relacje

Zespół - legenda. Został założony w USA przez Davida Harringtona na fali konrtkultury lat sześćdziesiątych jako muzyczny sprzeciw wobec wojny w Wietnamie. Dziś uchodzi za jeden z najbardziej cenionych kwartetów smyczkowych na świecie, a o jego pozycji świadczą: Grammy Award (2004), Polar Music Prize (2011) czy Avery Fisher Prize (2011). Przez trzy dni z rzędu Kronos Quartet świętował na krakowskim "Sacrum Profanum" jubileusz czterdziestolecia istnienia.

Główny nurt działalności grupy stanowi współpraca z czołowymi kompozytorami muzyki współczesnej, czego świetny przykład stanowił program pierwszego koncertu rezydencji (wtorek, 16 września 2014). Za sprawą Sun Rings Terry'ego Riley'a Nowohucki Teatr Łaźnia Nowa zmienił się w muzyczne obserwatorium astronomiczne. Podstawą do stworzenia utworu stały się bowiem odgłosy przestrzeni kosmicznej, jakie przez czterdzieści lat (a więc od początku istnienia formacji) nagrywał w postaci fal plazmy dr Donald Gurnett z NASA. Ten niezwykły materiał dźwiękowy, w połączeniu z muzyką napisaną specjalnie dla Kronos Quartet, złożył się na dziesięć "kosmicznych krajobrazów". Atrakcyjność kompozycji potęgowały wizualizacje (z ujęciami planet czy eksplodujących gwiazd) i partie chóralne wykonane przez Chór Polskiego Radia pod kierunkiem Izabeli Polakowskiej. "Moją intencją było tak potraktować kwartet w niektórych częściach, aby wywołać wrażenie podróży muzyków przez kosmiczne przestrzenie - niczym symboliczne reprezentacje sond kosmicznych Voyager i Galileo, wędrujących przez niezwykłe rejony naszego Układu Słonecznego. W kilku przypadkach fragmenty melodii, jakich doszukałem się w tych nagraniach, stały się podstawą tematów rozwiniętych w materiale muzycznym powierzonym kwartetowi. Uzupełnienie dwóch części przez chór miało na celu dodatkowo podkreślić, że utwór ten mówi przede wszystkim o ludziach i ich oderwaniu się od ziemskich ograniczeń, w celu zdobycia świadomości otaczającego nas Układu Słonecznego" - zapisał kompozytor. Ma to prowadzić wg Riley'a do przybrania postawy pełnej pokory i miłości do wszystkich stworzeń. W ten sposób w ponad 80-minutowej kompozycji pobrzmiewała nie tylko starożytna koncepcja harmonia mundi, ale i grecka teoria muzyki, podkreślająca moralne walory sztuki dźwięku.

Mocnym uderzeniem rozpoczęła się 12. edycja festiwalu "Sacrum Profanum". W niedzielny wieczór (14 września 2014) oko w oko stanęły naprzeciw siebie dwa pozornie odległe światy: dwudziestowiecznych gigantów klasyki i agresywnej, soczystej elektroniki. Scena krakowskiego Teatru Łaźnia Nowa nie stała się jednak areną konfrontacji, ale przestrzenią dialogu. To niecodzienne doświadczenie dokonało się za sprawą zespołu Sinfonietta Cracovia pod batutą brytyjskiego dyrygenta Charlesa Hazlewooda oraz Toma Jenkinsona, występującego pod pseudonimem Squarepusher.

Wierni słuchacze festiwalu pamiętają zapewne, że myślą przewodnią pierwszych edycji było zderzenie motywu sakralnego z motywem świeckim na gruncie muzyki dwudziestego wieku. Stopniowo jednak zaczęto odchodzić od tego pomysłu, by od zeszłego roku wyraźnie skierować kurs "Sacrum Profanum" na nowe tory. - Ideą festiwalu jest przenikanie się muzyki popularnej i klasycznej. Można powiedzieć, że te granice już dawno zostały zatarte - przypomniał na tegorocznej konferencji prasowej dyrektor artystyczny Filip Berkowicz. - Istnieje tylko jedno pasmo muzyki, które co prawda ma różne prądy, ale wzajemnie na siebie oddziałujące - wtórował mu Charles Hazlewood, znany krakowskiej publiczności z wykonania muzyki do filmu Męczeństwo Joanny D’Arc Carla Theodora Dreyera (Misteria Paschalia 2011). I tak, tegoroczną edycję festiwalu wyznaczają trzy cykle: Kronos Quartet Residency (trzy koncerty w ramach świętowania czterdziestolecia istnienia grupy), Classic!Now (serce festiwalu, wypełnione głównie przez dzieła Philipa Glassa i Steve'a Reicha) oraz Modern!Now (połączenie klasycznych dzieł muzyki współczesnej z elektroniką artystów wytwórni Warp, świętującej w Krakowie 25-lecie działalności). To właśnie koncert z ostatniego cyklu zainaugurował Sacrum Profanum 2014.

