Elsner Józef - Utwory kameralne z fortepianem (AP0138)

Nazwisko Józefa Elsnera wielu niewtajemniczonym melomanom kojarzy się jedynie z osobą jego najwybitniejszego ucznia – Fryderyka Chopina oraz ze słynną oceną, jaką wystawił mu podczas nauki w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie – „szczególna zdatność – geniusz muzyczny”. Tymczasem ten pochodzący z Grodkowa śląski kompozytor, pedagog i skrzypek był autorem wielu cenionych utworów m.in. oper Leszek Biały i Król Łokietek, oratorium pasyjnego Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 8 symfonii, licznych kompozycji wokalnych, orkiestrowych i kameralnych. Wśród tych ostatnich szczególne miejsce zajmują sonaty skrzypcowe. Obie z prezentowanych na płycie - Sonata F-dur op. 10 nr 1 i Sonata D-dur op. 10 nr 2 pochodzą z 1798 roku i stanowią wzorcowe przykłady klasycznej realizacji tego gatunku – z wiodącą rolą fortepianu i akompaniującą partią skrzypiec. Elsner w finale każdej z nich wprowadził ponadto nawiązania do polskiej muzyki ludowej (głównie w zakresie rytmiki i stosowania szeroko-oddechowych tematów). Echa rodzimego folkloru odnajdujemy także w napisanym w 1836 roku krótkim Polonezie D-dur, dedykowanym Zofii Czartoryskiej. Klasycznymi kompozycjami utrzymanymi w stylu brillant są również dwa dopełniające płytę utwory - Trio fortepianowe B-dur z 1798 roku zatytułowane Grande Sonate pour le Clavecin avec l’accompagnement d’un Violon et Violoncelle obligé oraz napisany siedem lat później – w 1805 roku Kwartet fortepianowy Es-dur. W obu kompozycjach warto zwrócić uwagę na piękne, liryczne tematy środkowych części, zdradzające niewątpliwe zamiłowanie Elsnera do śpiewu i opery, a także na wiele interesujących pomysłów fakturalnych i harmonicznych (np. prowadzenie melodii tematu na tle akompaniamentu trylu fortepianu w I ogniwie Kwartetu).
Prezentowane na płycie utwory w wykonaniu utalentowanych artystów warszawskich – pianistki Joanny Ławrynowicz, skrzypka Andrzeja Gębskiego, wiolonczelisty Jarosława Domżała oraz altowiolistki Anny Betley – to muzyka nie tylko nauczyciela Fryderyka Chopina, ale także kompozytora wielu interesujących i cennych dla polskiej kultury muzycznej pierwszej połowy XIX wieku utworów kameralnych.