Jastrzębska Anna - Muzyka kameralna (DUX 0458)

Nazwisko Anny Jastrzębskiej bardziej znane jest Norwegom niż Polakom. Urodzona w 1950 roku kompozytorka, wychowanka wrocławskiej Akademii Muzycznej, gdzie kształciła się m.in. pod kierunkiem Ryszarda Bukowskiego, już w 1975 roku osiedliła się w Norwegii. Studiowała w tamtejszej uczelni muzycznej w Oslo m.in. kompozycję u Finna Mortensena i elektrofonię u Lasse Thoresena, a jej największym źródłem inspiracji, szczególnie w zakresie instrumentacji, była twórczość Olava Antona Thommessena. Dziś jest uznaną i cenioną kompozytorką, a w swoim dorobku ma liczne dzieła orkiestrowe, kameralne i muzykę teatralną, często prezentowane nie tylko w Norwegii, ale także w wielu krajach europejskich. Szkoda, że tak rzadko jej muzyka gości w programach koncertów w ojczyźnie.
Swój muzyczny portret przesyła nam w postaci niniejszej płyty, która zawiera wybrane przez nią kompozycje kameralne w wykonaniu czołowych polskich artystów, mające zapoznać nas z jej warsztatem kompozytorskim, typem ekspresji i źródłami inspiracji. Najwcześniejszy z prezentowanych utworów – Teleks do Polski – pochodzi z lat 1981-82 i – jak zauważył jeden z krytyków norweskich, budzi skojarzenia z Etiudą Rewolucyjną Chopina, głównie za sprawą charakteru kompozycji: gwałtownego, przepełnionego energią graniczącą z gniewem i buntem. Warto dodać, że dzieło to wykonane było m.in. w 1983 roku w Oslo podczas uroczystości wręczenia Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla. Styl pełen ekspresji połączony z dbałością o kolorystykę odnajdujemy również w następnych utworach: De Profundis na sopran dramatyczny i wiolonczelę z 1987 roku do tekstu norweskiej pisarki Åse Marie Nesse, a także w fortepianowych trzech miniaturach z cyklu Planetary Trip z 1992 roku, przedstawiających muzyczny pejzaż planet – Marsa, Plutona i Saturna. Najpóźniejsze kompozycje reprezentują typowo postmodernistyczne tendencje muzyki ostatnich lat. W pochodzącym z 1998 roku kwartecie smyczkowym zatytułowanym Mozaika Jastrzębska łączy różne style, techniki, środki (artykulacyjne, rytmiczne, dynamiczne), mając na uwadze uzyskanie jak najbardziej różnorodnych efektów brzmieniowych. Podobnie utwór Piu inflano z 2002 roku, dedykowany mężowi kompozytorki – fleciście Thomasowi S. Anderssohnowi, zwraca uwagę witalnością, bogactwem myśli muzycznych oraz dominacją kolorystyki nad innymi elementami – cech typowych dla indywidualnego stylu Jastrzębskiej. Płytę zamyka kompozycja chóralna z 2002 roku - Between Towns – Antananarivo, w której kompozytorka za punkt wyjścia obrała artykulację słów będących nazwami geograficznymi miejsc i miast, m.in. tytułowe Antananarivo, nazwę stolicy Madagaskaru.