kalendarium wydarzeń

Libretto Diabłów z Loudun, opracowane przez samego kompozytora, oparte zostało na kronikarskim opowiadaniu Aldousa Huxleya, ujętym następnie w formę scenicznego dramatu przez Johna Whitinga. Tekst libretta mówi o autentycznym wydarzeniu, głośnym i ponurym procesie w niewielkim francuskim miasteczku niedaleko Poitiers. Nie trudno jednak odnaleźć tu motywy i problemy aktualne w czasach znacznie bliższych. Nietolerancja, okrucieństwo, poniżanie człowieka i zbrodnia w imię bezdusznego fanatyzmu, walka o zachowanie godności ludzkiej wobec zorganizowanej nienawiści to tragiczne wydarzenia XX wieku. Nic dziwnego, iż taki temat zainteresował polskiego kompozytora. Pociągnęła go ciekawa postać i tragiczne losy Urbana Grandiera, który z duchownego, ceniącego elegancję, wytworność i wszelkie uroki życia, przekształca się w męczennika, aby ostatecznie urosnąć do rangi bohatera. Obok Grandiera w Diabłach z Loudun występuje cała galeria wyrazistych, różnorodnych postaci, z dotkniętymi zbiorowym obłędem zakonnicami, rozhisteryzowaną, pełną tłumionych namiętności przeoryszą Joanną i sadystycznym egzorcystą, ojcem Barré, na czele.

Dla oddania dramatycznej treści opery Krzysztof Penderecki posłużył się ogromnym aparatem wykonawczym i arcybogatym arsenałem środków techniki kompozytorskiej, od archaizujących gregoriańskich śpiewów chóru, po najnowocześniejsze sposoby wykorzystania głosów ludzkich i instrumentów. W całym dziele zaznacza się wyraziście niepospolite mistrzostwo kompozytora oraz zmysł dramaturgiczny, który widoczny był już przy kompozycji Pasji wg św. Łukasza.

Powrót