Ad hymnos ad cantus - Festiwal Muzyka Staropolska w Zabytkach Warszawy

• dyrektor artstyczny: Stefan Sutkowski

Festiwal Muzyka Staropolska w Zabytkach Warszawy Ad hymnos ad cantus po raz pierwszy został zorganizowany przez Warszawską Operę Kameralną w 1979 roku. Jego ideą było połączenie zabytków architektonicznych Warszawy z dawną, nieznaną twórczością muzyczną. Nazwa imprezy nawiązywała natomiast do tytułu jednego z koncertów wokalno-instrumentalnych Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego i dokładnie oddawała jej symboliczny sens. Głównym zadaniem, jakie postawili przed sobą organizatorzy, była chęć przybliżenia słuchaczom historii oraz upowszechnianie nieznanej twórczości dawnych, polskich mistrzów. Z czasem formułę festiwalu rozszerzono o dzieła kompozytorów obcych działających w Polsce i komponujących dla rodzimych kapel. Od początku realizowano zasadę prezentacji muzyki od epoki średniowiecza, reprezentowanej zabytkami muzyki monodycznej i wczesną polifonią aż do czasów Chopina. Głównym składnikiem programów festiwalowych była twórczość baroku.

Duży wkład w tworzenie repertuaru poszczególnych edycji imprezy posiadał powstały w 1984 roku Ośrodek Dokumentacji i Badań Dawnej Muzyki Polskiej Warszawskiej Opery Kameralnej. Dzięki jego odkryciom i opracowaniom w programach festiwali umieszczane były nowo znalezione kompozycje znanych i nieznanych twórców. Do 2000 roku organizatorzy corocznie starali się dodawać do programu imprezy przynajmniej jedno prawykonanie. Kolejne festiwale były prawdziwym forum upowszechniania najnowszych odkryć muzyki polskiej. W ten sposób słuchacze mieli sposobność poznać twórczość takich kompozytorów, jak: Józef Bolechowski, Bazyli Bohdanowicz, Wojciech Dankowski, Jan Engel, Antoni Milwid, Piotr z Grudziądza, Wincenty z Kielczy, Maciej Radziwiłł, Wisława z Rugii i Marcin Żebrowski. Podczas koncertów festiwalowych wykonane zostały również nowe kompozycje Krzysztofa Borka, Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Bartłomieja Pękiela, Marcina Mielczewskiego, Damiana Stachowicza, a także Józefa Elsnera i jego uczniów – Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, Karola Kurpińskiego, Józefa Zarębskiego oraz Marii Szymanowskiej.

Do 1999 roku festiwal charakteryzowała różnorodność form i gatunków prezentowanych kompozycji – od drobnych zabytków muzyki średniowiecza, poprzez polifonię, koncerty i większe formy religijne aż po operę. Od XXI edycji Festiwalu organizatorzy skłonili się do obszerniejszego prezentowania muzyki kameralnej kosztem oratoryjno-kantatowej, a także podporządkowywania programu jednemu wykonawcy lub kompozytorowi (w 2001 – J. Elsnerowi). W imprezie brało udział wiele zespołów – obok muzyków Warszawskiej Opery Kameralnej także artyści z Czech, Niemiec, Francji, Szwajcarii i Rosji.

Festiwal był imprezą kameralną i ze względu na małe rozmiary sali Opery obliczoną na ograniczoną liczbę słuchaczy. Zyskał jednak szybko opinię festiwalu o znamionach sztuki elitarnej. Ostatnia edycja festiwalu odbyła się w dniach od 14 do 28 września 2007 roku.

aktualizacja: 2006 (ai), 2021 (msz)