Stojowski Zygmunt - Sonata na skrzypce i fortepian nr 2 E-dur op. 37, Romans na skrzypce i orkiestrę op. 20, Koncert na skrzypce i orkiestrę G-dur op. 22 (AP 0221)

Niniejsza płyta ma zdecydowanie dwoje bohaterów. Pierwszym z nich jest wybitny kompozytor i pianista przełomu XIX i XX wieku – Zygmunt Stojowski, drugim - młoda, utalentowana skrzypaczka, absolwentka Akademii Muzycznej w Warszawie i Hochschule der Künste w Bernie, solistka zespołu Danish Chamber Players, laureatka szeregu konkursów krajowych i międzynarodowych – Agnieszka Marucha. Twórczość skrzypcowa pierwszego z nich, a dokładnie trzy kompozycje - Koncert na skrzypce i orkiestrę G-dur op. 22 z lat 1899-1908, Romans na skrzypce i orkiestrę op. 20 z 1901 roku i Sonata na skrzypce i fortepian nr 2 E-dur op. 37 z 1911 roku, zaistniały w premierowym nagraniu dzięki osobistemu i naukowemu zaangażowaniu drugiej bohaterki płyty. Sama Agnieszka Marucha o pomyśle i pracy nad publikacją opowiada w wywiadzie:

„O Zygmuncie Stojowskim jeszcze kilka lat temu nie wiedziałam zupełnie nic. Gdy skończyłam nagranie mojej poprzedniej płyty, zaczęłam zastanawiać się nad następnym projektem. Nie miałam żadnego pomysłu na nowe nagranie - wiedziałam tylko, że ma to być coś nietypowego, odkrywczego. [...] Wtedy właśnie znajomy muzyk opowiedział mi o Zygmuncie Stojowskim - kompozytorze polskim, twórcy koncertu skrzypcowego, dwóch sonat skrzypcowych oraz wielu miniatur. [...] Praca nad muzyką Stojowskiego zbiegła się z moim doktoratem na Uniwerystecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Postanowiłam więc połączyć oba projekty i moją rozprawę doktorską napisać właśnie o Stojowskim, opisać życie kompozytora, dokonać analizy utworów skrzypcowych, przyjrzeć się bliżej fonografii i nagraniom archiwalnym. Nagranie poprzedzał rok badań i poszukiwań związanych ze Stojowskim. [...] Już po kilku tygodniach pracy nad projektem zorientowałam się, że twórczość Stojowskiego ma swój klimat, swój styl i atmosferę. Jego utwory są bardzo śpiewne, melodyjne, bardzo polskie, choć zawierają też w sobie wiele elementów muzyki francuskiej (kompozytor studiowal w Paryżu). Okazało się, że wykonywanie utworów Stojowskiego daje mi dużo satysfakcji oraz przyjemności, gdyż jest to piękna, ciekawa muzyka. Nagranie utworów Stojowskiego dało mi poczucie, że historię wprowadziłam w życie i że każdy, kto będzie chciał posłuchać muzyki skrzypcowej Stojowskiego, będzie mógł po prostu sięgnąć po płytę i zapoznać się z jego twórczością.“

Koncert skrzypcowy i Romans artystka nagrała z Orkiestrą Szkoły Muzycznej II st. im. Józefa Elsnera w Warszawie pod dyrekcją Piotra Wajraka, Sonatę skrzypcową – ze szwajcarskim pianistą Jean-Jacques Schmidem, z którym od kilku lat współpracuje. Jej interpretacje, szczególnie ostatniego z wymienionych dzieł, wyróżnia mistrzowska biegłość techniczna, ogromna muzykalność i umiejętność wyzyskania ze skrzypiec najpiękniejszych tonów.

Warto podkreślić, że Agnieszka Marucha jest również autorką obszernego omówienia nagranych utworów oraz tekstu biograficznego o Stojowskim, zamieszonego w książeczce dołączonej do płyty.

Anna Iwanicka-Nijakowska (2009)