Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Stanisława Moniuszki organizowany jest od 1992 roku. Jego pomysłodawcą, inicjatorem i dyrektorem artystycznym jest Maria Fołtyn - śpiewaczka, reżyser operowy, animatorka życia muzycznego. Do pierwszej edycji konkursu zgłosiło się ponad 250 młodych śpiewaków, z czego zakwalifikowanych zostało 106 uczestników z 20 krajów świata, w tym 40 Polaków. Obradom Jury przewodniczyła Teresa Żylis-Gara. Do drugiego konkursu w 1995 roku stanęło 300 kandydatów, z czego do pierwszego etapu zakwalifikowało się 85 artystów z 24 państw. Międzynarodowe jury obradowało wówczas pod przewodnictwem Jerzego Artysza. Do trzeciej edycji w 1998 roku zgłosiło się 270 uczestników, z czego zakwalifikowanych zostało 110 osób z 41 krajów. Czwarta edycja odbyła się w 2001 roku, a piąta – w roku 2004. Podczas V Konkursu, po raz pierwszy w jego historii, przyznano nagrodę Grand Prix im. Marii Fołtyn. Otrzymał ją Władymyr Moroz z Białorusi.
Pierwsze dwa konkursy odbywały się w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Od 1998 roku, od trzeciej edycji, konkurs organizowany jest w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie, miejscu bardziej odpowiednim do prezentowania muzyki Moniuszki ze względu na bliski związek kompozytora z warszawską Operą. To tu w 1858 roku odbyła się premiera Halki, a w 1865 roku – Strasznego Dworu. Stanisław Moniuszko był również pierwszym dyrygentem i dyrektorem Opery Warszawskiej.
W Jury dotychczasowych sześciu edycji konkursu zasiadali tak znakomici artyści, jak Teresa Żylis-Gara, Andrzej Hiolski, Jerzy Artysz, Ryszard Karczykowski, Teresa Kubiak, Krystyna Szostek-Radkowa, Stefania Toczyska, Ewa Podleś, Jadwiga Rappé i Kazimierz Kord oraz Marta Eggerth, Łarisa Giergijewa, Tom Krause, Jewgienij Niestierenko i inni.
Konkursom towarzyszy sesja naukowa, organizowana we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Pedagogów Śpiewu we Wrocławiu pod kierunkiem Eugeniusza Sąsiadka, poświęcona sztuce wokalnej XX wieku. Ponadto w 1995 roku odbyła się wystawa Moniuszko 1819-1872.
Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Stanisława Moniuszki odbywa się co trzy lata. Adresowany jest do młodych śpiewaków operowych z całego świata, którzy w dniu jego rozpoczęcia nie ukończyli 35 lat. Konkurs podzielony jest na trzy etapy. W każdym z nich uczestnicy muszą wykonać utwory polskich i zagranicznych kompozytorów. Podczas konkursu, obok głównych nagród, przyznawane są liczne nagrody specjalne, m.in. Nagroda Dyrekcji Teatru Wielkiego – Opery Narodowej (uczestnictwo w przedstawieniu operowym TW-ON poprzedzone niezbędnym okresem prób), Nagroda im. Ady Sari dla najlepszego sopranu, Nagroda im. Wandy Wermińskiej dla najlepszego mezzosopranu, Nagroda im. Jana Kiepury dla najlepszego tenora, Nagroda im. Adama Didura dla najlepszego barytona lub basa oraz Nagroda Moniuszkowska za najlepsze wykonanie utworów Stanisława Moniuszki.
W 2004 roku ukazała się książka Moniuszko dla świata – Historia i kulisy Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki (wyd. „Twoje Zdrowie”), dokumentująca pierwsze pięć edycji konkursu.