| A | B | C | D | E | F | G | H | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Z | Ż |
Szymanowski Karol Sonata na skrzypce i fortepian d-moll op. 9 (1904) |
|
Sonata d-moll op. 9 pochodzi z 1904 roku. Dedykowana została Bronisławowi Gromadzkiemu - skrzypkowi-amatorowi, koledze Karola Szymanowskiego ze szkoły w Elizawetgradzie. Jej prawykonanie odbyło się 3 kwietnia 1909 roku w Warszawie w interpretacji wybitnych artystów – skrzypka Pawła Kochańskiego i pianisty Artura Rubinsteina. Kompozycja ta jako jedno z pierwszych dzieł młodzieńczych kompozytora objawia w pełni indywidualne rysy, szczególnie pod względem inwencji melodycznej i wrażliwości na brzmienie. Trzyczęściowe dzieło otwiera pełne ekspresji Allegro moderato. Patetico, a zamyka równie dramatyczne w wyrazie Allegro molto, quasi presto. Sercem Sonaty jest jednak liryczne, mieniące się delikatnymi barwami środkowe Andante tranquillo e dolce, o którym Tadeusz A. Zieliński napisał, iż: „samo w sobie – stanowi chyba najwybitniejsze dzieło instrumentalne z wczesnego okresu Szymanowskiego. Tylko [jego] nieznajomością przez wykonawców można tłumaczyć fakt, że ten cudowny „poemat” w A-dur nie stał się w swoim czasie sławną i ulubioną pozycją repertuaru skrzypcowego.” (Tadeusz A. Zieliński Szymanowski. Liryka i ekstaza, PWM, Kraków 1997, s. 34-35)
Dziś jednak ową sławę i pozycję ulubionego dzieła w literaturze na skrzypce i fortepian Sonata d-moll z pewnością posiada. Wykonywali ją i nagrywali na płytach najwybitniejsi wioliniści, m.in. Zdzisław Jahnke, Dawid Ojstrach, Wanda Wiłkomirska, Krzysztof Jakowicz, Piotr Pławner, Krzysztof Bąkowski.
Istnieje także wersja utworu na wiolonczelę i fortepian autorstwa Kazimierza Wiłkomirskiego.
Anna Iwanicka-Nijakowska
|
|