sesje aktualne (X)

W centrum zainteresowania poznańskich konferencji stawiano od samego początku problematykę dzieła muzycznego oraz różnego typu relacji między teorią a praktyką kompozytorską. Tym razem, intencją organizatorów jest podjęcie rozważań na temat komunikacyjnych możliwości i właściwości muzyki. Temat nie ma jednak charakteru kategorycznego i stanowi raczej zachętę do dyskusji, której ramy od wielu lat stanowią dobrze znane orientacje estetyczno-muzyczne: heteronomiczna i autonomiczna (M. Piotrowski), i odpowiednio: referencjalna i absolutna (L. Meyer) czy też transcendentalna i immanentna (H. Goldschmidt). I tak, sugerowane zakresy problemowe warto uzależnić od poszukiwań odpowiedzi na pytania: czy muzyka może coś komunikować? Zaś od odpowiedzi na to pytanie zależą kwestie dalsze, a mianowicie co? (jest przedmiotem owego komunikatu) oraz – ewentualnie – jak (to się odbywa)?

Czy? W pierwszym zakresie organizatorzy konferencji otwierają możliwość do podjęcia polemiki z dwoma orientacjami estetycznymi – przyjmijmy dla porządku: heteronomicznej i autonomicznej. Na tym obszarze możliwe byłoby np. ukazanie owego sporu w perspektywie historycznej. Natomiast kwestią bardziej szczegółową byłaby próba odpowiedzi na pytanie czy komunikacyjny status przysługuje wszystkim utworom – czy tylko pewnym ich rodzajom albo gatunkom; a może to przysługiwanie należy relatywizować ze względu na określony krąg kulturowy lub/i czas powstania (społecznego funkcjonowania) kompozycji?

Od odpowiedzi na pytanie o komunikacyjny status muzyki zależy kierunek dalszych poszukiwań badawczych. Zauważmy bowiem, że odmówienie komunikacyjnego statusu konstruktom muzycznym – ich ogółowi lub części – natychmiast rodzi pytanie o istotę tak pojmowanych utworów: o sens ich komponowania. Jeżeli więc tym sensem nie ma być zakomunikowanie czegokolwiek odbiorcy, a zatem jeżeli struktury muzyczne usuwamy poza obręb kultury symbolicznej – dlaczego, w jaki celu się je tworzy? Być może pośród wypowiedzi przedstawionych podczas konferencji znajdą się propozycje rozstrzygnięć i tej kwestii. W tym miejscu warto zasygnalizować tylko, iż owe rozstrzygnięcia mogą biec – w szczególności – w dwóch kierunkach: niesymbolicznie pojmowany utwór muzyczny jest oznaką (symptomem) pewnych stanów rzeczy – emocji czy stanów psychicznych twórcy, lub/i bodźcem ewokującym takie stany w odbiorcy.

Oczywiście, zgłoszenie każdej z tych propozycji natychmiast pociąga pytanie o mechanizmy umożliwiające czy to ekspresję (wyrażenie) owych stanów, czy to ich ewokowanie. W szczególności, jeżeli chodzi o tak rozumiane muzyczne wyrażanie, zaraz też pojawia się kwestia, o czyich emocjach tu mowa, i – co zapewne jeszcze ważniejsze – co jest fundamentem ich rozpoznania w dziele muzycznym przez jego odbiorcę.

Co (jest przedmiotem muzycznego komunikatu)? – w tym zakresie problemowym otwarte zostaje pole dla reprezentantów rozmaitych stanowisk, tj. zarówno immanentnego (wszak przedmiotem komunikatu może być sam komunikat swoiście muzyczny) oraz teorioznakowego. Do kręgu rozważań zaliczyć także należy kwestie analogii pomiędzy muzyką a językiem widziane z perspektywy np. teorii znaku, podejścia fenomenologicznego jak i immanentnego. Przykładowe kwestie w tym zakresie to:

- Komunikat a kod estetyczno-muzyczny;

- Autonomia estetyczna i jej funkcja społeczna (C. Dahlhaus);

- Komunikat a kontekst kulturowy;

- Dzieło muzyczne jako doświadczenie artystyczne i teren poznania naukowego (np. opera jako narracja historyczna).

Jak? – w tym kręgu zagadnień mogą pojawić się rozważania poświęcone:

- Strategiom kompozytorskim w świetle teorii motywacji i komunikacji;

- Konceptualizacji dyskursu muzycznego – relacjom i kontekstom;

- Intersemiotyczności muzyki;

- Interferencji struktur znaczeniowych w muzyce;

- Sposobowi komunikowania znaczeń w muzyce;

- Intertekstualności komunikatów artystycznych.

Prezentacja referatu łącznie z przykładami muzycznymi nie powinna przekraczać 20 minut. Językiem konferencyjnym jest język polski oraz angielski, przy czym wygłaszaniu referatu w języku polskim powinna towarzyszyć prezentacja w języku angielskim lub przetłumaczony referat, dostarczony organizatorom do dnia 8 marca 2020 roku.

Uczestnikom konferencji oferowane jest zakwaterowanie, wyżywienie oraz skromne honorarium.

Zgłaszając chęć uczestnictwa w konferencji należy przesłać (w języku polskim i angielskim):

• tytuł wystąpienia,

• notę biograficzną (do 300 znaków),

• abstrakt referatu (do 2000 znaków),

do dnia 31 grudnia 2019 roku.

Po otrzymaniu – do dnia 15 stycznia 2020 r. – informacji o przyjęciu w poczet uczestników konferencji, należy – w terminie do 31 stycznia 2019 r. – uiścić opłatę konferencyjną w wysokości 300 zł. na konto Akademii:

BZ WBK S.A. VI O/POZNAŃ 66 1090 1362 0000 0000 3601 7907

Zgłoszenie, temat, notę biograficzną i abstrakt oraz potwierdzenie dokonania wpłaty należy przesłać dr Julii Gołębiowskiej na adres: golebiowska.julia@gmail.com