Mazurki polskie (DUX 0795)

Tezę, jakoby mazurki były domeną jedynie Fryderyka Chopina, dobitnie podważa niniejsza płyta, będąca muzycznym przewodnikiem po historii i ewolucji gatunku, uszlachetnionego i spopularyzowanego jedynie przez Chopina. Dwadzieścia pięć mazurków autorstwa tyluż samo kompozytorów, uszeregowanych zostało chronologicznie – od najwcześniejszego Mazurka G-dur z ok. 1810 roku Michała Kleofasa Ogińskiego po współczesną kompozycję Mariana Sawy z roku 1994. Pomiędzy nimi znajdziemy tak mistrzowskie realizacje, jak słynnego Mazurka b-moll op. 24 nr 4 Chopina z lat 1833-35, czy też Mazurka op. 50 nr 1 Karola Szymanowskiego z roku 1924. Oba dzieła stanowią punkty zwrotne w rozwoju gatunku.

Jakie są zatem polskie mazurki? Te z XIX wieku w większości nawiązywały lub były inspirowane kompozycjami Chopina. Późniejsze, z lat 20-30. XX wieku są utworami atonalnymi, o mniej rozbudowanej formie i większym nacisku na niuanse rytmiczne. Mazurki Romana Maciejewskiego z 1931 roku i Artura Malawskiego z 1946 roku zdradzają, podobnie jak w przypadku Szymanowskiego, fascynację folklorem. Współczesne miniatury – Mariana Borkowskiego z 1958 roku, Witolda Friemanna z 1968 roku, Andrzeja Dutkiewicza z 1986 i wspomniana Mariana Sawy z roku 1994 – są już przykładami wysoce subiektywnych realizacji jedynie idei „mazurkowości”.

Wykonawczynią prezentowanych utworów jest Elżbieta Karaś-Krasztel – znana pianistka i propagatorka polskiej muzyki. Z powodzeniem koncertuje w repertuarze, obejmującym – oprócz kompozycji Fryderyka Chopina – także utwory Ignacego Paderewskiego, Juliusza Zarębskiego i Artura Malawskiego.

Anna Iwanicka-Nijakowska (2013)