W dniu 11 kwietnia 2001 roku odbyła się uroczystość wmurowania we foyer Teatru Wielkiego w Poznaniu tablicy honorowej, upamiętniającej pobyt i działalność Ernesta Teodora Amadeusza Hoffmanna w Poznaniu w latach 1800-1802. Stronę niemiecką reprezentowali politycy z kilku Landów niemieckich, a zespół Teatru Wielkiego w Poznaniu wykonał z tej okazji w wersji koncertowej operę Jacquesa Offenbacha
Opowieści Hoffmanna.
Uroczystość ta stała się impulsem do idei stworzenia w Poznaniu corocznego
Festiwalu Hoffmannowskiego, spełniającego następujące założenia:
- propagowanie osoby i twórczości największego niemieckiego romantyka
- realizowanie dzieł artystycznych tworzonych przez niego lub poświęconych jego osobie
- wyszukiwanie i eksponowanie przejawów współpracy, współdziałania i wzajemnego zrozumienia w dziedzinach kultury i sztuki pomiędzy Niemcami a Polakami w bliższej, a zwłaszcza dalszej przyszłości, czego wybitnym przykładem był polski okres w życiu E.T.A. Hoffmanna;
- propagowanie zarówno klasycznego, jak i współczesnego niemieckiego repertuaru operowego;
- konfrontowanie dorobku polskiej sztuki operowej z osiągnięciami teatrów niemieckich;
- przywrócenie polskiemu repertuarowi wybitnych dzieł niemieckich, z różnych powodów niewykonywanych w Polsce (repertuar Wagnerowski, niemieckie dzieła romantyczne, opery Richarda Straussa, niemiecka twórczość współczesna);
- zapraszanie najciekawszych spektakli niemieckich na Festiwal Hoffmannowski
- uwzględnianie w programie festiwalu najlepszych realizacji repertuaru niemieckiego na polskich scenach operowych;
- promowanie polskiego repertuaru operowego i baletowego do prezentacji w teatrach niemieckich i licznych festiwalach operowych w Niemczech;
- organizowanie niemieckiej edycji Festiwalu Hoffmannowskiego we Frankfurcie nad Odrą (powtórzenie programu w ramach stałej współpracy z tamtejszym Kleist Forum).
Myśl stworzenia corocznego festiwalu operowego, ratującego od zapomnienia postać E.T.A. Hoffmanna, zrodziła się z potrzeby szukania pozytywnych wartości w kontaktach wybitnych artystów niemieckich i polskich, współdziałających ze sobą w przeszłości.
Podczas dotychczasowych sześciu edycji festiwalu (2001-2006) wystawione zostały m.in. dzieła operowe Stanisława Moniuszki (
Halka), Richarda Wagnera (
Parsifal, Tannhäuser, Der fliegende Holländer), Wolfganga Amadeusza Mozarta (
Czarodziejski flet,
Cosi fan tutte), Jacquesa Offenbacha (
Opowieści Hoffmanna), Wojciecha Bogusławskiego (
Cud mniemany czyli krakowiacy i górale), Ludwiga van Beethovena (
Fidelio - premiera w 2002 roku), Carla Marii von Webera (
Wolny strzelec), Jeana-Philippe’a Rameau (
Les Indes galantes (Wykwintne Indie) - premiera w 2004 roku), Antoniego Radziwiłła (
Faust - premiera w 2003 roku), Ludomira Różyckiego (
Pan Twardowski), Krzysztofa Pendereckiego (
Diabły z Loudun) oraz Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmanna (
Ondyna (Undine) - premiera w 2004 roku), a także baletowe m.in.
Kronika zapowiedzianej śmierci Muz Oliviera Messiaena (premiera w 2003 roku). Czwartą edycję festiwalu w 2004 roku zwieńczyło wykonanie
IX Symfonii Ludwiga van Beethovena, a w 2006 roku – gala baletowa w wykonaniu Staatliche Ballettschule Berlin.
Obok spektakli festiwalowi towarzyszą warsztaty operowe, wykłady i konfrontacje wokalne młodych śpiewaków polskich i niemieckich. Podczas drugiej edycji w 2002 roku odbyło się także sympozjum, zorganizowane w setną rocznicę urodzin prof. dr Zygmunta Latoszewskiego - muzykologa, dyrygenta i dyrektora.
Inauguracja siódmej edycji Festiwalu Hoffmannowskiego odbędzie się w dniu
14 kwietnia 2007 roku.
E.T.A. Hoffmann jako dwudziestokilkuletni prawnik zjawił się w polskim Poznaniu, gdzie objął posadę asesora w pruskim sądzie. Nawiązał tu wiele przyjaźni z Polakami, pisał poezje, komponował i uprawiał malarstwo. W Poznaniu zakochał się w córce polskiego mieszczanina i ożenił się z nią; Maria Tekla Michalina Rohrer-Trzcińska do końca była wierną towarzyszką jego życia. Po wyjeździe z Poznania, Hoffmann przebywał kolejno w Płocku i w Warszawie.