Katowice | NOSPR kameralnie

21 marca 2019 roku o godz. 19:30 w katowickiej siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia odbędzie się koncert z cyklu „NOSPR kameralnie”, podczas którego w wykonaniu znakomitych polskich kameralistów zabrzmią kwintety Grażyny Bacewicz i Johannesa Brahmsa.

W katalogu twórczości Grażyny Bacewiczówny figurują dwa Kwintety fortepianowe: z roku 1952 oraz 1965. Pierwszy należy do okresu neoklasycznego, w którym kompozytorka skłaniała się ku tradycyjnym formom, ludowym stylizacjom, wyrazistym tematom przywodzącym na myśl utwory Bartoka i Strawińskiego, przejrzystej fakturze, klarownej narracji. Mniej znany jest II Kwintet fortepianowy z 1965 r. skomponowany na zamówienie Władysława Szpilmana dla Kwintetu Warszawskiego, o bardziej niż pierwszy skomplikowanej fakturze, w brzmieniu bliższy pomysłom sonorystycznym. Wyraźna jest tu zmiana w sposobie kształtowania formy – dominuje zasada montażu i wariacji, język harmoniczny jeszcze bardziej się radykalizuje (dominacja trytonu i akordów trytonowo-kwintowych, klastery), co niewątpliwie ma wpływ na jakość brzmienia i na pogłębienie wyrazu. Każdemu z grających daje kompozytorka okazję do zademonstrowania swojego kunsztu, wydaje się jednak, że fortepianowi przysługuje tu rola wiodąca.

Droga do ostatecznej wersji Kwintetu f-moll Johannesa Brahmsa była dosyć zawiła: do połączenia fortepianu z kwartetem smyczkowym dochodził kompozytor stopniowo, niewielu miał wszak wówczas poprzedników na tym polu. Z entuzjazmem odniosła się do nowej kompozycji Brahmsa Klara Schumann i to prawdopodobnie z myślą o niej, jako przyszłej odtwórczyni, kompozytor przerobił kwintet smyczkowy na Sonatę na 2 fortepiany (op. 34b), a następnie połączył obie wersje. Końcowym efektem tych przeróbek stało się jedno najwspanialszych dzieł w historii gatunku kwintetu fortepianowego, niedościgły wzór dla wielu następców Brahmsa.

Aleksandra Konieczna

Patronat medialny nad koncertami NOSPR objęło Polskie Centrum Informacji Muzycznej POLMIC.

Informacja o biletach – na stronie http://www.nospr.org.pl/pl/koncerty/1335/nospr-kameralnie