Sześć pieśni kurpiowskich, Szymanowski Karol

Sześć pieśni kurpiowskich na chór mieszany a cappella to pierwszy owoc obecnego od 1928 roku zainteresowania Szymanowskiego muzyką ludową regionu Kurpiowszczyzny. Jednym z impulsów, który skierował uwagę kompozytora w tym kierunku, była publikacja księdza Władysława Skierkowskiego Puszcza kurpiowska w pieśni (zeszyt nr 1 ukazał się drukiem w 1928 roku), zawierająca zbiór ludowych pieśni weselnych z okolic Myszyńca. Archaiczny, surowy styl tych melodii zafascynował Szymanowskiego do tego stopnia, że już na przełomie 1928 i 1929 roku napisał do wybranych sześciu śpiewów ze zbioru Skierkowskiego własne opracowanie na chór mieszany a cappella. Pierwsze dwie pieśni cyklu – Hej, wółki moje i A chtóz tam puka – powstały dla chóru „Polska Kapela Ludowa”, działającego przy warszawskim Konserwatorium (którego Szymanowski był w tym czasie dyrektorem), a kierowanego przez Stanisława Kazuro. Chór ten zaśpiewał oba utwory na koncercie uczelnianym dnia 19 grudnia 1928 roku. Po wykonaniu tym Stanisław Wiechowicz z Wielkopolskiego Związku Kół Śpiewaczych zaproponował wydanie drukiem pieśni. Szymanowski dopisał jeszcze do nich cztery utwory i cały cykl zatytułowany Sześć pieśni ludowych (Kurpiowskie), dedykowany „Profesorowi Stanisławowi Kazuro”, w 1929 roku został opublikowany.
Pisząc opracowanie śpiewów ludowych kompozytor połączył ich modalną melodykę z elementami własnego stylu – śmiałą, dysonansową harmoniką, różnorodną i zmienną rytmiką oraz pogłębioną uczuciowością. Spośród sześciu pieśni cztery utrzymane zostały w powolnym tempie i nastroju lirycznym – nr 1 Hej, wółki moje, nr 2 A chtóz tam puka, nr 3 Niech Jezus Chrystus i nr 5 Wyrzundzaj się, dziwce moje. Pozostałe dwie – nr 4 Bzicem kunia i nr 6 Panie muzykancie, prosim zagrać walca – mimo szybszego tempa, bardziej dynamicznego charakteru tylko w niewielkim stopniu kontrastują z pozostałymi.
Prawykonanie całego cyklu Pieśni kurpiowskich odbyło się 28 lipca 1931 roku w Londynie podczas koncertu finałowego festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w interpretacji London Select Choir pod dyrekcją Arnolda Fultona.
Pierwsze nagrania kompozycji – dwóch pierwszych pieśni - pochodzą już z 1929 roku, dokonane przez chór Stanisława Kazuro (wydane przez Syrenę-Elektro). Po wojnie powstało wiele kolejnych rejestracji fonograficznych, zarówno całego cyklu, jak i pojedynczych jego części.