Start
O nas
Nasze projekty
Encyklopedia
Kalendarz wydarzeń
Nasze patronaty
Szukaj
Szeluto Apolinary - Sonata F-dur na wiolonczelę i fortepian, Sonata D-dur na skrzypce i fortepian, Kwartet smyczkowy Es-dur (DUX 0672)
Apolinary Szeluto to postać wyjątkowa w historii polskiej muzyki z wielu powodów, zarówno biograficznych, jak i dotyczących twórczości, o której Andrzej Wróbel – znany wiolonczelista, członek Kwartetu Camerata Vistula i współtwórca niniejszej płyty napisał, że bardzo łatwo jest uznać ją za „dziwną i na tym zakończyć”. Szeluto urodził się w 1884 roku w Petersburgu, studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim oraz kompozycję w Konserwatorium w Warszawie (m.in. w klasie Zygmunta Noskowskiego). W kolejnych latach obok takich faktów w jego życiorysie, jak uczestnictwo w powołaniu znanej Spółki Nakładowej Młodych Kompozytorów Polskich „Młoda Polska”, znajdziemy również zupełnie innego rodzaju: studia prawnicze w Dorpacie w Rosji, siedem lat pracy jako sędziego śledczego, udział w rewolucji październikowej, pracę w Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie, w czasie wojny pobyt w obozie w Łodzi. Do tego doszły pojawiające się u kompozytora pod koniec lat 40-tych objawy głębokiej depresji - na skutek ciężkich przeżyć wojennych, śmierci najbliższych (na początku wojny zginął jego syn), samotności, ale też niedocenienia twórczości kompozytorskiej. Tym z pewnością należy tłumaczyć wiele fikcyjnych wiadomości wygłaszanych przez kompozytora na temat swoich utworów, których… nie pisał.
Faktem jest jednak, że zabiegi Szeluty o zachowanie pamięci o jego kompozycjach nie odniosły sukcesu. Dziś twórczość ta znana jest jedynie wąskiemu kręgowi melomanów i muzyków. A potwierdza to również niniejsza płyta, będąca ich premierą fonograficzną. Sonata F-dur op. 9 na wiolonczelę i fortepian napisana została w 1906 roku, po przerwaniu przez kompozytora studiów w warszawskim Konserwatorium. Po jej wykonaniu podczas koncertu w Poznaniu w 1938 roku Tadeusz Kassern napisał: „Śmiałość techniki oparta na mocnym formalnym podłożu, doskonała robota fachowo-techniczna i wzorowo majsterski sposób operowania polifonią zapewnia i dzisiaj jeszcze temu dziełu jedno z czołowych miejsc w polskiej muzycznej literaturze.” Tak pochlebna opinia nie okazała się jednak prorocza. Kolejne dwie prezentowane na płycie kompozycje, obie pochodzące z 1931 roku - Kwartet smyczkowy Es-dur op. 72 i Sonata na skrzypce i fortepian D-dur op. 73, czekały na swoje pierwsze wykonanie 75 lat! Miało ono miejsce w 2006 roku podczas Festiwalu Polskiej Muzyki Kameralnej w Warszawie, 40 lat po śmierci Szeluty. Ocalone od zapomnienia przez pianistę Andrzeja Tatarskiego i muzyków Kwartetu Camerata Vistula wyróżnia mistrzostwo warsztatowe, przejrzystość formy oraz przewaga nastrojowych, pełnych emocji myśli muzycznych. Warto dodać, że w książeczce dołączonej do płyty opublikowany został obszerny życiorys Szeluty jego własnego autorstwa, cytaty z recenzji, a także tekst o Słupcy - mieście w Wielkopolsce, gdzie kompozytor przeżył ostatnie dwadzieścia lat i gdzie został pochowany.
Anna Iwanicka-Nijakowska (2009)
