„Wisława” live – Tomasz Stańko New York Quartet w hołdzie Szymborskiej

Do niecodziennego spotkania jazzu z poezją doszło 11 lutego 2013 roku w Operze Krakowskiej. Na dzień przed światową premierą albumu Wisława kwartet Tomasza Stańki zaprezentował utwory pochodzące z nagrania inspirowanego twórczością Szymborskiej. Wyjątkowy koncert zwieńczył obchody pierwszej rocznicy śmierci noblistki.

Kontakt z poezją Wisławy Szymborskiej poruszył mnie do głębi i niezwykle zainspirował. Spotkanie z Poetką na estradzie oraz możliwość improwizowania do wierszy czytanych przez Nią, dał mi jeszcze większy impuls twórczy. Powstała muzyka, którą z najgłębszym uznaniem chciałbym zadedykować pamięci Wisławy Szymborskiej – powiedział w jednym z wywiadów o swoim najnowszym projekcie legendarny polski trębacz.

Szymborska i Stańko spotkali się na scenie kilkakrotnie. Ostatni raz w 2009 właśnie w Operze Krakowskiej, podczas wieczoru autorskiego promującego tom Tutaj. Niektóre z wykonanych wówczas przez Stańkę improwizacji do wierszy recytowanych przez poetkę (m.in. Tutaj-Here, Mikrokosmos i Metafizyka) powróciły na płycie Wisława w rozwiniętej formie. Ten podwójny album, nagrany w czerwcu 2012 w Nowym Jorku, ukazał się nakładem słynnej monachijskiej wytwórni ECM (współpracującej też m.in. z Marcin Wasilewski Trio). Stańce towarzyszą młodzi mistrzowie improwizacji: David Virelles (fortepian), Gerald Cleaver (perkusja) i Thomas Morgan (kontrabas). W tym znakomitym składzie New York Quartet zawitał do Krakowa.

Łączyło ich zainteresowanie filozofią i wzajemna niechęć do patosu. Jedyne zadęcie, jakie akceptowała Szymborska, to zadęcie Tomasza Stańki w trąbkę – mówiła Magda Umer we wprowadzeniu do koncertu. Powszechnie znane było zamiłowanie Szymborskiej do jazzu, a zwłaszcza do Elli Fitzgerald. Poetka poświęciła jej swój wiersz Ella w niebie, a standardy: Black Coffee i I cried for You w wykonaniu „Pierwszej Damy Piosenki” rozbrzmiewały podczas pogrzebu noblistki. Mniej znany jest za to fakt, że od lutego 1962 do stycznia 1963 Szymborska pracowała na pół etatu w Polskim Wydawnictwie Muzycznym jako doradca literacki. Natomiast jej wspomniana awersja do patosu, kryjącego się np. w konwencjonalnej operze, znalazła odbicie w wierszach: Koloratura (z tomu Sól, 1962) i Stary śpiewak (z tomu Wielka liczba, 1976).

Marek Dolewka