Szymanowski, Różycki. String Quartets (CDA67684)

Niniejsza płyta jest pierwszą międzynarodową publikacją w dorobku znanego warszawskiego zespołu Royal String Quartet, zrealizowaną dla prestiżowej wytwórni Hyperion. Fonograficzny debiut młodych artystów na rynku zagranicznym odniósł ogromny sukces już kilka tygodni po opublikowaniu CD. W lutym 2009 roku płyta wyróżniona została tytułem „Disc of the Month” prestiżowego pisma „BBC Music Magazine”, a w marcu tego samego roku otrzymała rekomendację czasopisma „Gramophone”.
Publikacja prezentuje nagrania trzech kwartetów smyczkowych, jednych z najbardziej reprezentatywnych kompozycji w polskiej kameralistyce pierwszej połowy XX wieku i zajmujących również znaczącą pozycję w muzyce światowej. Wyszły one spod pióra dwóch kompozytorów związanych ze słynną grupą „Młoda Polska w muzyce” - Karola Szymanowskiego oraz Ludomira Różyckiego.

Najwcześniejszy Kwartet smyczkowy d-moll op. 49 ostatniego z wymienionych pisany był w latach 1915-16. Nie tak popularny, jak kwartety Szymanowskiego, w opinii recenzenta „BBC Music Magazine” okazał się ukrytym pomiędzy nimi klejnotem („a hidden gem”). Zachwyca inwencją melodyczną, różnorodnością odcieni ekspresji - od żywiołowych i utrzymanych w pogodnym nastroju części skrajnych po nastrojowe, melancholijne środkowe Andante. Rok po kompozycji Różyckiego swój pierwszy Kwartet smyczkowy C-dur op. 37 napisał Szymanowski. Utwór ten uznawany jest za jedno z najbardziej natchnionych dzieł artysty. Subtelny i oszczędny w stosowanych środkach, porusza wewnętrzną ekspresją, ale i zaskakuje śmiałymi, nowymi pomysłami muzycznymi w zakresie kolorystyki i harmonii. Z kolei napisany 10 lat później drugi Kwartet smyczkowy op. 56 z 1927 roku inspirowany jest polską muzyką góralską, stąd różni się stylem i charakterem od poprzedniego. Odnajdziemy w nim niespotykane efekty brzmieniowe, osiągane oryginalnym połączeniem różnych sposobów artykulacji z dysonansowymi współbrzmieniami i zróżnicowaną dynamiką (zwłaszcza skrajną). Odcienie ekspresji wahają się tu od zadumanej, wyciszonej liryki po żywiołowy witalizm.

Anna Iwanicka-Nijakowska (2009)