Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” powstał w 1991 roku. Odbywa się każdego roku pod patronatem Ministerstwa Kultury oraz Episkopatu Polski w terminie od 1 do 6 maja. Jego główną ideą jest chęć zbliżenia do siebie kultur i religii poprzez prezentacje muzyki różnych wyznań, poczynając od koncertów muzyki chóralnej aż do dużych form oratoryjno-kantatowych. Podczas dotychczasowych koncertów festiwalowych została zaprezentowana muzyka katolicka, prawosławna, protestancka, żydowska, buddyjska, andyjska i mahometańska. Na zaproszenie organizatorów festiwalu wystąpiły znakomite zespoły z zagranicy, m.in. moskiewska „Chorowaja Akademija”, Schola Gregoriana Holmiae ze Szwecji, „Orchestra da Camera Botticelli” z Włoch, Chór Chłopięco-Męski Kościoła św. Tomasza z Lipska, czarnoskórzy wokaliści „St. Sabina Choir” z USA, Chór Męski Moskiewskiej Synagogi Żydowskiej, tybetańscy Mnisi Buddyjscy z Klasztoru Gyuto i Egipski Chór Koptyjski, a także kantor żydowski – Joseph Malovany z USA. Rokrocznie do udziału w imprezie zapraszanych jest ponad tysiąc wykonawców, w tym orkiestry, chóry, zespoły kameralne i soliści, dając w sumie około 20 koncertów. W częstochowskich kościołach i salach koncertowych dotychczas zaprezentowali się wykonawcy z kilkudziesięciu krajów świata, m.in. z Argentyny, Austrii, Białorusi, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Danii, Egiptu, Estonii, Indii, Francji, Kanady, Niemiec, Rumunii, Szwajcarii, Szwecji, USA, Ukrainy, Węgier i Włoch.
Festiwal jest również otwarty na muzykę współczesną – ze szczególnym uwzględnieniem muzyki polskiej. Tradycją „Gaude Mater” są koncerty „Polskich prawykonań sakralnych”. Po raz pierwszy zostały tu wykonane utwory sakralne Edwarda Bogusławskiego, Mariana Borkowskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego, Marka Jasińskiego, Wojciecha Kilara, Stanisława Krupowicza, Andrzeja Koszewskiego, Juliusza Łuciuka, Pawła Łukaszewskiego, Romana Maciejewskiego, Bernadetty Matuszczak, Romualda Twardowskiego, Mariana Sawy i Józefa Świdra. Festiwal zajmuje się także promocją młodych kompozytorów. Od 10 lat organizuje jako imprezę towarzyszącą Konkurs Młodych Kompozytorów „Musica Sacra”.