Szymanowski Karol - Pieśni op.5, 7, 32, 41, 54 (DUX 0621)

Dorobek pieśniarski jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku – Karola Szymanowskiego, obejmuje ponad dwadzieścia opusów. Wybór pięciu z nich, dokonany przez utalentowanych artystów młodego pokolenia – śpiewaczkę Annę Radziejewską i pianistę Mariusza Rutkowskiego, przynosi niniejsza płyta. Znajdziemy wśród nich zarówno utwory dobrze znane, np. Trzy fragmenty op. 5 z poematów Jana Kasprowicza, jak i rzadziej wykonywane - Pieśni op. 54 do słów Jamesa Joyce’a. Każdy z nich pochodzi z innego etapu twórczości Szymanowskiego, każdy powstał do tekstu innego poety, wreszcie – każdy wyróżnia inna pod względem stylistycznym muzyka.

Najwcześniejsze, wspomniane Trzy fragmenty op. 5, napisane w 1902 roku do tekstów poematów młodopolskiego poety Jana Kasprowicza, pochodzą z młodzieńczego okresu twórczości artysty. To kompozycja niezwykle poruszająca, pełna dramatyzmu i pasji. Podobną tematykę związaną z motywem śmierci i rezygnacji podjął Szymanowski w pieśni Łabędź op. 7 do słów Wacława Berenta z 1904 roku. Tym razem jednak tekst sonetu dopełnił muzyką bardziej stonowaną, nastrojową, o silnym ładunku emocjonalnym, uzyskanym przede wszystkim rozkołysaną, szerokooddechową melodyką. Kolejny cykl Trzech pieśni op. 32 z 1915 roku do słów Dymitra Dawydowa jest jedynym w twórczości pieśniarskiej Szymanowskiego skomponowanym do tekstów rosyjskich. Wyróżnia go przede wszystkim większe uwypuklenie pierwiastka brzmieniowego, a także dbałość o wierne wyrażenie treści liryk subtelną muzyką. Z kolei napisane w 1918 roku do słów indyjskiego poety Rabindranatha Tagore Cztery Pieśni op. 41 zdradzają fascynację artysty orientem. Koloryt wschodni (przede wszystkim w warstwie melodycznej), wyrafinowana harmonika oraz delikatne brzmienie wypływają tu bezpośrednio z ekspresji słów miłosnych wyznań. Płytę zamyka jeden z ostatnich opusów Szymanowskiego - cykl Siedmiu pieśni op. 54 do słów Jamesa Joyce’a z 1926 roku. Nastrojową, intymną poezję tym razem wyraził kompozytor muzyką o prostej melodyce, przejrzystej fakturze fortepianowej, ale momentami daleko schromatyzowanej harmonice.

Anna Iwanicka-Nijakowska (2008)