Skip to main content

Tacina Jan

Tacina Jan

  • Muzykolog

etnograf, zbieracz folkloru, pedagog; ur. 25 października 1909, Oldrzychowice (Zaolzie); zm. 16 grudnia 1990, Katowice. W latach 1927–1930 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie (m.in. u. K. Hławiczki), a następnie podjął studia wyższe w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Katowicach.

Od 1938 roku pracował w Instytucie Śląskim, prowadząc nagrania dla Centralnego Archiwum Fonograficznego w Warszawie. Owocem jego badań terenowych z okresu międzywojennego był zbiór pieśni ludowych z Cieszyna i Zaolzia - zapis ponad 600 pieśni i tańców śląskich, oraz nagrania na wałkach woskowych.

W czasie II wojny światowej przebywał w obozie koncentracyjnym w Dachau i Gusen (1940-41) i w hucie w Linzu jako zesłaniec obozowy. Z tego okresu pochodzi tom 550 wierszy i pieśni opracowanych wspólnie z Aleksandrem Kulisiewiczem.

Po wojnie osiedlił się w Bielsku-Białej. W latach 1950-61 współpracował z Państwowym Instytutem Sztuki, uczestniczył w Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, gromadząc i inwentaryzując pieśni i tańce ludowe z terenu Śląska Cieszyńskiego, Górnego i Opolskiego. W latach 1967–1976 pracował w dziale etnografii Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej, gdzie prowadził badania terenowe z zakresu folkloru muzycznego i słownego (na pograniczu śląsko-krakowskim, głównie żywieckim), zbierając pieśni, przyśpiewki i dokumentację związaną z obrzędowością ludową, a także informacje o instrumentalistach, śpiewakach, poetach i gawędziarzach ludowych. Dokonał kilkunastu tysięcy zapisów tekstów, pieśni i tańców - część z nich znalazła się w zbiorze Pieśni ludowe z polskiego Śląska, wydawanym pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności.

Na łamach takich czasopism, jak "Kalendarz Śląski”, "Kalendarz Beskidzki” czy "Zaranie Śląskie” publikował artykuły, zbiory nutowe i towarzyszące im opisy obrzędów i obyczajów, szkice popularyzatorskie z dziejów folklorystyki na Śląsku, sylwetki informatorów, zbieraczy i muzykantów oraz opisy tańców i instrumentów ludowych.

Ukończył ponadto Konserwatorium w Katowicach (w 1956 roku) i zajął się stworzeniem nowej metody wychowania muzycznego w szkole podstawowej.

Po przejściu na emeryturę w 1976 roku zajął się opracowaniem chorałów dla parafii polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Należał do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

Za swoją wszechstronną działalność został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga (1977), Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia (1982), Nagrodą im. Karola Miarki (1983).

aktualizacja: 2015 (Maria Kominek-Karolak, Aleksandra Braumańska), 2024 (Wiktoria Antonczyk)

Strona poświęcona etnografowi: https://jantacina.pl/ 

Publikacje

książki

Gronie nasze gronie. Pieśni ludowe znad źródeł Olzy, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1959

Pieśni ludowe Śląska Opolskiego, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1963

Nauka gry na skrzypcach lub mandolinie oparta na muzyce ludowej, cz. 1, PMRN, Bielsko-Biała 1965

Nauka melodii: nowy kierunek kształcenia muzycznego, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973

Nauczanie muzyki na stopniu podstawowym według metody całościowej, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973

Śląskie tańce ludowe, t. I "Śląsk Cieszyński", Beskidzkie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Bielsko-Biała 1981

Śląskie tańce ludowe, t. III "Górny Śląsk", Wojewódzki Ośrodek Kultury, Katowice 1987

Kolędy beskidzkie po kolędzie, Beskidzka Oficyna Wydawnicza, Bielsko-Biała 1987

Literatura

Turno Bernadetta, In Memoriam. Jan Tacina (1909-1990), "Lud" 1992 t. 75

Dahlig Piotr, Tacina Jan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. T-V, PWM, Kraków 2009

Polmic

Rynek Starego Miasta 27
00-272 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel: +48 785 370 000

Wsparcie projektu

Modernizacja strony odbywa się dzięki wsparciu Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla społeczeństwa II.

Logo Ministerstwa NiSW program Nauka dla społeczeństwa

Nasze social media



© All rights reserved. POLMIC
Do góry