Veni Creator op. 57, Szymanowski Karol

„Taka ogromnie uroczysto-efektowna bujda, której osobiście bardzo nie lubię, ale z wielu względów musiałem to zrobić. [...] Niestety – entre nous – i ta muzyczna maszynka jakby trochę rdzewieje – dowód to Veni Creator – które mi się ciągle wydaje okropnym i bez przekonania pisanym. A myślę, że będzie miało (w W-wie naturalnie) więcej powodzenia od najlepszych moich sztuczek – bo z odpowiednim patosem i gestem” (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom III: lata 1927-1931, cz. 3, s. 377-378, list z 2 IX 1930 do Zofii Kochańskiej, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1997).

Prawykonanie Veni Creator odbyło się 7 listopada 1930 roku w Filharmonii Warszawskiej podczas koncertu z okazji otwarcia Wyższej Szkoły Muzycznej w wykonaniu Stanisławy Korwin-Szymanowskiej, Chóru Konserwatorium Muzycznego i Orkiestry Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga. W późniejszych latach utwór kilkakrotnie powracał do programów koncertowych, niewiele jednak dostępnych jest jego nagrań. Spośród tych nielicznych rejestracji fonograficznych na uwagę zasługuje m.in. jedna z pierwszych, w interpretacji Haliny Słonickiej oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Witolda Rowickiego, dokonana w marcu 1966 roku (nagranie archiwalne w zbiorach Polskiego Radia), a także Barbary Zagórzanki oraz Chóru i Orkiestry Filharmonii Śląskiej pod batutą Karola Stryi z roku 1989 (dwa wydania na płytach CD – nakładem wydawnictwa Marco Polo i Naxos).