażanymi ideami pozamuzycznymi stosuje kilka kategorii wyróżniających. Są to ujęte w rozdziale III paradygmaty gatunku jako dialogu (Andrzej Panufnik), epitafium (Aleksander Lasoń, Grażyna Pstrokońska-Nawratil), przesłania (również A. Panufnik), zabawy (Aleksander Tansman, Henryk Mikołaj Górecki i Roman Haubenstock-Ramati) oraz koncentracji na fenomenie samego jego formalnego archetypu (Krzysztof Meyer). W aneksie jako ostatnim rozdziale książki autorka dokonuje opisu wszystkich kwartetów smyczkowych polskich kompozytorów według kryterium alfabetycznego oraz chronologicznego.