54. Konferencja Muzykologiczna ZKP "Muzyka, pamięć, historia”

54. Konferencja Muzykologiczna ZKP "Muzyka, pamięć, historia” odbędzie się na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w dniach 13–15 listopada 2025 roku i będzie towarzyszyć obchodom stulecia Związku Kompozytorów Polskich. Głównym tematem będą różnorodne formy pamięci o muzyce i przemiany paradygmatu zachodnioeuropejskiej historiografii muzycznej. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 30 kwietnia.

"Od kilku dziesięcioleci – pisał Carl Dahlhaus w Podstawach historii muzyki – historycy czują się zaniepokojeni spadkiem zainteresowania historią, a niekiedy nawet zagrożeni w swej instytucjonalnej egzystencji”.

Zaniepokojenia Dahlhausa kondycją historii muzyki sprzed bez mała półwiecza nie potwierdza ogromna i narastająca dziś dynamika badań historycznych. Jako pewna siebie, dojrzała dyscyplina historia muzyki wciąż stanowi mocny fundament muzykologii. Zapotrzebowanie na historię się nie zmieniło, zmieniły się jednak jej zakresy empiryczne, metody, techniki badawcze i narracje. Eksploracje wysokich kultur pozaeuropejskich, ludowych i zbieracko-łowieckich odkrywają odmienność form myślenia o przeszłości i sposobów wiązania jej z teraźniejszością, modyfikując nasze myślenie o historii muzyki.

Przeszłość i teraźniejszość łączą dwie główne formy narracyjne, tj. mit i historia odzwierciedlające różnice pomiędzy kulturami dysponującymi lub nie dysponującymi pismem i pisemnymi źródłami. Zachodnioeuropejska historia muzyki opiera się na fundamentalnych metaforach historiograficznych wypracowanych w kulturze starożytno- zachodnioeuropejskiej, do których należą idea początków i koncepcja rozwoju. Krytyka źródeł, periodyzacja, kategorie genezy i zmiany, związki przyczynowo-skutkowe oraz biografistyka tworzą metodologiczne filary poznania i opisu, które historia muzyki dzieli z historią powszechną. Historie różnych form sztuki różnią się jednak zasadniczo od innych dyscyplin historycznych tym, że ich przedmiotem jest dzieło sztuki. Dzieło jako centralny obiekt zainteresowania i linearna narracja opisująca chronologię procesu tworzenia i rozwoju definiują metodologiczne podstawy zachodniej historiografii muzycznej.

Pamięć mityczna i wywodzące się z niej narracje historyczne opierają się natomiast na kojarzeniu przez analogię lub metaforę. Kładzie ona nacisk na analogię między pewnymi wydarzeniami w przeszłości i pewnymi wydarzeniami w teraźniejszości. Wobec braku zapisu wykonanie stanowi możliwie najdoskonalsze uaktualnienie ustanowionych w prapoczątkach i przez to uświęconych wzorców, które podlegają kontroli przez bieżącą praktykę artystyczną. Każde wykonanie odwołuje się do przeszłości i jest punktem odniesienia dla przyszłych wykonań.

Organizatorzy proponują następujące zagadnienia konferencji:

1. Pozycja historii muzyki we współczesnej humanistyce i w naukach historycznych. Metodologiczna odrębność historiografii muzycznej.
2. Główne koncepcje zachodnioeuropejskiej historiografii muzycznej: źródło, dzieło muzyczne, styl, chronologizacja i periodyzacja, biografistyka.
3. Antropologizacja historii muzyki: poszerzenie zakresu badań, zaangażowanie w praktykę artystyczną, akceptacja nowych strategii badawczych, interdyscyplinarność, kontekstualizacja badań nad dziełem muzycznym.
4. Modele historiografii pozaeuropejskich.
5. Idea globalnej historii muzyki. Historiograficzna interpretacja związków zachodzących między kulturami muzycznymi w skali globalnej.
6. Pamięć i praktyki kompozytorskie ponowoczesności (m.in. intertekstualizm, konceptualizm, widmontologia).
7. Badania źródłoznawcze: nowe odkrycia, interpretacje, edycje.
8. Pamięć jako historia zmityzowana w oralnych kulturach muzycznych.
9. Historia muzyki w dydaktyce szkolnej i uniwersyteckiej.

Zakreślone obszary nie zamykają możliwości zgłoszenia innych propozycji związanych z głównym tematem konferencji.

Organizatorzy oczekują propozycji wystąpień indywidualnych w postaci referatów do 20 minut, propozycji paneli z udziałem co najmniej 3 prelegentów do 60 minut oraz wystąpień o charakterze krótkich komunikatów do 10 minut.

Zgłoszenia należy przesyłać do 30 kwietnia 2025 roku na adres Teminy Cadi Sulumuny: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., która pełnić będzie obowiązki sekretarza Konferencji.

Zgłoszenia będzie akceptował Komitet Programowy w składzie: Aleksandra Bilińska, Beata Bolesławska-Lewandowska, Marta Dziewanowska-Pachowska, Iwona Lindstedt, Katarzyna Szymańska-Stułka i Sławomira Żerańska-Kominek. W przypadku dużej liczby zgłoszeń Komitet zastrzega sobie prawo ich merytorycznego wyboru.

Opłata konferencyjna wynosi: 450 zł (pełna kwota), 300 zł – dla członków ZKP. Kwota zawiera podatek VAT. Emerytom oraz osobom nieafiliowanym przysługuje zwolnienie z opłaty konferencyjnej. Opłata nie obejmuje kosztów dojazdu oraz noclegów.

Po ogłoszeniu listy uczestników konferencji Organizatorzy prześlą informacje na temat proponowanych hoteli, wraz z danymi adresowymi i kontaktowymi instytucji.

Beata Bolesławska-Lewandowska, Przewodnicząca Zarządu SM ZKP

Agnieszka Draus, Sekretarz Zarządu SM ZKP

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu „Doskonała nauka II”.