Album Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego z udziałem solistów śpiewaków, oraz instrumentalistów pod dyrekcją Agnieszki Franków-Żelazny i Łukasza Borowicza Universal Prayer (NFM 93, ACD 341) to monograficzna płyta poświęcona twórczości chóralnej Andrzeja Panufnika, zarejestrowana z okazji 110. rocznicy urodzin kompozytora.

"Andrzej Panufnik ceniony jest przede wszystkim za twórczość symfoniczną. W jego dorobku znajduje się jednak kilka kompozycji z udziałem chóru i one właśnie zostały zebrane na tej płycie. Wszystkie pochodzą z drugiego, brytyjskiego okresu życia kompozytora, choć trzeba zaznaczyć, że w niektórych sięga on i do polskich wątków, i do muzyki stworzonej jeszcze przed wyjazdem z Polski w 1954 roku. Wtedy to Panufnik, korzystając z krótkiego pobytu na sesji nagraniowej dla Radia Szwajcarskiego, zamiast wrócić do kraju, przedostał się dzięki pomocy przyjaciół do Londynu i tam poprosił o azyl polityczny. Polskę odwiedził dopiero w 1990 roku, już po demokratycznych przemianach. Jego muzyka i nazwisko do 1977 roku były w kraju zakazane. On sam budował w tym czasie zawodową pozycję w Wielkiej Brytanii. (…)

Pierwsze lata Panufnika w Wielkiej Brytanii nie były łatwe, jednak ślub, a także kilka miesięcy wcześniej otrzymana nagroda kompozytorska w Monako (za Sinfonię sacra) pozwalały bardziej optymistycznie patrzeć w przyszłość. Można zatem widzieć w Song to the Virgin Mary wyraz tych wszystkich uczuć, a sam utwór traktować jako rodzaj daru dla Matki Bożej. Jest to prosta pieśń chóralna o modlitewnym charakterze, do której Panufnik wybrał tekst średniowiecznego anonimowego polskiego wiersza łacińskiego. (…) Temat melodyczny pieśni nawiązuje zarówno do chorału gregoriańskiego, jak i do polskiej muzyki ludowej. Oparty na skali pentatonicznej, przewija się we wszystkich głosach, w warstwie harmonicznej tworząc akordy o podwójnym, durowo-molowym obliczu (z tercją małą i wielką jednocześnie), a od czasu do czasu także bardziej dysonujące zestawienia. Całość zyskuje dzięki temu surową, ascetyczną, a zarazem pełną żarliwego napięcia aurę dźwiękową. (…)

Invocation for Peace (Inwokacja dla Pokoju) to utwór napisany w 1972 roku na zamówienie chóru i orkiestry młodzieżowej w Southampton. Nie jest to kompozycja całkowicie nowa, kompozytor wykorzystał tu bowiem trzecią, chóralną część swojej Symfonii Pokoju – napisanej jeszcze w Polsce, w 1951 roku. (…)

W latach 1968–1969, powstała kantata Universal Prayer (Modlitwa powszechna) na cztery głosy solowe, trzy harfy, organy i chór mieszany do słów Alexandra Pope’a. Jest to zarazem jeden z najważniejszych utworów w dorobku Andrzeja Panufnika – zarówno pod względem zastosowanego języka muzycznego, jak i przesłania ideowego. Kompozytor sięgnął tutaj po tekst osiemnastowiecznego angielskiego poety, który podobnie jak on mieszkał w Twickenham. (…)

Kantata Winter Solstice (Przesilenie zimowe) na sopran i baryton solo, chór mieszany i zespół instrumentalny do słów Camilli Jessel została napisana pod koniec 1972 roku. Tym razem jej tematyka związana jest z Bożym Narodzeniem, a powstała na zamówienie Thames Chamber Choir & Orchestra z podlondyńskiego Kingston upon Thames".

Beata Bolesławska-Lewandowska,

fragment eseju zamieszczonego w booklecie dołączonym do płyty

1. Song to the Virgin Mary / Pieśń do Marii Panny
2. Prayer to the Virgin of Skępe / Modlitwa do Matki Boskiej Skępskiej
3. Invocation for Peace / Inwokacja dla Pokoju
4. Universal Prayer / Modlitwa powszechna
5. Mistletoe Carol / Kolęda o jemiole
6. Chant of the Earth Mother / Pieśń Matki Ziemi
7. Nativity of the SO/u/N / Narodziny Syna Słońca
8. Sermon of St Augustine / Kazanie św. Augustyna
9. Hymn for the New Year / Hymn na Nowy Rok

Total time: 77’05

Dyrygent: Agnieszka Franków-Żelazny [1–3], Łukasz Borowicz [4–9]

Wyk.: Natalia Rubiś, Małgorzata Krzemień, Małgorzata Pańko-Edery, Krystian Adam Krzeszowiak, Wojtek Gierlach, Malwina Lipiec-Rozmysłowicz, Elżbieta Korelus, Krzysztof Waloszczyk, Jakub Waszczeniuk, Grzegorz Krause, Piotr Bugaj, Eloy Panizo Padrón, Wojciech Jeliński, Filip Kołaczyk, Iñaki Cuenca, Daniel Kamiński, Tomasz Kowalczyk, Roman Perucki, Polski Narodowy Chór Młodzieżowy

* NFM 93, ACD 341 (2024)