W dniach 10-14 września 2014 roku odbyła się druga edycja Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego im. M. Kopernika „PER MUSICAM AD ASTRA”. Podczas koncertów w Toruniu, Bydgoszczy, Inowrocławiu i Lubiczu publiczność mogła usłyszeć piętnaście chórów z Holandii, Litwy, Polski, Słowenii i Węgier.

10 września podczas koncertu inauguracyjnego wykonana został utwór Karla Jenkinsa The Armed Man. A Mass for Peace. Wykonawcami byli: Toruńska Orkiestra Symfoniczna, Chór Akademicki Uniwersytetu Gdańskiego, Chór Astrolabium, Elżbieta Wróblewska-Rydzewska (mezzosopran). Całość poprowadził Dainius Pavilionis. The Armed Man. A Mass for Peace – utwór dedykowany ofiarom Kosowa został skomponowany w 1999 roku, a swą światową premierę miał rok później. Wielokulturowa w swoim charakterze msza idealnie wpisała się w międzynarodowy charakter wydarzenia. Wykonanie tej kompozycji wpisało się w obchody dwóch ważnych rocznic przypadających w 2014 roku: wybuchu I i II wojny światowej. Toruń należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast – Orędowników Pokoju, stąd zaprezentowanie Mszy o Pokój Karla Jenkinsa miało jeszcze silniejszy przekaz. Jak mówił podczas ceremonii otwarcia Prezydent Torunia Michał Zaleski: „Także z Torunia wołamy o pokój dla tych, którym to dobro odebrano – na Ukrainie, a także w wielu innych miejscach świata.” Licznie zgromadzona na koncercie publiczność nagrodziła wykonawców owacjami na stojąco.

 Andrzej Panufnik i Paweł Mykietyn (ich kompozycje) - to bohaterowie koncertu, który odbył się w dniu 5 lipca 2014 roku w kościele św. Marcina w Krakowie w ramach 10. Festiwalu Muzyki Polskiej.

Podczas tego wieczoru usłyszeliśmy Koncert na fagot i orkiestrę smyczkową A. Panufnika. Utwór ten został poświęcony życiu, myśli i śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Jest też wyrazem solidarności z ojczyzną mieszkającego na emigracji kompozytora. Ideę utworu znakomicie oddał solista fagocista Adam Mróz.

Kolejnym utworem, jakiego wysłuchaliśmy były Krzyki na orkiestrę smyczkową P. Mykietyna. To w istocie niewielkie, lecz wyraziste, ekspresyjne dzieło, będące trafnym odzwierciedleniem stanów emocjonalnych i psychicznych człowieka. Wykonanie tego utworu zaimponowało energią dyrygenta oraz orkiestry.

Ostatnim wykonywanym utworem był Koncert skrzypcowy A. Panufnika. W tej kompozycji swoje wirtuozostwo zaprezentował znakomity skrzypek Janusz Wawrowski.

Bardzo dobrze przygotowana orkiestra Sinfonietta Cracovia dała z siebie wszystko dla charyzmatycznego, niezwykle precyzyjnego, doskonałego interpretatora współczesnych kompozycji dyrygenta Bassem Akiki (na zdjęciu), dlatego też koncert ten porwał publiczność z miejsc oraz pozostawił niezatarte wrażenia. Tłumnie przybyła widownia owacjami na stojąco wyraziła swój zachwyt nad wykonaniem zaprezentowanych dzieł, co zostało nagrodzone przez artystów bisem trzeciej części Koncertu skrzypcowego Andrzeja Panufnika.

10. Festiwal Muzyki Polskiej odbywa się w tym roku w dniach 4-20 lipca i powyższy koncert był niewątpliwą jego „perełką”. Ogromne brawa dla Adama Mroza, Janusza Wawrowskiego, Sinfonietty Cracovia i dyrygenta Bassema Akiki.