Musica Antiqua Polonica: Mikołaj Zieleński (OCD 321)

Mikołaj Zieleński zaliczany jest do najwybitniejszych polskich kompozytorów XVII wieku i uznawany za pierwszego w Polsce przedstawiciela techniki polichóralnej. Kształcił się w zakresie muzyki w Rzymie. Następnie, prawdopodobnie od 1608 roku, pełnił funkcję dyrygenta i organisty w kapeli prymasa Wojciecha Baranowskiego w Łowiczu. W 1611 roku wydał w Wenecji cykl 122 kompozycji kościelnych na cały rok liturgiczny w dwóch częściach - Offertoria totius anni i Communiones totius anni, zawierający oprócz tytułowych utworów także Magnificat i trzy fantazje na zespół instrumentalny. Wybór piętnastu dzieł z tego zbioru został zarejestrowany na niniejszej płycie. We wszystkich wokalnych utworach - czterech offertoriach, ośmiu communiones i Magnificat - obecna jest technika polichóralna, rozwinięta w ostatnim z wymienionych dzieł aż do trzech chórów czterogłosowych. Dwie, dopełniające główny repertuar płyty, fantazje stanowią pierwszy w historii polskiej muzyki przykład instrumentalnych utworów tego gatunku.
Wydane przez Olympię nagranie sprzed lat jest dzisiaj nieco anachroniczne, a twórczość Zieleńskiego ukazuje się na płytach stosunkowo obficie w znakomitych, nowoczesnych wykonaniach, wiernych tradycjom wykonawczym epoki. Warto jednak posłuchać polskich pionierów wykonawstwa muzyki dawnej - Tadeusza Ochlewskiego, Stanisława Gałońskiego i Edmunda Kajdasza, ich nagrania mają wartość historyczną.