Pieśni miłosne Hafiza op. 26, Szymanowski Karol

Drugi cykl Pieśni miłosnych Hafiza – op. 26 do parafraz wierszy perskiego poety z XIV wieku Hafiza z Szirazu, tym razem na głos i orkiestrę (pierwszy cykl op. 24 przeznaczony był na głos i fortepian), powstał w sierpniu 1914 roku. Kompozytor dołączył do pięciu nowych pieśni (nr 1 Das Grab des Hafis [Grób Hafisa], nr 2 Die Perlen meiner Seele [Serca mego perły], nr 3 Deine Stimme [Głos twój], nr 4 Jugend im Alter [Wieczna młodość] i nr 5 Trinklied [Pieśń pijacka]) trzy z wcześniejszego opusu (Wünsche [Życzenie], Der verliebte Ostwind [Zakochany wiatr] oraz Tanz [Taniec]) i zorkiestrował – jak czytamy w liście do Stefana Spiessa – „na niewielką a barwną orkiestrę z fortep., celestą, harfami etc., robiąc w ten sposób pewną koncertową całość” (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom I: lata 1903-1919, s. 445, list z 7/20 IX 1914 do Stefana Spiessa, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1982). Ów zabieg ponownego opracowania trzech pieśni, napisanych trzy lata wcześniej, wpłynął na pewną niejednolitość stylistyczną całego opusu. Starsze nawiązują nadal do muzyki późnego romantyzmu, natomiast pięć nowych prezentuje już nowy, indywidualny styl Szymanowskiego. W tych ostatnich główne znaczenie odgrywa kolorystyka - elementy orientalne (charakterystyczne zwroty melodyczne i rytmiczne, z licznymi melizmatami i zdobieniami oraz harmonika) podporządkowane zostały nowej estetyce brzmienia, wykraczającej już poza system tonalny. Nowe pieśni mienią się odcieniami subtelnych, migotliwych barw, tworząc muzyczne obrazy przywołujące skojarzenia z utworami impresjonistów. Szczególnie pod tym względem wyróżnia się pieśń Grób Hafiza, z liryczną piękną melodyką o zabarwieniu wschodnim, dopełnioną kameralnym brzmieniem instrumentów orkiestry.
Pieśni miłosne Hafiza op. 26 po raz pierwszy zostały zaprezentowane publicznie w wersji baletowej dnia 12 września 1922 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie, w interpretacji Adeliny Czapskiej – sopran i Haliny Szmolcówny – solo baletowe oraz orkiestry pod batutą Emila Młynarskiego. Kolejne wykonanie, już koncertowe, miało miejsce w Paryżu podczas Festiwalu Muzyki Polskiej w dniu 23 czerwca 1925 roku. Wśród nagrań Pieśni op. 26 na wyróżnienie zasługuje z pewnością rejestracja Ryszarda Minkiewicza i Orkiestry Filharmonii Śląskiej pod batutą Karola Stryi (Naxos) oraz Katariny Karnéus i City of Birmingham Symphony Orchestra pod dyrekcją Simona Rattle (EMI).