Piosenkę góralską
Idom se siuhaje dołu, śpiewajęcy... skomponował Szymanowski w styczniu 1924 roku w Zakopanem na zamówienie wydawcy czasopisma „Pani”. O okolicznościach i powstaniu utworu kompozytor tak pisał do Stanisława Mierczyńskiego, skrzypka i etnografa, przyszłego autora zbioru
Muzyka Podhala (do którego wstęp napisał Szymanowski):
„... 10 dni temu Zmigryd[er, wydawca czasopisma „Pani”] zwrócił się do mnie za pośrednictwem mego brata o zharmonizowanie dla zakop[iańskiego numeru] „Pani” jakiejś góralskiej pieśni. [...] tę pieśń już zrobiłem i posłałem mu przez Makuszyńskiego... [...] Gdyby Ci pokazał tę pieśń (poproś go o to!), bez względu, co o niej będziesz sądził (ja ją uważam za gałgaństwo), powiedz mu, że to niesłychane! – że otwiera całkiem nowe horyzonty dla polskiej muzyki (co zresztą w pewnym sensie jest prawdą) i że te horyzonty za jego pośrednictwem otwierają się na łonach jego „Pani” właśnie! [...] Co do tej pieśni, to właśnie nie uważam jej zupełnie za „gałgaństwo” – nie osiągnąłem tego, co zamierzałem w stosunku do góralszczyzny jako surowego materiału, ale zaczynam uświadamiać sobie drogi, po których iść w tym kierunku należy, co jest ważne ze względu na dalsze plany”. (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom II: lata 1920-1926, cz. 2, s. 11-12, list z 12 I 1924 do Stanisława Mierczyńskiego, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1994).
Pieśń siuhajów ukazała się drukiem jako facsimile autografu na łamach pisma „Pani” w 1924 roku (numer 8/9).
Kompozytor włączył ją następnie do baletu
Harnasie.
Osobne nagranie pieśni w interpretacji Piotra Beczały i pianistki Reinild Mees ukazało się na płycie (jednej z czterech w albumie) wydanej w 2004 przez holenderskie wydawnictwo Channel Classics.
Anna Iwanicka-Nijakowska