Panufnik Andrzej - Uwertura tragiczna, Muzyka jesieni, Uwertura bohaterska, Nocturne, Sinfonia Rustica (UKCD 2016)

Andrzej Panufnik to jeden z najwybitniejszych kompozytorów współczesnych. Swoje życie podzielił między dwie ojczyzny - Polskę i Anglię. Niemal wszystkie zebrane na płycie utwory - z wyjątkiem Muzyki jesieni - powstały jeszcze w kraju. Każdy z nich związany jest z ważnym momentem w życiu kompozytora. Dwie uwertury - Uwertura bohaterska i Uwertura tragiczna nawiązują do wydarzeń wojennych. Pierwsza z nich powstała jako wyraz marzeń Panufnika o zwycięstwie Polski w walce z Niemcami w 1939 roku, a została skomponowana dla uczczenia odwagi obrońców ojczyzny. Kompozytor, obierając za punkt wyjścia motyw z Warszawianki, oddaje patriotycznego ducha tej pieśni i tchnący z niej optymizm. Uwertura tragiczna pochodząca z 1942 roku odnosi się do wydarzeń późniejszych, o zupełnie innym, tragicznym wymiarze. Poświęcona została pamięci brata Mirosława, który zginął w Powstaniu Warszawskim w 1944 roku. W warstwie muzycznej utworu pojawiają się efekty nawiązujące do odgłosów wojny - padającej bomby, cichego odgłosu silnika samolotu, serii z karabinu maszynowego. Uwertura tragiczna jest jednym z najbardziej dramatycznych i poruszających dzieł w całym dorobku Panufnika. Dwa kolejne utwory - Nocturne i Sinfonia Rustica - powstały już po wojnie, w 1947 i 1948 roku. Pierwszy to obraz sennej wizji, jednej z tych, jakich doznawał kompozytor mieszkając w Krakowie. Niezwykły dynamizm, emocjonalność i posępny nastrój kompozycji zdradzają, że Panufnik nie czuł się w pełni szczęśliwy. Sinfonia Rustica - przeciwnie - jest jednym z najbardziej radosnych, pogodnych i melodyjnych jego utworów. Powstała jako wyraz zamiłowania kompozytora do folkloru kurpiowskiego. Kompozytor wprowadził do niej cytaty z pieśni tego regionu, a także zastosował pusto brzmiące ostinata w niskich rejestrach smyczków na wzór ludowych basów. Płytę dopełnia niezwykle osobista muzyczna wypowiedź Panufnika - Muzyka jesieni. Początkowo abstrakcyjny jej temat zamierania życia w przyrodzie zamienił się w oddźwięk tragicznego wydarzenia z życia kompozytora - okrutnej choroby i śmierci jego przyjaciółki, Winsome Ward. Ten żałobny tren wyraża smutek i niepokój związany z nieuchronnością losu.