Centrum Kultury SOKÓŁ powstał w 1975 roku, do 1998 działał w województwie nowosądeckim jako Wojewódzki Ośrodek Kultury, a od 1999 jest Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ – samorządową instytucją kultury, wyodrębnioną pod względem prawnym i finansowo-ekonomicznym, której organizatorem jest Województwo Małopolskie.
Jednym z podstawowych zadań instytucji, wynikającym z wyjątkowego bogactwa i różnorodności kulturowej regionów Polski południowej jest ochrona i promocja dziedzictwa kulturowego. Podstawowym celem działań jest zarówno zachowanie ciągłości, jak i twórczy rozwój dziedzictwa kulturowego. Dlatego też dokumentuje i opracowuje istniejące zasoby oraz najciekawsze zjawiska współczesnej kultury ludowej – stworzył bogate archiwum, prowadzi ewidencję grup artystycznych i twórców ludowych, wydaje publikacje specjalistyczne, stale współpracuje z ośrodkami naukowymi i specjalistami z poszczególnych dziedzin folkloru. Prowadzi stałą opiekę merytoryczną nad twórcami kultur lokalnych – w formie konsultacji, pomocy instruktażowej, pracy w komisjach konkursowych, rekomendacji do udziału w festiwalach i przeglądach o charakterze ponadregionalnym. Realizuje także programy edukacyjne (kursy, seminaria, warsztaty) związane z różnymi dziedzinami kultury i sztuki regionalnej, których celem jest świadome i zgodne z tradycją regionu wykorzystanie elementów dziedzictwa kulturowego w tworzeniu współczesnych form przekazu artystycznego. Tworzy możliwości prezentacji i konfrontowania umiejętności grup artystycznych i twórców indywidualnych poprzez realizację przeglądów i konkursów na poziomie wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym (Święto Dzieci Gór, Pastuszkowe Kolędowanie, Druzbacka, Karpacki Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych, Krakowiaczek, Krakowski Wianek, Przepatrzowiny Teatrów Regionalnych, Sejmik Wiejskich Zespołów Teatralnych itp.).
Ponadto promuje zjawiska kulturowych regionu poprzez publikacje istniejącej od 1985 roku Sądeckiej Oficyny Wydawniczej (obecnie wchodzącej w skład Działu Promocji, Marketingu i Wydawnictw), dotyczące zagadnień związanych z dziejami Polski południowej, działającymi tu ludźmi, problemami narodowościowymi i społecznymi oraz prezentujące twórczość literacką związanych z tą ziemią pisarzy.
W kwietniu 2003 roku przy Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ rozpoczął działalność Instytut Europa Karpat, stawiający sobie za cel przygotowanie międzynarodowych programów chroniących i promujących dziedzictwo kulturowe, przyrodnicze i społeczne. Instytut realizuje seminaria i spotkania międzynarodowe (Nasze Wiano dla Europy, Karpaty biedne lecz bogate), nawiązuje współpracę z organizacjami pozarządowymi w celu wspólnej realizacji projektów wspomagających rozwój społeczno-gospodarczy regionów karpackich.