Kołysankę op. 52 napisał Szymanowski w lipcu 1925 roku podczas pobytu w Saint Jean-de-Luz we francuskich Pirenejach, gdzie przebywał wraz z Pawłem Kochańskim i jego żoną na zaproszenie Dorothy Jordan-Robinson, swojej amerykańskiej przyjaciółki, której dedykował
Króla Rogera (jej także dedykowana jest i ta kompozycja). Tytuł utworu odnosi się do baskijskiej nazwy willi, w której mieszkała Amerykanka.
Kołysanka jest pierwszym utworem skrzypcowym Szymanowskiego od czasu napisania
Trzech kaprysów Paganiniego (1918) oraz
I Koncertu skrzypcowego (1916) i
Mitów (1915). Tym razem kompozycję charakteryzuje subtelna liryka oraz poetycki i tajemniczy nastrój, które uzyskane zostały bardziej powściągliwymi środkami – oszczędną harmoniką, mniej skomplikowaną fakturą, subtelniejszymi efektami kolorystycznymi.
Prawykonanie utworu odbyło się 14 października 1925 roku w Warszawie. Partię skrzypiec wykonał Paweł Kochański. W latach następnych tę nastrojową kompozycję chętnie włączali do swojego repertuaru tacy artyści, jak Wacław Niemczyk i Ludwik Urstein, Eugenia Umińska i Jerzy Lefeld, Wanda Wiłkomirska i Tadeusz Chmielewski, Krzysztof Jakowicz i Krystyna Borucińska, a także Kaja Danczowska. Ich interpretacje zostały utrwalone na płytach m.in. Polskich Nagrań, Muzy.
Kołysanka ukazała się drukiem w 1925 roku, wydana przez wiedeńskie Universal Edition.
Anna Iwanicka-Nijakowska