Moss Piotr Meditation und Psalm, Voyage, Cinq tableau de Caspar David Friedrich (DUX 0820)

Dorobek kompozytorski Piotra Mossa, polskiego twórcy, mieszkającego od wielu lat we Francji, jest niezwykle obfity i różnorodny - w momencie publikacji płyty w 2011 roku obejmował około 300 utworów wszelkich możliwych gatunków, w tym także muzykę filmową i teatralną. Wspólne dla większości utworów pozostają takie cechy, jak różnorodność zastosowanych technik kompozytorskich, nowoczesny język brzmieniowy, sięganie do tradycji (często także w postaci bezpośrednich cytatów z dzieł obcych i własnych). Muzykę Piotra Mossa wyróżnia przy tym silna emocjonalność, bliska estetyce neoromantyzmu.

Trzy prezentowane na płycie kompozycje pochodzą z krótkiego okresu siedmiu lat (2000-2007). Każda z nich reprezentuje jednak osobny nurt twórczości artysty (religijną muzykę chóralną, koncert solowy i symfonikę programową), a także – mimo wielu wspólnych cech – inny „odcień” indywidualnego stylu kompozytora.

Najwcześniejszy koncert na dwie harfy i orkiestrę zatytułowany Voyage z 2000 roku to poetycka podróż „do krainy fantastyki dźwiękowej” (jak opisuje ją sam Moss w książeczce dołączonej do płyty). Przebieg utworu kształtują przede wszystkim kontrasty, przeciwstawienia oraz zmienność emocji i brzmień – odcinki ekspresyjne zestawiane są z wyciszonymi, pełne patosu z groteskowymi, epizody wirtuozowskie z posępnym adagio, ciemne barwy wiolonczel z rozświetlonymi instrumentów dętych drewnianych. Kompozytor zastosował również kilka typowych dla swojej muzyki zabiegów – aluzje do walca, nokturnu, marsza żałobnego. „Znaleźć tu można także ulubione przeze mnie epizody «ptasie» – zaznacza w komentarzu – (w roli «dyżurnego ptaszka» występuje, w finałowej części utworu, flet piccolo).” W rok po Voyage powstała sakralna kompozycja Meditation und Psalm na chór i orkiestrę do fragmentu tekstu Agnus Dei. Utwór porusza niezwykłą ekspresją i dramatyzmem – dominują w nim ciemne, momentami niepokojące brzmienia, zakończone gwałtowną kulminacją. Płytę zamyka pochodzący z 2007 roku cykl utworów inspirowanych romantycznymi obrazami Caspara Davida Friedricha: Mgła, Drzewo z krukami, Wędrowiec ponad morzem chmur, Kobieta o zachodzie słońca i Opactwo w lesie. Pięć części, które mogą być także wykonywane oddzielnie, tworzy razem rodzaj symfonii programowej. Muzyka nie ilustruje w nich jednak dokładnie malarskich scen, lecz jest nimi jedynie inspirowana, odnosząc się przede wszystkim do emocjonalnego ich wyrazu. Warto dodać, że nagranie utworu prezentowane na płycie dokonane zostało podczas polskiego prawykonania, które miało miejsce w 2009 roku w Katowicach na 3. Festiwalu Prawykonań w interpretacji Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod batutą Michała Klauzy.

Anna Iwanicka-Nijakowska (2013)